Page 136 - E-book การประชุมวิชาการครั้งที่ 36

Fertility Management for general OB-GYN: Definition

and investigation

พญ. ฐิติชญา พฤกษานุศักด ิ์
โรงพยาบาลพระปกเกล้าจันทบุร ี

การดูแลในเรื่องการเจริญพันธุ์สำหรับสตรี ตั้งแต่ความสามารถในการตั้งครรภ์จนถึงการคลอดบุตร
(fertility management) เป็นหนึ่งในงานที่สำคัญของสูตินรีแพทย์ โดยความสามารถในการตั้งครรภ์ในหนึ่งรอบ

ประจำเดือน เรียกว่า Fecunability และความสามารถในการตั้งครรภ์จนคลอดบุตรในหนึ่งรอบประจำเดือน

(1, 2)
เรียกว่า Fecundity
ั
่
เราพบว่า ปัจจัยที่ทำให้เกิดการตั้งครรภ์ไม่ใช่ว่าเกิดจากการมีเพศสมพันธ์เทานั้น แต่การตั้งครรภ์เป็นกลไก
ตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นอย่างละเอียดอ่อนและซับซ้อน ทำให้ความผิดปกติเพียงส่วนใดส่วนหนึ่งของกระบวนการ

ั
สามารถส่งผลให้คู่สมรสมีปัญหามีบุตรยากได้ โดย 5 ปัจจัยหลกที่สำคัญที่ส่งผลต่อ fecundability ของคู่สมรส
(3)
แบ่งตามกลไกการเกิดการตั้งครรภ์ ได้แก่
ิ
1. เซลล์สืบพันธุ์ฝายหญิง (Oocyte) ผิดปกต จากภาวะไข่ไม่ตก (Anovuation) หรือปริมาณและคณภาพ
ุ
่
ของเซลล์ไข่ลดลง (Depletion oocyte pool, poor oocyte quality)
2. เซลล์สืบพันธ์ฝ่ายชาย (Sperm) ผิดปกติ จากอัณฑะสร้างอสุจิผิดปกติ

ู
3. กระบวนการฝังตัว (Implantaion) ผิดปกต จากความผิดปกติของตัวอ่อน หรือเยื่อบุโพรงมดลก
ิ
(Embryo-endometrial factors)
4. อวัยวะสืบพันธุ์ผิดปกต (Reproductive tract transport) เช่น ท่อนำไข่ หรือท่อนำอสุจิตัน เยื่อบุโพรง
ิ
มดลูกมีพังผืด มีการอักเสบติดเชื้อ มีก้อนเนื้องอกกดเบียดในโพรงมดลูก

5. ปัจจัยอื่น ๆ เช่น ความสามารถในการมีเพศสัมพันธ์ผิดปกติ (ปัญหาการสอดใส่ การหลั่งหรือการแข็งตว
ั
ั
ผิดปกต) หรือ ปัจจยทางด้านภูมิคุ้มกัน (Immunology)
ิ

ภาวะมีบุตรยาก
ภาวะมีบุตรยาก (Infertility) หมายถึง การที่คู่สามีภรรยา ไม่สามารถมีการตั้งครรภ์ได้หลังจากมี

เพศสัมพันธ์อย่างถูกต้องสม่ำเสมอ โดยไม่ได้ป้องกันหรือคุมกำเนิดเป็นระยะเวลา 12 เดือนขึ้นไป ซึ่งเป็นระยะเวลา

ที่คู่สมรสกว่าร้อยละ 85 สามารถตั้งครรภ์ได้ ดังแสดงในตารางที่ 1 (1, 2, 4)

Fertility Management for general OB-GYN: Definition and investigation 120