Page 109 - ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

ิ
ชีววทยาพื้นฐาน ม.4 - 103 -

ภาพที่ 4.2 โครงสร้างของเซลล์โปรแคริโอต
ที่มา https://www.studyblue.com/notes/note/n/prokaryotic-cell-

structure/deck/12149171
โครงสร้างที่ส าคัญของเซลล์โพรแคริโอต
1. ผนังเซลล์ (cell wall) เป็นส่วนที่อยู่ด้านนอกสุดของเซลล์ ประกอบด้วย สารเพปทิโดไกลแคน

(peptidoglycan) หรือไกลโคโปรตีน (glycoprotein) มีความหนาประมาณ 100 15 - นาโนเมตร มีหน้าที่
สร้างความแข็งแรงให้แก่เซลล์ ป้องกันอนตรายให้เซลล์ และท าให้เซลล์ คงรูปอยู่ได้ นอกจากนี้พบว่าอาจมี
ั
สารลักษณะคล้ายวุ้นห่อหุ้มผนังเซลล์อยู่อีกชั้นหนึ่งเรียกว่า ปลอกหุ้ม (capsule) ช่วยป้องกนอันตรายให้เซลล์
ั
ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
2. เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane) มีลักษณะเป็นเยื่อบางๆ 2 ชั้น ท าหน้าที่เป็นเยื่อเลือกผ่าน

ควบคุมการผ่านเข้าออกของสาร มีบางส่วนของเยื่อหุ้มเซลล์ม้วนยื่นเข้าไปภายในเซลล์เรียกว่า มีโซโซม
3. นิวคลีออยด์ (nucleoid) ประกอบด้วยสาย DNA รวมตัวกันอยู่บริเวณกลางเซลล์
4. ไรโบโซม (ribosome) มีลักษณะเป็นเม็ดเล็กๆ ค่อนข้างกลม กระจายอยู่ภายในไซโทพลาสซึม มี

หน้าที่สังเคราะห์โปรตีน
5. แฟลเจลลัม (flagellum) เป็นโครงสร้างที่ใช้ในการเคลื่อนที่ ประกอบด้วยสารพวกโปรตีน
6. เอนโดสปอร์ (endospore) เป็นโครงสร้างที่ท าหน้าที่ป้องกันไม่ให้เซลล์ถูกท าลาย เพราะสามารถ
ทนต่อความร้อนได้ดี

เซลล์ยแคริโอต (eukaryotic cell)
ู
เซลล์ยูแคริโอตเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความหลากหลายทั้งขนาด รูปร่างลักษณะ การจัดระบบอวัยวะ และการ
ด ารงชีวิต เป็นเซลล์ของสิ่งมีชีวิตชั้นสูง เช่น เห็ด รา พช และ สัตว์ มีขนาดใหญ่กว่าเซลล์โปรคาริโอต มี
ื
โครงสร้างที่สลับซับซ้อนมากกว่าเซลล์โปรคาริโอต
ลักษณะที่ส าคัญดังนี้

1. มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส (nuclear membrane)
2. สารพันธุกรรม คือ DNA มีโปรตีนฮิสโทน รวมตัวเป็นเส้นใยโครมาทิน และมีนิวคลีโอลัส
อยู่ภายในนิวเคลียส

3. มีระบบเยื่อหุ้มภายในเซลล์ (internal membrane) ท าให้มีออร์แกเนลล์ต่างๆ ภายในเซลล์
หลายรูปแบบ เช่น ร่างแหเอนโดพลาสซึม กอลจิคอมเพล็กซ ไมโทคอนเดรีย คลอโรพลาสต์
์