Page 16 - คู่มือการดำเนินงานกองทุนเพื่อโครงการอาหารกลางวันในโรงเรียน

บทน�า

ความเป็นมาและความส�าคัญ

ื
พระราโชวาทในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารีเน่องในพิธีเปิดการประชุมโภชนาการ
แห่งเอเชีย ครั้งที่ 4 เมื่อวันอังคารที่ 1 พฤศจิกายน 2526 ความตอนหนึ่งว่า “...แม้ในประเทศไทยซึ่งได้ชื่อว่า
เป็นอู่ข้าว อู่น�้าของเอเชีย ก็ยังมีปัญหาของการขาดอาหาร ปัญหาทางสุขภาพอนามัย การเจ็บป่วยด้วยโรคต่างๆ

ี
ท่น่าจะรักษาหรือป้องกันได้ โดยการปฏิบัติให้ถูกต้องในเร่องอาหารการกิน ความสะอาด สุขลักษณะ
ื
�
ื
ิ
ั
ี
้
ส่งแวดล้อม เหล่าน เป็นต้น นอกจากน้น เด็กมีจานวนไม่น้อยมีสภาพการขาดอาหาร เน่องจากพ่อแม่ไม่ทราบถึง
ี
ั
วิธีการเล้ยงดูท่เหมาะสม ปฏิบัติกันไปตามความเคยชิน หรือขนบธรรมเนียมท่ได้รับการส่งสอนมาช่วลูกหลาน
ั
ี
ี
ั
แสดงให้เห็นถึงความไม่เข้าใจว่าอาหารและโภชนาการเป็นรากฐานส�าคัญของสุขภาพอนามัยต้งแต่วัยเด็ก
จนถึงวัยชรา...”
ึ
�
สภาพการขาดสารอาหารในวัยเด็กก่อให้เกิดปัญหาด้านสุขภาพ ซ่งจากผลการวิจัยโครงการสารวจ
ภาวะโภชนาการและสุขภาพเด็กในภูมิภาคอาเซียน หรือ SEANUTS (South East Asia Nutrition Survey)
ั
โดยการสนับสนุนของบริษัทฟรีสแลนด์คมพิน่า (เนเธอร์แลนด์) ภายใต้การดาเนินงานของสถาบันโภชนาการ
�
ั
มหาวิทยาลัยมหิดล สารวจเด็กไทยท่วประเทศ จานวน 3,119 คน อายุระหว่าง 0.5 - 12.9 ปี ในช่วงปี
�
�
ี
พ.ศ. 2554 - 2555 พบข้อบ่งช้ท่ชัดเจนว่า เด็กไทยกาลังประสบปัญหาภาวะทุพโภชนาการและขาดการ
ี
�
ิ
�
้
ั
ิ
ออกกาลงกายอย่างเหมาะสม ผลการวจยระบว่า เดกในวย 3 - 6 ขวบ มภาวะนาหนกเกนและอาจกลายเป็น
ั
ั
็
�
ี
ุ
ั
ึ
ั
เด็กอ้วนในช่วงวัย 6 - 12 ขวบ รวมท้งเกิดภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กซ่งจะพบในเด็กชนบทสูงกว่า
ื
ิ
�
ึ
ี
เดกเมองถงสองเท่า นอกจากนยังพบว่า ร้อยละ 30 - 40 ของเดกไทยอยู่ในภาวะขาดวตามินด สาเหตสาคญ
็
็
ุ
ั
ี
้
�
ี
ั
ั
มาจากการได้รับสารอาหารท่จาเป็นต่อการเติบโตไม่เพียงพอ หรือไม่ถูกสัดส่วนต้งแต่วัยทารก ท้งวิตามินเอ
วิตามินด ธาตุเหล็ก ไอโอดีนและแคลเซียม ดังน้นภายในทศวรรษหน้าหากยังปล่อยให้เด็กไทยเติบโตมา
ี
ั
ในสภาพเช่นนี้จะท�าให้เยาวชนไทยเติบโตอย่างด้อยคุณภาพมากที่สุด และมีปัญหาโรคอ้วนตามมา มีพัฒนาการ
ด้านร่างกายและไอคิวถดถอย ซ่งจะกลายเป็นปัญหาระดับชาติท่หน่วยงานภาครัฐทุกฝ่ายควรให้ความสาคัญ
ึ
ี
�
และร่วมมือกาหนดมาตรการป้องกันและแก้ไข ผลการวิจัยดังกล่าวสอดคล้องกับแนวคิด ของ นิภา โรจน์รุ่งวศินกุล
�
หัวหน้าหน่วยชีวสถิติและหัวหน้าโครงการ SEANUTS (South East Asia Nutrition Survey) สถาบันโภชนาการ
มหาวทยาลยมหดล ทกล่าวว่า สองสาเหตุหลกททาให้การเตบโตของเดกไทยท้งในเมองและชนบทอย่ในภาวะ
ื
็
ั
ิ
ี
ั
ิ
ั
ิ
่
่
�
ู
ี
ึ
ด้อยคุณภาพ คือ การขาดโภชนาการท่ด และขาดการออกกาลังกายอย่างเพียงพอ ซ่งเป็นผลมาจากพ่อแม่
ี
ี
�
ขาดความรู้ความเข้าใจท่ถูกต้องในการเล้ยงลูกในแต่ละวัย นอกจากน สง่า ดามาพงษ์ ผู้เช่ยวชาญด้านโภชนาการ
ี
ี
ี
ี
้
�
�
ึ
ิ
ได้กล่าวเพ่มเติมว่า ปัญหาเด็กอ้วนถือเป็นปัญหาใหญ่ของไทย ซ่งจากผลการวิจัยและสารวจของสานักงาน
การส�ารวจสุขภาพประชาชนไทย (สสท.) (This National Heaths Examination Survey) ชี้ว่า อัตราภาวะ
เด็กอ้วนในช่วงอายุ 2-5 ขวบ มีร้อยละ 5.8 ในปี พ.ศ. 2540 เพิ่มเป็นร้อยละ 7.9 ในปี พ.ศ. 2545
ึ
ภาวะเด็กอ้วนในช่วงอาย 9 - 12.9 ขวบ มีอัตราจากร้อยละ 5.8 เพ่มข้นร้อยละ 6.7 และในปี พ.ศ. 2552
ุ
ิ
ทั้งสองช่วงวัยมีอัตราเด็กอ้วนเพิ่มคือร้อยละ 8.5 และ 8.7 ตามล�าดับ
ี
จากงานวิจัย SEANUTS (South East Asia Nutrition Survey) บ่งช้ว่าภาวะนาหนักเกินมีความชัดเจน
้
�
ึ
ิ
ในกลุ่มเด็กเมืองวัย 6 - 12 ขวบ มีอัตราเพ่มข้นถึงร้อยละ 16.3 ขณะที่เด็กชนบทมีภาวะเติบโตหยุดชะงัก
ี
�
�
ทาให้เป็นเด็กแคระแกรนมีอัตราสูงถึงสองเท่าเม่อเทียบกับเด็กเมือง สาเหตุหลักท่สาคัญเป็นผลมาจากการ
ื
ขาดสารอาหารที่จ�าเป็นต่อการเจริญเติบโตของร่างกายและสติปัญญา (นภาพร พานิชชาติ, 2558)
คู่มือการดำาเนินงานกองทุนเพื่อโครงการอาหารกลางวันในโรงเรียน 3