Page 289 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_20142015
P. 289
10.4 Het (Vlaamse) natuurbeleid en -behoud46
10.4.1 Inleiding
Natuurbeleid staat veelal in teken van natuurbehoud, en is dus toekomstgericht.
Natuurbehoud vindt zijn bestaansreden op vier gebieden:
- Wetenschappelijke motieven: Natuur en landschap bieden niet enkel een
onmisbare informatie over het plantaardige, dierlijke en menselijke leven
(educatief motief), ze vormen ook een genetisch reservoir dat van groot belang is
voor de diversiteit en het voorbestaan van de soorten.
- Gezondheidsmotieven: De natuur heeft een signaalfunctie ten opzichte van
vervuiling en biedt ruimte voor wonen en recreatie ten behoeve van het fysische
en psychische welzijn van de mens.
- Economische motieven: De reservoirfunctie is tevens een productiefunctie voor
oogsten van natuurproducten, geneesmiddelen, voedsel en andere.
- Culturele motieven: De mens is ethisch verantwoordelijk voor het voortbestaan
van het leven op aarde. Verder verwijzen de esthetische motieven naar de
belevingswaarde van de natuur en landschap zoals tot uiting komt in de kunst.
Inzicht in de ontstaansgeschiedenis van elke omgeving en de hieraan aangepaste
leefgewoonten vormen eveneens een cultuurhistorisch motief voor
natuurbehoud.
10.4.2 Natuurbehoudsrecht in België
De ontwikkeling van het natuurbehoudsrecht in België en de gewesten verliep niet
gelijkmatig nog gelijktijdig met de ontwikkeling van het natuurbeleid. In het begin van de
19e eeuw waren er vier grote wetgevingsdomeinen: de bos-, jacht-, riviervisserij- en
veldwetgeving. Na de onafhankelijk werd de wetgeving op de jacht algauw uitgebreid met
de vogelbescherming.
Hoewel de visie rond bosbeheer veranderde, blijft het Boswetboek in het Waalse en
Brussels Hoofdstedelijk Gewest van kracht tot heden. In het Vlaamse Gewest werd in 1990
een nieuw Bosdecreet goedgekeurd, dat het behoud, de bescherming, de aanleg en het
beheer van zowel openbare als privébossen regelt. In Vlaanderen worden volgens dit
decreet voor alle bosreservaten beheersplannen opgemaakt, met het oog op de
verhoging van de natuurwaarde en de biodiversiteit. In Wallonië wordt het analoge
statuut van réserves forestières veel minder gebruikt; in Brussel zijn twee bosreservaten
afgebakend.
De verschillende statuten van de natuurreservaten werden vastgelegd door de Wet op
het Natuurbehoud van 1973 (of het Natuurdecreet), als gebieden die door hun bijzondere
natuur- en landschapswaarden van belang zijn voor het behoud en de ontwikkeling van
de natuur. Er wordt hierbij een onderscheid gemaakt tussen natuurreservaten die
aangewezen of erkend worden. Door het Natuurdecreet kan de Vlaamse regering
natuurreservaten aanwijzen (op gronden die in eigendom, huur of ter beschikking zijn van
46 (Van Hecke, Antrop, Schmitz, Sevenant, & Van Eetvelde, 2010)
1 AA VS 2 289 © 2014 Arteveldehogeschool
