Page 108 - ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

- 102 - ชีววทยาพื้นฐาน ม.4
ิ

ประวัติการค้นพบเซลล ์
ิ
ในศตวรรษที่ 17 กาลิเลโอ กาลิเลอ (Galileo Galilei) ใช้เลนส์ขยายสองชิ้นต่อกันในวัตถุ
ทรงกระบอกส่องดูตาของแมลง เป็นนักวิทยาศาสตร์คนแรกที่ได้ศึกษาเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตโดยใช้กล้องจุลทรรศน์
ื่
ในช่วงกลางของศตวรรษที่ 17 โรเบิร์ต ฮค (Robert Hooke) ใช้กล้องจุลทรรศน์เพอศึกษาไม้คอร์ก
ุ
(cork) ที่ตัดเป็นแผ่นบางๆ และสังเกตเห็นว่าภายในมีลักษณะเป็นห้องๆ เขาจึงเรียกสิ่งที่เห็นว่า “cellulae”
ุ
ซึ่งแปลว่าห้องขนาดเล็ก ค านี้จึงเป็นที่มาของค าว่า เซลล์ (cell) ในปัจจุบัน อย่างไรก็ตามสิ่งที่ฮคศึกษาเป็น
เซลล์ที่ตายแล้วของพช สิ่งที่เห็นเป็นเพยงผนังเซลล์ที่หลงเหลืออยู่ ในขณะนั้นยังไม่มีนักวิทยาศาสตร์ที่ศึกษา
ื
ี
และพบเซลล์ที่มีชีวิตของสิ่งมีชีวิตอื่น
แอนโทนี ลีเวนฮค (Antony Van Leeuwenhoek) ได้ปรับปรุงเลนส์ของกล้องจุลทรรศน์ให้มี
ุ
ประสิทธิภาพดีขึ้น เขาได้ใช้กล้องจุลทรรศน์ที่เขาสร้างขึ้นเพื่อศึกษาเซลล์ของสเปิร์ม โพรติสต์ และแบคทีเรีย

ั
ในช่วงทศวรรษที่ 1820 มีการพฒนาเลนส์ของกล้องจุลทรรศน์ให้มีความคมชัดมากขึ้น โรเบิร์ต
บราวน์ (Robert Brown) ได้ส่องดูเซลล์ และพบจุดที่มีลักษณะเข้มกว่าบริเวณอื่นภายในเซลล์เขาเรียกบริเวณ
นี้ว่า นิวเคลียส (nucleus)
พ.ศ.2381 มัสทีอส ยาคอบ ชไลเดน (Matthias Jacob Schleiden) นักพฤกษศาสตร์ ชาวเยอรมัน
ั
ศึกษาเนื้อเยื่อพืชชนิดต่างๆ แล้วสรุปได้ว่า เนื้อเยื่อพืชทุกชนิดประกอบด้วยเซลล์
พ.ศ.2382 เทโอดอร์ ชวันน์ (Theodor Schwann) นักสัตว์วิทยาชาวเยอรมัน ศึกษาเนื้อเยื่อของ
สัตว์หลายๆ ชนิด แล้วสรุปได้ว่า เนื้อเยื่อสัตว์ทุกชนิดประกอบด้วยเซลล์

ดังนั้น ชวันน์และชไลเดน จึงร่วมกันตั้งทฤษฎีเซลล์ (Cell theory) มีใจความส าคัญ คือ "สิ่งมีชีวิต
ทั้งหลายประกอบด้วยเซลล์ และเซลล์คือหน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด"
ทฤษฎีเซลล์ (Cell theory)
ทฤษฎีเซลล์ในปัจจุบันครอบคลุมถึงใจความที่ส าคัญ 3 ประการ
ั
ี
1. สิ่งมีชีวิตทั้งหลายอาจมีเพยงเซลล์เดียว หรือหลายเซลล์ ซึ่งภายในมีสารพนธุกรรม และมี
กระบวนการเมแทบอลิซึม ท าให้สิ่งมีชีวิตด ารงชีวิตอยู่ได้
2. เซลล์เป็นหน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิตที่มีการจัดระบบการท างานภายในโครงสร้างของเซลล์
3. เซลล์มีก าเนิดมาจากเซลล์แรกเริ่ม เซลล์เกิดจากการแบ่งตัวของเซลล์เดิม

ชนิดของเซลล
์
เซลล์โปรแคริโอต (prokaryotic cell)

เซลล์โปรแคริโอต เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก มีขนาดประมาณ 0.1-10 ไมครอน ลักษณะที่ส าคัญของ
เซลล์โปรคาริโอตที่แตกต่างจากเซลล์ยูแคริโอต คือ เซลล์ไม่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส เช่น พบใน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต

ชั้นต่ า เช่น แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมน้ าเงิน (cyanobacteria) และไมโครพลาสมา (mycoplasma) เป็น
ต้น