Page 29 - MODUL BAHASA KADAZANDUSUN 2020

6357

SAMPEL 5

Boogian C
[Timpu di posuulon: 30 minit]
[15 marka]

Basao’ o teks id siriba om ponuat do iso pongintigasan kokomoi Koponsolon do Tubat Doungguugulu.
Ninaru pongintigasan nopo nga au kolobi do 120 patod boros. Milo ko nogi momoguno boros sondii nga
au popoundaliu di rati do teks.

Pomusarahan do tubat modon no o bobos tosonong montok mongusap toinsanan toruol nopo nga au
songkuro otopot. Tumanud komi mantad Kotinanan Kolidasan Sompomogunan (WHO) pikiikiro 80 piatus
mogiigion id pomogunan nopo nga momoguno pongubatan doungguugulu. Gama adalaan do sungkikang
o wookon, au dii yolo kaanu momoli taakanon, loolobi podii mongoi pokiusap doungmodon.

Baabaino diti, nokoingkawas korohian do tulun ginumuan id pomogunan kumaa pongusapan
doungguugulu i momoguno rusap om tolonsi. Rusap om tolonsi nopo nga nosiliu pomogonop kumaa
pongusapan modon. Nookunan dii monoonoriuk ngawi do kopurimanan kokomoi waya au asonong mantad
pomogunaan tubat do modon nopo nga nokoingkawas. Mumu-gumu o mogiigion i nakakandai toruol
koligogon miagal ko' bato om AIDS id pogun diti nga kakal po au noihum o tubat do pomolingos.
Nosubuanan kawagu do apagon o kos pongubatan modon om mononsog dii kitoruol mundaliu kumaa diti
pongubatan doungguugulu i mimpou do rusap om tolonsi. Mantad dii, kosudong no tongorusap om tolonsi
pokomersilon om pataranon id gatang di omura mooi do koboli o momoomoguno ngawi.

Poingkuro po, kakal tokou momorlu diti pongubatan modon tu okon ko' toinsanan toruol milo
lingoson maya pongubatan doungguugulu. Pongubatan doungguugulu nopo nga monuang nopo dii au
nogonop diti pongubatan modon. Mantad dii, oponsol kopio soriukon om poburuon o tongotubat haro
pionitan do rusap om tolonsi. Hiti nopo pogun Malaysia, pongubatan doungguugulu nopo nga noguno no
mantad kodori, miagal ko' montok mongusap do resdung om mongusap tondu di kosuususu.

Iso nopo fakta i otolinahas nga okon ko' toinsanan tubat modon i akanon di kitoruol kosuang kumaa
sistem do tinan. Mantad dii, sundung po duo tulun kitoruol nakakandai miagal o toruol, tubat di miagal
nopo nga au kaanu manahak waya di miagal kumaa diolo. Suai ko' ii, kaanu mongusap do isoiso toruol o
tongotubat modon mononsog tulun di kitoruol tumilombus mangakan do tubat dii gisom kolimpupuson
koposion. Poingkuro po, tubat doungguugulu nopo nga kaanu mongintutun om mongusap tadon do toruol
dii.

29