Page 45 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 45
45
ั
ของกำไรที่นายอคนีได้รับจึงเป็นดอกผลนิตินัย เพราะห้างหุ้นส่วนจำกัดได้ใช้เงินของนายอคนีในการ
ั
ดำเนินกิจการเพอแสวงหากำไร หรือกรณีนายปฐพีได้ไปซื้อหุ้นในบริษัทจำกัด เมื่อถึงสิ้นปีบริษัทมีกำไร
ื่
ี
ี
จึงได้จ่ายเงินปันผลให้แก่นายปฐพตามจำนวนหุ้น เงินปันผลที่นายปฐพได้รับจึงเป็นดอกผลนิตินัย
เพราะบริษัทได้ใช้เงินของนายปฐพในการประกอบธุรกิจเพอแสวงหากำไรแล้วแบ่งเงินปันผลให้กับผู้
ี
ื่
เข้าชื่อซื้อหุ้นของบริษัทจำกัด ดังนั้น ดอกเบี้ย ค่าเช่า กำไร เงินปันผล จึงเป็นดอกผลนิตินัย
แต่ถ้าไม่ใช่ประโยชน์ตอบแทนจากการใช้ทรัพย์นั้น เช่น เงินเดือน ค่าจ้าง ที่ให้แก่
ื่
คนงานหรือลูกจ้างย่อมไม่เป็นดอกผลนิตินัย เพราะไม่ใช่เป็นการใช้ทรัพย์แต่เป็นการใช้แรงงานเพอให้
ได้มาซึ่งเงินเดือนหรือค่าจ้าง หรือกรณีค่าแท็กซี่นั้นเป็นการตอบแทนการใช้บริการขนส่งขนส่งคน
โดยสาร ไม่ใช่ตอบแทนการใช้รถแท็กซี่ ค่าแท็กซี่จึงไม่เป็นดอกผลนิตินัย ต่างจากค่าเช่ารถแท็กซี่ซึ่ง
คนขับรถแท็กซี่จ่ายให้เจ้าของรถเป็นการตอบแทนที่เอารถมาใช้ขับรับจ้าง ซึ่งเป็นดอกผล เช่น นาย
พายุให้นายศิลาเช่ารถแท็กซี่ ค่าเช่าที่นายพายุได้รับจากนายศิลา เป็นดอกผลนิตินัย แต่ค่าโดยสารที่
นายศิลาได้รับจากผู้โดยสารไม่เป็นดอกผลนิตินัย
ลักษณะของดอกผลนิตินัย มีหลักเกณฑ์ที่ต้องพจารณา ดังนี้ (มานิตย์ จุมปา. 2543 :
ิ
104-109)
2.2.1 ดอกผลนิตินัยเป็นทรัพย์หรือประโยชน์อย่างอน นอกจากหมายถึงทรัพย์แล้วยัง
ื่
ื่
รวมไปถึงประโยชน์ที่ได้รับอย่างอนด้วย เช่น เจ้าของที่ดินแปลงหนึ่งเอาที่ดินให้เช่า ได้ค่าเช่าเป็นเงิน
ตอบแทนมาจึงเป็นดอกผลนิตินัย แต่ถ้าผู้เช่าไม่มีเงินจ่าย จึงให้เจ้าของที่ดินเอารถยนต์ไปใช้ประโยชน์
ื
ได้ แม้ไม่ได้เป็นตัวทรัพย์แต่ได้เป็นประโยชน์กลับมาก็ถอว่าเป็นดอกผล
ื่
2.2.2 เป็นทรัพย์หรือประโยชน์ที่ตกได้แก่เจ้าของทรัพย์ แต่ถ้าตกได้แก่คนอนจะไม่ถือ
ว่าเป็นดอกผลนิตินัย เช่น ผู้เช่าจ่ายเงินตอบแทนแก่ผู้ที่ช่วยหาบ้านเช่าให้ เงินตอบแทนนั้นไม่เป็นดอก
ผล เพราะไม่ได้ให้แก่เจ้าของบ้านเช่า แต่ถ้าตกลงจะจ่ายแก่เจ้าของทรัพย์แล้ว แม้การจ่ายจริงจะจ่าย
ให้ผู้อนก็ยังคงถือว่าเป็นดอกผล เช่น เจ้าของบ้านเช่าบอกให้ผู้เช่าเอาค่าเช่าไปจ่ายให้แก่ลูกชาย
ื่
ื่
เพอให้ลูกชายเอาเงินไปใช้ลงทะเบียนเรียน เป็นต้น ทั้งนี้ดอกผลนิตินัยไม่จำเป็นต้องเป็นตัวเงินเสมอ
ื่
ไป อาจเป็นทรัพย์อนก็ได้ เช่น เช่าสวนปลูกกะเทียม ให้กะเทียมเป็นค่าเช่า เช่านาให้ข้าวเปลือกเป็น
ค่าเช่า กะเทียมและข้าวเปลือกถือเป็นดอกผลนิตินัยได้
2.2.3 เป็นการตอบแทนที่ผู้อนได้ใช้ทรัพย์ กล่าวคือ ดอกผลนิตินัยต้องเป็นการตอบ
ื่
แทนที่ผู้อื่นได้ใช้ทรัพย์นั้นของเจ้าของทรัพย์ แต่ถ้าเจ้าของทรัพย์ใช้เองไม่เป็นดอกผล เช่น นายพายุกับ
