Page 50 - หลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
P. 50
50
ื่
จำนอง สิทธิจำนำ ส่วนทรัพยสิทธิตามกฎหมายอน ได้แก่ ลิขสิทธิ์ สิทธิบัตร และเครื่องหมายการค้า
เป็นต้น (บัญญัติ สุชีวะ. 2544 : 65)
บุคคลสิทธิ (Personal right) หมายถึง สิทธิที่มีวัตถุแห่งสิทธิเป็นการกระทำหรืองดเว้น
การกระทำ เรียกว่าสิทธิเรียกร้อง ซึ่งเป็นสิทธิเรียกร้องในทางหนี้มีอำนาจบังคับเหนือตัวบุคคลที่เป็น
คู่สัญญาเท่านั้น โดยการใช้อำนาจบังคับด้วยการใช้สิทธิทางศาล บุคคลสิทธิมีบ่อเกิดจากนิติกรรมและ
สัญญา หรือเกิดจากนิติเหตุ เช่น ละเมิด จัดการงานนอกสั่ง ลาภมิควรได้ หรืออาจเกิดจากกฎหมาย
บัญญัติ เช่น หนี้ภาษีอากรตามประมวลรัษฎากร หนี้เกิดจากบิดามารดาต้องอปการะเลี้ยงดูบุตรผู้เยาว์
ุ
ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เป็นต้น (บัญญัติ สุชีวะ. 2544 : 65-66)
ข้อแตกต่างระหว่างทรัพยสิทธิและบุคคลสิทธิ มีดังนี้
1. ทรัพยสิทธิมีวัตถุแห่งสิทธิเป็นทรัพย์สิน เช่น เจ้าของกรรมสิทธิ์มีอำนาจใช้สอย
จำหน่ายจ่ายโอน ได้ดอกผล ติดตามเอาคืนและขัดขวางหวงกันทรัพย์ของตนได้ หรือกรณีสิทธิจำนอง
ผู้รับจำนองก็สามารถบังคับจำนองเอากับทรัพย์สินที่จำนองนั้นได้โดยตรง โดยไม่คำนึงว่าใครเป็น
เจ้าของหรือใครจะครอบครองอยู่ เพราะสิทธิมีอยู่เหนือตัวทรัพย์แล้ว แต่บุคคลสิทธิมีวัตถุแห่งสิทธิ
เป็นการกระทำหรืองดเว้นการกระทำหรือส่งมอบทรัพย์สิน โดยบังคับที่ตัวบุคคลให้ทำตามสัญญาที่ได้
ตกลงกัน
2. ทรัพยสิทธิก่อตั้งได้โดยอาศัยอำนาจแห่งกฎหมายเท่านั้นตามมาตรา 1298 บัญญัติว่า
“ทรัพยสิทธิทั้งหลายนั้น ท่านว่าจะก่อตั้งขึ้นได้แต่ด้วยอาศัยอำนาจในประมวลกฎหมายนี้หรือ
กฎหมายอน”เช่น กรรมสิทธิ์ สิทธิครอบครอง สิทธิเก็บกิน สิทธิอาศัย ภาระจำยอม สิทธิยึดหน่วง
ื่
บุริมสิทธิ สิทธิจำนอง สิทธิจำนำ เป็นต้น แต่บุคคลสิทธิเกิดขึ้นได้โดยนิติกรรมสัญญาหรือนิติเหตุ ซึ่ง
คู่กรณีสามารถตกลงกันด้วยความสมัครใจของทั้งสองฝ่าย หรือมีกฎหมายการรับรองและคุ้มครองให้
ว่ามีสิทธิเรียกร้องได้
่
3. ทรัพยสิทธิก่อให้เกิดหน้าที่แกคนทั่วไปที่จะไม่ขัดขวางการใช้ทรัพยสิทธิของเจ้าของ ซึ่ง
บุคคลอื่นต้องเคารพสิทธิในความเป็นเจ้าของสามารถยันกับบุคคลอนได้ทั่วไป เช่น เจ้าของกรรมสิทธิ์
ื่
ในที่ดินมีสิทธิฟ้องขับไล่ผู้ที่มาบุกรุกได้ หรือสิทธิจำนองไม่ว่าทรัพย์ที่จำนองตกไปเป็นของใคร ก็ไม่อาจ
ขัดขวางการบังคับจำนองของผู้รับจำนองได้ ส่วนบุคคลสิทธิก่อให้เกิดหน้าที่แก่บุคคลโดย
เฉพาะเจาะจงกับคู่สัญญาเท่านั้น ไม่อาจบังคับบุคคลอื่นได้ทั่วไป
