Page 74 - ЖУРНАЛ Ойунский с обложкой
P. 74

74
                             Сэрии уонна µлэ вåтåрана                барбыта.
                                                                       1938 с. «тороскуус»  аатын ылар. Дьоппуо-
                           À.В.Захаркин ахтыытыттан                  ньуйа±а тµспµт, кыраныысса±а туппуттар диэн
                                                                     кэпсэтии  буолла.  О±онньоттор  ол  иґин  бу
                         1937  сыллаахха  П.А.Ойуунускай  депутакка   µтµібµн  тіліібіт  киґи  буоллум  диэн  ытаабыт
                      кандидатынан  туран  баран,  дойдутугар  кэлэн,   эбит диэн сыныктаатылар.
                      нэґилиэктэри кэрийэн дьонун-сэргэтин кірсін      1938  с.  тороскуус  буолбут  диэн  туох  баары
                      кэпсэппитэ. Онно мин 18-пын туолан, аан баста-  барытын  хомуйбуттара,  биир  торбоґу  ілірбµт
                      ан быыбарга кыттан кинини депутакка талбы-     киґи  хаайыыга  барара.  Чіркііххі  ыґыах  ыґа
                      тым. Кинини Чіркііхтін хоту сытар Саппыйа±а    сылдьыбыттара,  тороскуус  буолтун  кэннэ,  сэ-
                      бала±ан   сал±ааґыннаах   нуучча   дьиэтигэр   рии  са±ана  трибуна  оІорбуттара,  Јліксій  Ле-
                      кірсµбµппµт. Саас муус устар ый этэ, хаар ти-  бедев  председатель  дьаґалынан  оІорторбут
                      гинэс этэ. Икки колхуос (Молотов-Сэккээччи,    быґыылаа±а.  Ол  ыґыахха  мин  киирэ  сылдьы-
                      Ойуун ууґа-Ханньас) дьоно биир нэґилиэкпит.    бытым. Сир уларыйдыбыт быґыылаах этэ.  Ат
                      Нэґилиэкпит  Ойуун  ууґа  диэн.  Онно  тиийэн   сµµрдµµтэ  буолта.  Ханнык  эмэ  кини  туґунан
                      кэтэстибит. Биґиги онно кыґыл былаахтаах па-   тірµт ахтыбаккыт, Ойуунускай µчµгэйи оІордо
                      раадтаан тиийбиппит. Биир кµн кµнµ быґа кэ-    диэбэккит диэн кэпсэтии буолбута.
                      тэстибит.  Ол  кэтэґэммит  ніІµі  кµнµгэр  эмиэ   1946  с.  армияттан  кэлиибэр  туох  да  ааттаах
                      муґуннубут.  Дьэкириэм  диэн  маІан  ат  баара,   улахан ыґыах буолар, µірэн-кітін алдьархайда-
                      Платон  Алексеевич  ол  атынан  Ытык  Кµілтэн   ах дарбыйыы этэ.
                      айаннаан  кэлбитэ.  Киґи  уІуо±а  тумулга  дьиэ
                      адьас  чугаґыгар  баар,  онно  О±уруос  диэн  Ха-
                      ламнаайы кµілэ баар. Онон арай иґэллэр эбит.                     * * *
                      «Иґэллэр»  диэн  хаґыытаґыы  буолла.  Была-
                      ахпытын  икки  ура±аска  баайан  баран  ірі  ту-  Ï.À.Ойуунускай, Суорун Омоллоон
                                                                        дойдуларын, сирдэрин-уоттарын
                                                                               ааттарын туґунан

                                                                        И.А.Слепцов  -  Бас  Уйбаан  кэпсээниттэн
                                                                      быґа тардыы.
                                                                          Дэлбэрийбит  -  Ойуунускай  дьонун  іті±і.
                                                                      Кµіл  тулата  барыта  биир  Дэлбэрийбит  диэн
                                                                      ааттанар.  Дэлбэрийбит  алааска  киирбэт,  ітіх.
                                                                      Билигин  Суорун  Омоллоон  оІорторбут  Тур-
                                                                      сынай  беседката  турар  сирэ    Ураа  Бала±анын
                                                                      кытылын µрдэ. Оскуола турар сирэ – Наммара
                                                                      Тірді  дэнэр.  Наммара  итиннэ  кэлэн  Таатта±а
                                                                      тµґэр...
                                                                        Билигин  ааґар  трасса  икки  ітті  Саппыйа
                                                                      диэн,  трасса  илин  хонно±о  Майор  тиэрбэґэ
                                                                      диэн ааттанара. Саппыйаттан бэттэх кэллэххэ
                             À.В.Захаркин дьиэтигэр Сардаана         Халамнаайы  кэ-
                               Ойуунускайа ыалдьыттыыр               лэр,  110  гектар-
                                                                     даах  сир.  Сэрии
                                                                     кэмигэр  1943-44
                      тан  киґи  уІуо±ун  диэки  кинилэр  утары  бары   с ылл а р д а а х х а
                      стройдаан  хаамыстыбыт.  Киґибит  чугаґаата,   онтон 110 от кэл-
                      20-чэ  миэтэрэ  хаалтын  кэннэ  атыттан  тµстэ,   битэ. 5 сыл уста-
                      биґиги  диэки  утары  хааман  кэллэ,  атыгар   та  оттоґон  тура-
                      муосуґуттаах, иккиэлэр этэ. Утары кэлэн, илии   бын.   Дэлиґиэй
                      тутуґан  дорооболосто,  µп-µрµІ  муус  маІан   В л а дими р о в
                      ыраас киґи этэ, батта±ын хайы тарааммыт. Чэй-  о±онньор   мээ-
                      дии - аґыы диэн барбата быґыылаа±а. Мойуор     рэйдээччи   тах-
                      Кулакуоскай диэн киґи ортоку булгунньах илин   сан    ачаахтаах
                      іттµгэр  бала±аныгар  мунньахтыы  диэн  бары   маґынан  хас  да
                      бардыбыт (кірсµспµт сирбититтэн 200-чэкэ ми-   кµн  кээмэйдээ-
                      этэрэ баара буолуо). Уґун остуол тардыллыбыт   битэ.  Дэлиґиэй
                      эбит,  ол  остуол  ортотугар  Платон  Алексеевич   б ы л ы р г ы
                      со±ото±ун олордо, каракуль сонноо±ун устубут,   µірэхтээх   киґи
                      куба±айдыІы  со±ус  кістµµмнээх,  ачыкылаах.   этэ. Кини Аччы-       Иван Àфанасьåвич
                      Холкуос  председателэ,  µірэ±э  суох  Тимофей   гый Халамнаайы     Слåпцов – Бас Уйбаан
                      Сивцев  ки-ниэхэ  тыл  биэрдэ.  Ойуунускай  тыл   хоту  іттµгэр  56
                      этиитигэр  бу  µтµі±µтµн-іІі±µтµн,  µчµгэйдик   га  сир  баар  диэбит  этэ  (кураан  сылга  кээмэй-
                      кірсµспµккµтµн  хаґан  да  умнуом  суо±а,  тугу-  дэммитэ).  Аччыгый  Халамнаайы  ар±аа  ітті
                      нан эмэ хайаан да тілµім диэн баран хара±ын    Иэгэй  Алааґа,  онтон  Иэгэй  алааґыттан  ар±аа
                      уута сµµрэн тµстэ, ір ба±айы харан турда. Онтон   диэки  та±ыстахха    О±ус  Алааґа  (трасса  анна,
                      былаатын ылан хара±ын, ачыкытын соттон ірі     кыра  булгунньахтаах)  кэлэр,  ити  хоту  іттµгэр
                      тыынан  баран,  салгыы  этэн  чіллірµйэн  барда   Тµµлээх  Алааґа  -  Охотиннар  сайылыктара,
                      эбээт киґибит. Тимир суол кэлиэхтээх, комбайн   Прокопий Охотин Быґыттаахтан киирэн сайы-
                      кэлиэхтээх, трактор кэлиэхтээх, Саха сирэ сай-  лыыра. Сэккээччи алааґа итиннэ кэлэн бµтэр.
                      дыахтаах  диэн.  Туох  да  µтµмэни  эттэ,  туох-ту-
                      ох буоларын, Саха сирэ хайдах сайдыахтаа±ын
                      барытын  эттэ-кэпсээтэ.  Туох  да  уґуннук  эттэ.                          Ахтыылары ылла
                      Мунньах- таан баран аґыы диэн хонтуорабыты-                         Изабелла ЖЕРГОТОВА,
                      гар бардыбыт. Арыгы туруорбуттара, онтон кут-                               бэс ыйа 2003 с.
                      та-кутта о±онньоттор истилэр, миэхэ быыкаай-
                      ыгы биэрдилэр. Биґиги о±олор турабыт, миэстэ
                      да суох, дьиэбит да кыара±ас, о±онньоттор тура-
                      тура тыл этии бі±іті буоллулар, кэпсэтэн-ипсэ-
                      тэн кµннээтилэр.  Хайа ыалга хоммутун билбэ-
                      тим,  Сэккээччилэргэ  хонно±о  буолуо.  Дьиэбэр
                      баран хаалтым. Верховнай Совет депутата буол-
                      ла  диэн  тар±астыбыт.  Кини  салгыы  Чіркііххі
   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79