Page 23 - วิชาพะเยาเมืองศักดิ์สิทธิ์แก้ไขล่สุด
P. 23
ื่
โทษพญางำเมืองด้วยเบี้ยเก้าลุนทอง คือเก้าแสนเก้าหมื่นเบี้ย เพอกำชับพระราชไมตรีต่อกันยิ่งกว่าเก่า กษัตริย์ทั้ง
3 พระองค์ได้ตั้งสัตยาธิษฐานต่อกัน ณ ริมฝั่งแม่น้ำขนภู แม่น้ำแห่งนี้จึงเรียกชื่อภายหลังว่า "น้ำแม่อิง"
ิ
หลังจากนั้น เมื่อพญามังรายทรงสร้างเวียงเชียงใหม่ ได้เชิญพญางำเมืองและพระร่วงเจ้า ร่วมพจารณาสร้าง
เมือง เมื่อสร้างเมืองเสร็จแล้ว พญางำเมืองเสด็จกลับ โดยพญามังรายทรงมอบผอบมณีรัตนะ อันเป็นสมบัติต้นวงศ์
แห่งลาวลังกราช และทรงเวนคืนเมืองพาน เมืองเชียงเคี่ยน เมืองเทิงให้และพระราชทานกุลสตรีให้อีกนางหนึ่ง ฝ่าย
ั้
พระนางอวเชียงแสนทรงทราบว่า พระราชสวามีมีพระชายาใหม่ ก็มีพระทัยโทมนัสยิ่ง รับสั่งให้เสนาอำมาตย์
จัดแจงม้าพระที่นั่ง เสด็จออกติดตามพระสวามี หมายจักประหารพระชายาใหม่ให้สิ้นพระชนม์ แต่พระนางก็
สิ้นพระชนม์เสียกลางทาง ด้วยเหตุพระทัยแตก พญางำเมืองทรงทราบด้วยความสลดพระทัยยิ่ง จัดพระราชทาน
เพลิงพระศพพระนางอั้วเชียงแสนตามประเพณี ต่อมาได้มอบราชกิจต่าง ๆ ในการปกครองบ้านเมืองให้พญาคำแดง
ราชบุตร แล้วเสด็จไปประทับพกผ่อนที่เมืองงาว ปี พ.ศ. 1841 พญางำเมืองก็สิ้นพระชนม์ รวมพระชนมายุได้ 60
ั
พรรษา
อนุสาวรีย์พ่อขุนงำเมือง
่
พ่อขุนงำเมือง กษัตริย์ลำดับที่ ๙ แห่งเมืองภูกามยาวหรือพะเยาในปัจจุบัน เป็นพระราชโอรสของพอขุนมิ่ง
เมือง ครองราชย์ในพ.ศ. ๑๘๐๑ จนถึง ๑๘๔๑ ในสมัยที่พอขุนงำเมืองปกครองอาณาจักรพะเยาเป็นยุคสมัยที่
่
ุ
่
เจริญรุ่งเรืองมาก พอขุนงำเมืองศรัทธาเลื่อมใสในพระพทธศาสนา ไม่ชอบสงคราม ปกครองบ้านเมืองด้วยความ
่
เที่ยงธรรม ผูกไมตรีจิตต่อประเทศราชและเพอนบ้าน พอขุนงำเมือง ปกครองเมืองภูกามยาว จนเจริญเป็น
ื่
อาณาจักรใหญ่ ๑ ใน ๓ อาณาจักรของชนเผ่าไทยแถบนี้ นั่นคือ อาณาจักรล้านนา อาณาจักรสุโขทัย และ
อาณาจักรพะเยา ที่สำคัญพระองค์เป็นพระสหายร่วมน้ำสาบานกับพอขุนเม็งรายแห่งเมืองเชียงราย และพอขุน
่
่
ิ
รามคำแหงแห่งกรุงสุโขทัย ซึ่งทั้งสามพระองค์ได้กระทำสัตย์ต่อกัน ณ แม่น้ำอง นอกจากนี้ยังมีการเชื่อกันว่าพ่อขุน
ิ
้
งำเมืองเป็นผู้ทรงอทธิฤทธิ์ โดยกล่าวกันว่าเมื่อพระองค์เสด็จไปทางไหน “แดดก็บ่อฮอน ฝนก็บ่อฮำ จักให้แดดก็
แดด จักให้บดก็บด” จึงได้พระนามว่า “งำเมือง” ผู้สร้างความรุ่งเรืองให้แคว้นพะเยา
จังหวัดพะเยาได้รับการยกฐานะให้เป็นจังหวัดที่ ๗๒ ในปี พ.ศ. ๒๕๒๐ ชาวพะเยาจึงร่วมใจกันสร้าง
อนุสาวรีย์พอขุนงำเมืองขึ้น บริเวณสวนสาธารณะริมกว๊านพะเยา เป็นรูปปั้นสำริดความสูงเท่าครึ่งขององค์จริงใน
่
ท่าประทับยืน ทรงชุดกษตริย์สวมมงกฎ พระหัตถ์ถือดาบอาญาสิทธิ์ หันพระพกตร์ไปทางกว๊านพะเยา ประดิษฐาน
ุ
ั
ั
ิ
่
บนแท่นสูง พอขุนงำเมืองเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวพะเยา ในวันที่ ๕ มีนาคม ของทุกปี จะมีการจัดพธีสักการะ
่
บวงสรวงพอขุนงำเมือง เป็นงานประเพณียิ่งใหญ่ของเมืองพะเยา จัดขึ้นทุกปี ตรงกับวันประสูติของพอขุนงำเมือง
่
กษัตริย์ผู้ปกครองอาณาจักรพะเยา ซึ่งในพธีประกอบด้วยการบวงสรวงแบบพราหมณ์ การถวายเครื่องสักการะ
ิ
่
ู่
เพื่อสักการะดวงวิญญาณของพอขุนงำเมืองให้สถิตคเมืองพะเยา และประทานสุขสวัสดิ์แก่ประชาชนชาวพะเยา
อนุสาวรีย์พญางำเมือง อดีตกษัตริย์ผู้ปกครองเมืองภูกามยาว (พะเยา) ประดิษฐานอยู่ที่สวนสาธารณะ
เทศบาลหน้ากว๊านพะเยา เริ่มกอสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2524 เสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2527 พญางำเมืองเป็นพระสหายร่วมน้ำ
่
สาบาน กับ พญามังรายอดีต กษัตริย์เมืองเชียงราย และพระร่วงเจ้า แห่งกรุงสุโขทัย ซึ่งทั้งสามกษัตริย์ได้ทรง
กระทำสัตย์ต่อกัน ณ บริเวณน้ำแม่อิง ซึ่งปัจจุบันอยู่บริเวณกว๊านพะเยา
