Page 50 - วิทยาศาสตร์ ม.ปลาย
P. 50
42
อะลมู เิ นียม โคบอลต์ แมงกานีส โมลิบดินมั และโบรอน ธาตุต่าง ๆ เหล่านีจะรวมตวั กนั เป็ นสารประกอบต่าง ๆ
ทีจาํ เป็นต่อการดาํ รงชีวิตของเซลล์ และสิงมชี ีวิต
โพรโทพลาสซึม ประกอบด้วย ส่วน คือ ไซโทพลาสซึม (Cytoplasm) และนิวเคลียส (Nucleus)
. ไซโทพลาสซึม (Cytoplasm) คือส่วนของโพรโทพลาสซึมทีอยนู่ อกนิวเคลยี ส โดยทวั ไป
ประกอบดว้ ย
2.1.1 ออร์แกเนลล์ (Organell) เป็นส่วนทีมีชีวติ ทาํ หนา้ ทีคลา้ ยๆ กบั อวยั วะของเซลล์
แบ่งเป็นพวกทีมีเยอื หุม้ และพวกทไี มม่ เี ยอื หุม้
ออร์แกเนลทีมเี ยอื หุ้ม (Membrane b bounded organell) ได้แก่
) ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) พบครังแรกโดยคอลลิกเกอร์ (Kollicker) ไมโทคอนเดรีย
ส่วนใหญ่จะมีรูปร่างกลม ท่อนสัน ท่อนยาว หรือกลมรีคลา้ ยรูปไข่ โดยทวั ไปมีขนาด เส้นผ่านศูนยก์ ลาง
ประมาณ . - ไมครอน และยาว - ไมครอน ประกอบด้วยสารโปรตีน ประมาณ - % และลิพิด
ประมาณ - % ไมโทคอนเดรียเป็นออร์แกเนลลท์ ีมียนู ิต เมมเบรน หุม้ ชนั (Double unit membrane)
โดยเนือเยอื ชนั นอกเรียบมีความหนาประมาณ - องั ตรอม เยอื ชนั ในพบั เขา้ ดา้ นในเรียกว่า คริสตี (Cristae)
มีความหนาประมาณ - องั ตรอม ภายในไมโทคอนเดรียมีของเหลวซึงประกอบด้วยสารหลายชนิด
เรียกวา่ มาทริกซ์ (Matrix) ไมโทคอนเดรียนอกจากจะมสี ารประกอบเคมีหลายชนิดแลว้ ยงั มีเอนไซมท์ ีสาํ คญั
ในการสร้างพลงั งานจากการหายใจ โดยพบเอนไซม์ ทีเกียวขอ้ งกบั วฏั จกั รเครบส์ (Krebs cycle) ในมาทริกซ์
และพบเอนไซมใ์ นระบบขนส่งอิเลก็ ตรอน (Electron transport system) ทีคริสตีของเยอื ชนั ใน นอกจากนียงั พบ
เอนไซมใ์ นการสงั เคราะห์ DNA สงั เคราะห์ RNA และโปรตีนดว้ ย
จาํ นวนของไมโทคอนเดรียในเซลล์แต่ละชนิด จะมีจาํ นวนไม่แน่นอนขึนอย่กู บั ชนิดและ
กิจกรรมของเซลล์ โดยเซลลท์ ีมเี มตาบอลซิ ึมสูง จะมีไมโทคอนเดรียมาก เช่น เซลลต์ บั เซลลไ์ ต เซลลก์ ลา้ มเนือ
หวั ใจ เซลลต์ ่อมต่าง ๆ เซลลท์ ีมเี มตาบอลซิ ึมตาํ เช่น เซลลผ์ วิ หนงั เซลลเ์ ยือเกียวพนั จะมีไมโทคอนเดรียน้อย
การทีไมโทคอนเดรีย มี DNA เป็ นของตวั เอง จึงทาํ ใหไ้ มโทคอนเดรียสามารถทวีจาํ นวนได้ และยงั สามารถ
สงั เคราะห์โปรตีนทีจาํ เป็นต่อการทาํ งานของไมโทคอนเดรียได้
หนา้ ทีของไมโทคอนเดรีย คือเป็ นแหล่งสร้างพลงั งานของเซลลโ์ ดยการหายใจ ระดบั เซลล์
ในช่วงวฏั จกั รเครบส์ ทีมาทริกซแ์ ละระบบขนส่งอิเลก็ ตรอนทีคริสตี
) เอนโดพลาสมกิ เรติคูลัม (Endoplasmic reticulum : ER) เป็ นออร์แกเนลลท์ ีมี เมมเบร
นห่อหุม้ ประกอบดว้ ยโครงสร้างระบบท่อทีมีการเชือมประสานกนั ทงั เซลล์ ส่วนของท่อยงั ติดต่อกบั เยอื หุม้
เซลล์ เยอื หุม้ นิวเคลียสและกอลจิบอดีดว้ ย ภายในท่อมีของเหลวซึงเรียกว่า ไฮยาโลพลาสซึม (Hyaloplasm)
บรรจุอยู่
เอนโดพลาสมเิ รตคิ ลู มั แบ่งออกเป็ น ชนิด คอื
. ) เอนโดพลาสมิกเรติคูลัมชนิดเรียบ (Smooth endoplasmic reticulum : SER)
เป็นชนิดทีไม่มีไรโบโซมเกาะ มีหนา้ ทีสาํ คญั คือลาํ เลียงสารต่าง ๆ เช่น RNA ลิพิตโปรตีนสงั เคราะห์สาร
