Page 46 - เล่ม 23 เกษตรผสมผสาน บ้านชบา
P. 46
�
ื
ื
ั
ี
ท้งน้การเรียนรู้เพ่อค้นหาศักยภาพของชุมชนเป็นวิธีการท่หน่วยงาน ส่งผลในเชิงการทาลายวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของเกษตรกร เน่องจากการ
ี
ของรัฐไม่ค่อยให้ความสาคัญหรือไม่สนใจจะดาเนินการมาก่อน กระบวนการ อพยพโยกยายถ่นฐานของชาวชนบทอสาน เกษตรกรจงควรจะไดรบการเสรม
้
ึ
ี
ิ
ิ
้
�
�
ั
ี
ี
ี
ิ
�
พัฒนาท่ผ่านมาหน่วยงานของรัฐมักจะเร่มต้นด้วยการค้นหาปัญหาและความ สร้างความเข้มแข็งในการปรับเปล่ยนวิถีการผลิตท่จะนาไปสู่การสร้างความ
ต้องการของชุมชน ซึ่งเป็นกระบวนการที่ไม่ต้องใช้เวลานานก็ท�าได้ แต่ไม่ให้ มั่นคงและยั่งยืนในการผลิตอาหารและพืชผลทางการเกษตร
ื
�
ึ
ี
ความสาคัญกับการค้นหาศักยภาพของชุมชน เพราะคิดว่าชาวบ้านจาเป็น สถานการณ์ปัญหาท่เกิดข้นจากการทาเกษตรกรรมเชิงเด่ยวเพ่อการ
�
ี
�
ึ
ี
้
่
ต้องพ่งพาทุนและงบประมาณจากภาครัฐ จึงไม่พยายามสร้างรากฐานของ ค้า เกดขนในประเทศไทยมานานกว่า 50 ปีแล้ว นบแต่มการเปลยนแปลง
ิ
ึ
ั
ี
�
ี
ั
ึ
การแก้ไขปัญหาด้วย “ทุน” ของชุมชนเอง ไม่ว่าจะเป็นทุนทางภูมิปัญญา ทุน จากการทาเกษตรแบบด้งเดิมมาเป็นการปลูกพืชเชิงเด่ยว ซ่งปรากฏว่า
ทางสังคม หรือทรัพยากรเพ่อการพัฒนา การค้นพบศักยภาพของชุมชนจะ เกษตรกรได้ผลผลิตสูงขึ้นจริง แต่ต้องแลกกับสิ่งที่ไม่คาดคิดตามมามากมาย
ื
ช่วยให้ชาวบ้านตระหนักชัดว่าแม้จะไม่มีใครมาช่วย หรือไม่มีทุนจากภายนอก ทั้งดินเสื่อมโทรม ผลผลิตปนเปื้อนสารเคมี พืชผลอ่อนแอเกิดโรค ต้องใช้สาร
ื
ึ
ี
ชาวบ้านก็จะสามารถพัฒนาตนเองได้ ช่วยตัวเองได้ และพึ่งตนเองได้ เพราะ เคมีและยาปราบศัตรูพืชถ่ข้นและมากข้นเร่อย ๆ บทเรียนความล้มเหลวจาก
ึ
ื
ั
ทุนของชุมชนจะช่วยสร้างความม่นใจในการขับเคล่อนกิจกรรมการพัฒนา เกษตรกรรมเคมี ได้มีเกษตรกรส่วนหนึ่งพยายามจะออกจากวงจรนี้ โดยลด
ั
โดยไม่ต้องกังวลกับการรอคอยการช่วยเหลือจากหน่วยงานราชการหรือ การใช้สารเคมีและพัฒนามาสู่รูปแบบเกษตรผสมผสานและเกษตรย่งยืน น่น
ั
ี
�
องค์กรพัฒนาเอกชน ชาวบ้านสามารถช่วยตัวเองได้ น่คือผลของกระบวนการ หมายถึงการสร้างหรือพัฒนาระบบไร่นาให้นาไปสู่ความหลากหลายทางการ
ี
ึ
ี
เรียนรู้ท่ชาวบ้านได้ค้นพบศักยภาพของตนเอง ค้นพบทุนของตนเอง และพบ ผลิตท่ใกล้เคียงกับระบบนิเวศของชุมชน ซ่งจะทาให้เกิดความสมดุลและม ี
�
ึ
�
ทางออกในการแก้ไขปัญหาของตนเอง เสถียรภาพ อันเป็นเป้าหมายสาคัญของการทาเกษตรย่งยืนและการพ่งตนเอง
ั
�
่
3. กำรขับเคลือนกิจกรรมเกษตรผสมผสำนพลังบวร ได้ของเกษตรกรได้ในที่สุด
การขับเคล่อนศูนย์เรียนรู้ชุมชนเกษตรผสมผสานพลังบวรมีเป้าหมาย ศูนย์เรียนรู้ชุมชนเกษตรผสมผสานพลังบวรจะพยายามขับเคล่อน
ื
ื
ื
ี
ึ
ู
ั
ิ
�
หลักท่ต้องการจะลดและขจัดความล้มเหลวท่เกิดข้นจากการส่งเสริมการทา กจกรรมเกษตรผสมผสาน โดยต้งอย่บนพ้นฐานการมีส่วนร่วมของประชาชน
ี
ื
ี
ี
ึ
เกษตรกรรมเพ่อการค้า ซ่งท่ผ่านมาได้ส่งผลให้เกษตรกรท่เป็นผู้ผลิตกลับ ในการจัดการรูปแบบการเกษตรผสมผสานให้เกิดความยั่งยืน โดยมีแนวทาง
ี
กลายเป็นกลุ่มคนท่ทุกข์ยากจากภาวะความยากจน ความหิวโหย และทุพ การท�างานที่ประกอบด้วย
ื
โภชนาการ จึงมีความพยายามท่จะฟื้นฟูระบบเกษตรกรรมย่งยืนและ 1) สนับสนุนกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนบนวิถีพลังบวร เพ่อ
ี
ั
่
ั
ี
ั
ี
ี
็
ิ
ึ
่
่
ื
่
ื
่
การเกษตรเพอยงชพ ซงเปนแนวทางทชาวอสานเคยปฏบติสบเนองตอกนมา ร่วมกันพัฒนารูปแบบและระบบเกษตรผสมผสานท่รักษาวัฒนธรรมประเพณ ี
ื
ี
ั
ี
นานนับศตวรรษ และจะปรับเปล่ยนกระบวนการผลิตท่ผิดพลาดดังกล่าวท ่ ี และภูมิปัญญาท้องถ่น เพ่อสร้างความหลากหลายทางชีวภาพ รักษาและ
ี
ื
ิ
44 ศูนย์เรียนรู้ชุมชนเกษตรผสมผสานพลังบวร ภูเบศ วณิชชานนท์ และ พระมงคลวชิรากร 45
ส�ำนักสงฆ์บ้ำนชบำ อ�ำเภอเมืองจันทร์ จังหวัดศรีสะเกษ
