Page 4 - หน่วยที่ 10 การคลังรัฐบาลและนโยบายการคลัง (Autosaved)
P. 4
ข. ภาษีที่เก็บจากทรัพย์สิน ได้แก่ ภาษีทรัพย์สิน ภาษีที่ดินและภาษีมรดก
ค. ภาษีที่เก็บได้จากการบริโภค ได้แก่ ภาษีการใช้จ่าย ภาษีการขาย ภาษีสรรพสามิต และภาษี
ศุลกากร
10.2.2 รายได้ที่มิใช่ภาษีอากร (Non Tax Revenue) หมายถึง เงินที่รัฐบาลเรียกเก็บจากประชาชนแต่ไม่
มีลักษณะบังคับแก่ประชาชนโดยทั่วไปเหมือนภาษีอากร ผู้ที่ต้องเสียเงินคือ ผู้ที่ขอใช้ทรัพยากรธรรมชาติหรือผู้ที่มี
ประโยชน์เกี่ยวข้องกับกิจการของรัฐบาลในทางใดทางหนึ่ง โดยผู้เสียเงินได้รับประโยชน์เกี่ยวข้องกับกิจการของ
รัฐบาล ในทางใดทางหนึ่ง โดยผู้เสียเงินได้รับผลประโยชน์ในการใช้ทรัพย์ยากรธรรมชาติ จากรัฐพานิชย์และบริการ
ของทางราชการเป็นสิ่งตอบแทน เงินที่รัฐเรียกเก็บไป ได้แก่
1) รายได้จากรัฐสามิต คือ รายได้อันเกิดจากกรรมสิทธิ์ในธรรมชาติ ซึ่งรัฐบาลเรียกเก็บจากผู้เช่าทรัพยากร
ของชาติประกอบอาชีพ เช่น รายได้จากค่าหลวงป่าไม้ ค่าภาคหลวงแร่ รายได้จากการประมง รวมถึงรายได้จากการ
ขายของกลาง
2) รายได้จากรัฐพานิชย์ คือ รายได้อันเกิดจากผลก าไรของธุรกิจของรัฐ เช่น โรงงานยาสูบ การไฟฟ้า
โรงงานสุรา
3 เงินค่าธรรมเนียม คือรายได้ที่ทางการเรียกเก็บจากประชาชนที่ใช้บริการของรัฐ เช่น ค่าธรรมเนียมคนต่าง
ด้าว ค่าธรรมเนียมในการออกหนังสือส าคัญ
4) รายได้อื่นๆ เช่น ดอกเบียเงินกู้ ค่าปรับ รายได้จากการจ าหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาล
รายได้ต่างๆ ที่กล่าวมาแล้ว เป็นการพิจารณาถึงแหล่งที่มาของเงินได้ของรัฐบาล โดยที่รัฐบาลต้องใช้แรงหา
โดยอ านาจกฎหมายหรือให้บริการหรือท าธุรกิจให้ หากเราพิจารณาถึงรายรับของรัฐบาลแล้วจะรวมถึงรายได้ที่
รัฐบาลได้รับโดยไม่ต้องท าอะไรให้
10.2.3 รายได้จากการกู้ รัฐบาลก็สามารถกู้เงินมาใช้เช่นเดียวกับเอกชนเหมือนกัน บางครั้งรัฐบาลอาจจะหา
รายได้ไม่ทันกับรายจ่าย หรืออาจจะต้องจ่ายเพื่อกิจการบางประเภทที่ให้ประโยชน์ระยะยาว ก็สามารถกู้เงินมาใช้
ในโครงการนั้นๆ ได้ หรือน าคงคลังมาใช้ก่อนได้ หากเป็นความจ าเป็นเร่งด่วน เช่น เงินกู้ เงินกู้ IMF
10.2.4 การพิมพ์ธนาบัตร รัฐมีอ านาจในการพิมพ์ธนาบัตรได้ด้วย ผลของการหารายได้ได้ด้วยการพิมพ์ธนา
บัตรก็คล้ายๆ กับการหารายได้จากการกู้เงิน แต่รัฐบาลส่วนมากก็พยายามหลีกเลี่ยงไม่ใช้อ านาจนี้ เพราะ
1) อาจจะมีการใช้อ านาจในการพิมพ์ธนาบัตรกันบ่อยเกินไป เพราะอ านาจนี้ใช้ได้ง่าย รัฐบาลอาจจะไม่
ต้องการเก็บภาษีเพราะเกรงใจประชาชนจะไม่พอใจและหันมาใช้อ านาจพิมพ์ธนาบัตรแทน
2) เมื่อรัฐบาลเริ่มใช้อ านาจในการพิมพ์ธนาบัตรแล้วก็อาจจะเลิกได้โดยยาก จึงอาจจะท าให้เกิดผลเสียมากขึ้น
3) การที่รัฐบาลพิมพ์ธนบัตรออกมามากๆ อาจท าให้เกิดผลเสียในแง่จิตใจของประชาชนมากมาย และจะ
กระทบกระเทือนถึงการตัดสินใจของเอกชน ในการด าเนินการเศรษฐกิจ
10.2.5 เงินช่วยเหลือจากต่างประเทศ ตั้งแต่รัฐบาลสหรัชอเมริกาเริ่มด าเนินโครงการมาแชลเพื่อช่วยเหลือ
ปะเทศในยุโรปและบูรณาประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นต้นมา เงินช่วยเหลือต่างประเทศเป็นแหล่งรายได้
อันดับส าคัญของประเทศด้อยพัฒนาทั้งหลาย ในปัจจุบันประเทศไทยแทบไม่ได้เงินช่วยเหลือจากต่างประเทศแล้ว
บทที่ 10 การคลังรัฐบาลและนโยบายการคลัง
