Page 70 - ЖУРНАЛ Ойунский с обложкой

Ґс саха тірµі±эр...
70
П.А.Ойуунускай аа±ыылара – о±о-аймах

эркээйитэ

кэриэһэ”, “Ийэм Дьэбэдьэкиэй уІуо±ар”,
“Кыһыл Ойуун”, “Ньургун Боотур” сэргэ
“Омуннаах о±о”, “Сүрэх”, “Күн көрө”, “Мин
бэрткэ ытабын” айымньылары толорбутта-
ра, оонньоон көрдөрбүттэрэ. Бастакы бөлөххө
үһүс кылаас, иккис бөлөххө алтыс кылаас,
үһүс бөлөххө икки онустар (салайааччылар
Н.П.Жерготова, Р.Е Легусина) бастаабыттара.
Дьэ итинник 1983 сыллаахха оскуола±а ыы-
тыллыбыт бастакы Ойуунускай аа±ыыларыгар
5 дакылаат, 6 реферат, 142 өйтөн суруйуу, 60
уруһуй, 89 оІоһук дьүүллүүр сүбэ±э киирби-
тэ. Маныаха начаалынай кылаас учууталлара
В.В.Суздалова, В.Д.Мурунова, М.Н.Татаринова,
М.И.Неустроева, саха тылын, литературатын
учуутала Д.С.Жегусов, үлэ, уруһуй учуута-
ла И.С.Жегусов уонна кылаас салайааччыла-
ра үгүс үлэни ыыппыттара. Онон Ойуунускай
аа±ыылара сэтинньи 11 күнүгэр киниэхэ анал-
лаах үбүлүөй тэрээһинигэр көхтөөх кыттыынан
түмүктэммитэ.
Үөрэнээччилэргэ оройуон бастакы аа±ыылара
1986 сыллаахха ыытыллыбыттара. Манна уус-
уран аа±ыы, дакылаат, реферат, өйтөн суруйуу,
Күн-дьыл ааһара түргэн. П.А.Ойуунускайга тойук, оһуохай киирбиттэрэ. Оройуон баста-
аналлаах бастакы аа±ыылары ыыппыппыт 31 кы лауреаттара: уус-уран аа±ыыга – Ира Не-
сыла буола охсубут. Ол хайдах этэй? устроева (Чычымах орто оск.) “Өрүөл кэриэһэ”,
Бастакы Ойуунускай аа±ыылара. 1983 сыл- Алеша Литвинцев, Мотя Пономарева (Тыараһа
лаахха Саха сирэ чулуу уолун П.А.Ойуунускай орто оск.) “О±о куйуурдуу турара” хоһоонунан,
төрөөбүтэ 90 сылын бэлиэтииргэ киэІ бы- дакылаакка – Шура Прудецкая (Ытык-Күөл
лааны ылыммыта. Онтон биир улахан сорук орто оск.) “Эн төрүттээбит литератураІ”, Шура
быһыытынан кинини аптаныамыйаны олох- Андросова (Ытык Күөл 8 кыл. оск.), реферакка
тоспут судаарыстыба деятелин, улуу суру- – Ньургустаана Старостина (Хара Алдан 8 кыл.
йааччы, бідіІ бөлµһүөк быһыытынан сыана- оск.) “П.А.Ойуунускай айымньыларын про-
лаан, төрөөбүт сиригэр-уотугар аатын ааттатар тотиптара”, Анегина Аржакова (Чөркөөх орто
тэрээһиннэри ыытыы буолбута. оск.), өйтөн суруйууга – Ньургуйаана Мака-
Дьэ, ол иһин кини аатын сүгэр Чөркөөх орто рова (Баайа±а орто оск.) “Махтал тыл”, Алена
оскуолатыгар бэлэмнэнэр үлэ 1982-83 үөрэх Арылахова (Чымынаайы 8 кыл. оск.), тойукка
сылыттан са±аламмыта. Оройуон биир улахан – Ньургуу Халгаева (Дьохсо±он 8 кыл. оск.),
оскуолатыгар ол кэмІэ Г.Г.Власов дириэктэри- Аня Лукина (Уус-Таатта орто оск.), оһуохайга –
нэн үлэлиирэ. Үбүлүөйү тэрийэр хамыыһыйа Катя Винокурова (Ытык-Күөл орто оск.), Айаал
бигэргэммитэ. Хамыыһыйа састааба маннык Аммосов (Чымынаайы 8 кыл.) буолбуттара.
талыллыбыта. Г.Г.Власов – салайааччы, дири- П.А.Ойуунускайга анаммыт оройуон бастакы
эктэр, А.П.Татаринова (Варламова) – солбуйа- аа±ыыларыгар Ытык Күөл, Тыараһа, Баайа±а,
аччы, иитэр үлэни тэрийээччи, Е.П.Чехордуна– Чөркөөх, Уус Таатта орто, Дьохсо±он, Ытык-
чилиэн, дириэктэри үөрэтэр-иитэр үлэ±э Күөл, Хара-Алдан, Чымынаайы, Чычымах а±ыс
солбуйааччы, Д.С.Жегусов – чилиэн, саха ты- кылаастаах оскуолалара араас кірµІІэ бастаа-
лын, литературатын учуутала, М.И.Неустроева бытттара.
– чилиэн, профком бэрэстээтэлэ, Х.М.Баева – Оройуоннаа±ы Ойуунускай аа±ыылара 1986
чилиэн, интернат сэбиэдиссэйэ, Е.И.Аржакова сылтан 1993 сылга диэри а±ыс төгүл ыытыл-
– чилиэн, пионер баһаатай, П.Н.Агаблев – чи- лыбыттара. Бу сылларга хас сылын аайы көрүү
лиэн, военрук, П.В.Толстяков – чилиэн, бэтэ- балаһыанньатыгар уларыйыылар киирэллэ-
рээн учуутал, Таня Попова – чилиэн, комсомол рэ. Ол курдук, П.А.Ойуунускай айымньыла-
тэрилтэтин сэкэрэтээрэ. Кинилэргэ учуутал- рыгар: уус-уран аа±ыы, дьүһүйүү, чинчийэр
лар, оскуола үлэһиттэрэ, үөрэнээчччилэр эбии үлэ±э: дакылаат, реферат; өйтөн суруйуу; но-
анананнар, элбэх хамыыһыйа үлэлээбитэ. руот айымньыта; култуурата: тойук, чабыр±ах,
1982 сыл күһүнүгэр педсовекка улуу убай- оһуохай, олоІхо, хомус; норуот үгэһин ти-
быт үбүлүөйүгэр аналлаах тэрээһиннэри би- линнэрии: “Туйаарыма Куо”, “ҐрµІ Уолан”
гэргэппиппит. Ол иһигэр П.А.Ойуунускай күрэхтэһиилэр ыытыллыбыттара.
аа±ыыларын балаһыанньата баара. Ойуунускай П.А.Ойуунускай айымньыларын төрөөбүт
аа±ыыларын сыала: улуу киһи оло±ун, айар, са- тылынан уонна нууччалыы толорон, чинчий-
лайар үлэтин холобуругар о±ону иитии-үөрэтии; эн холоммуттара, нууччалыы тылбаастаан
соруктара: үөрэнээччи П.А.Ойуунускай ай- көрбүттэрэ. Ону сэргэ, бу аа±ыылары кыта-
ымньыларын дириІник үөрэтэн, аахпыкка ры бииргэ А.С.Пушкин аа±ыыларын тэрийии
оло±уран чинчи-йэр үлэни толоруутун ситиһии, “Икки тыл – икки кынат” диэбистээх барбы-
айымньы ІіІµі суруйааччы санаатын дьоІІо та. Бу киэІ өрүттээх үлэни А.В.Белина салай-
тириэрдэрин, бэйэтин санаатын сааһылаан этэ- ааччылаах нуучча тылын учууталлара иилээн-
рин ситиһии. са±алаан ыытыспыттара.
Бастакы Ойуунускай аа±ыылара П.А.Ойуу- Өрөспүүбүлүкэ±э ыытыллыбыт Ойуунускай
нускай аатынан Чөркөөх орто оскуолатыгар аа±ыылара. Өрөспүүбүлүкэ үөрэнээччилэригэр
1983 сыл алтынньы ый устата барбыта. Ман- Ойуунускай аа±ыылара 1993 сылтан ыытыллар.
на о±олор П.А.Ойуунускай айымньыларыттан Онон бастакы Өрөспүүбүлүкэтээ±и Ойууну-
уус-уран аа±ыыга биир о±ону бэлэмнээн, теа- скай аа±ыылара улуу суруйааччы, Саха сиригэр
трализованнай дьүһүйүүнү кылаас барыта ту- автономияны туруорсубут, олохтос-пут дьон-
руоран кыттыбыттара. Кылаастар үс білі±µнэн нортон биир бастакылара Платон Алексеевич
арахсан, сүүрбэ биэс айымньыны толорбутта- Ойуунускай төрөөбүтэ 100 сылыгар анаммыт
ра. Онон программа±а киирбит “Бултаах сир”, үбүлүөйүн көрсө 1993 сыллаахха бэс ыйын 8-9
“Мөккүөр”, “О±о куйуурдуу турара”, “Өрүөл күннэригэр ытык Чөркөөх сиригэр Дэлбэрий-