Page 65 - หนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย ประถม

56

3. เจดีย์ผสมแบบลังกาและศรีวิชัย

4. เจดีย์แบบลังกาผสมปรางค์
5. เจดีย์ทรงมณฑปภายในตั้งพระพุทธรูปองค์เดียว และพระพุทธรูป 4 อิริยาบท

6. เจดีย์แบบเบ็ดเตล็ด
ั้
ในบรรดาเจดีย์ทงหมดเจดีย์ทรงดอกบัวตูมเป็นเจดีย์ทมีปรากฏในสมัยสุโขทย
ี่
ั
เป็นจ านวนมาก เป็นเจดีย์ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของสุโขทัย

เจดีย์ทรงดอกบัวตูม

เจดีย์ทรงดอกบัวตูมมีรูปทรงเด่นสง่างาม

ฐานชั้นล่างสี่เหลี่ยมจัตุรัสซ้อน ลดหลั่นกัน 3 หรือ 4 ชั้น ถัดขึ้น

ไปเป็นฐานแว่นฟ้าซ้อนกันค่อนข้างสูง รองรับเรือนธาตุ

ั
โดยเฉพาะพระเจดีย์ประธานวัดมหาธาตุ สุโขทย มีฐานสูงใหญ่
การจัดแผนผังพิเศษผิดกับเจดีย์องค์อื่น ๆ และวัดเจดีย์เจ็ดแถว

ั
เมืองศรีสัชนาลย ส่วนยอดของดอกบัวตูม บางแห่งยังมีร่องรอย
ของกลีบบัวปั้น 8 กลีบ เหลืออยู่ เช่น เจดีย์วัดตระพังเงิน

เจดีย์วัดช้างล้อม และเจดีย์รายทวัดเจดีย์เจ็ดแถว ศรีสัชนาลัย
ี่
ลวดลายประดับตรงส่วนฐานของดอกบัวทง 4 ทศ ของพระเจดีย์
ิ
ั้
(ที่มาภาพ : https://www.bloggang.com/
บางองค์ลายหน้าราหู หรือหน้ากาล หรือเกียรติมุขปรากฏอยู่
ั
ทาเป็นซุ้มเล็ก ๆ ประดิษฐานพระพุทธรูปท้ง 4 ทิศ เช่น เจดีย์ mainblog.php?id=chubbylawyer&mon

th=29-06-2016&group=44&gblog=6)
รายวัดมหาธาตุ สุโขทัย ส่วนทางดอกบัวตูมองค์ประธานใน
วัดเจดีย์เจ็ดแถวนั้น ตรงมุขของดอกบัวตูมมีกลีบบัวมุมละ 3 กลีบ เรียงอยู่ระหว่างหน้าราหู

ุ
ทกลีบบัวมีรูปครุฑปั้นปูนประดับอยู่ทกกลีบและยังอยู่ในสภาพชัดเจนดี แสดงให้เห็นว่ารูปครุฑ
ี่
พาหนะของพระนารายณ์ซึ่งเคยพบเห็นประดับเป็นครุฑแบกอยู่ตามมุมพระปรางค์สุโขทยนั้น
ั
ได้น ามาใช้ประดับยอดเจดีย์ทรงดอกบัวตูมมุมละ 3 ตัว รวม 12 ตัว

นักโบราณคดี และนักประวัติศาสตร์ยกย่องว่า เจดีย์ทรงดอกบัวตูม

ั
เป็นสถาปัตยกรรมแบบสุโขทยแท (Pure Sukhothai Style) ทศิลปินสุโขทยคิดแบบอย่าง
ั
้
ี่
ของตนขึ้น เจดีย์แบบนี้นิยมสร้างไว้ตามเมืองต่าง ๆ ในสุโขทยเทานั้น ไม่มีการสร้างต่อในสมัย
ั
่
กรุงศรีอยุธยา แสดงว่าศิลปะแบบนี้ได้สิ้นสุดลงพร้อมกับการสิ้นอ านาจของอาณาจักรสุโขทัย