Page 147 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา

๑๒๖

จิต เจตสิก รูป นิพพาน
สัญญาลักขณปัญหา สัญญาลักขณปัญหา

เจตนาลักขณปัญหา เจตนาลักขณปัญหา

วิญญาณลักขณปัญหา วิญญาณลักขณปัญหา
วิตักกลักขณปัญหา วิตักกลักขณปัญหา

วิจารลักขณปัญหา วิจารลักขณปัญหา

จิรกตสรณปัญหา จิรกตสรณปัญหา
สติอภิชานนปัญหา สติอภิชานนปัญหา

สติอาการปัญหา สติอาการปัญหา

สัทธาลักขณปัญหา สัทธาลักขณปัญหา

จากตารางมิลินทปัญหาในปรมัตถธรรมทั้ง ๔ ข้างบนที่กล่าวมา จะพบว่ามิลินทปัญหาเมื่อ

วิเคราะห์ตามปรมัตถธรรมทั้ง ๔ แล้วจะแบ่งออกได้เป็น กลุ่ม คือ ๑) มิลินปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถ
ธรรมทั้ง ๔ คือ จิต เจตสิก รูป และ นิพพาน, ๒) มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม ๓ คือ จิต

เจตสิก รูป ๓) มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม ๒ คือ จิต และเจตสิก และ๕) มิลินทปัญหาที่

เกี่ยวกับนิพพานล้วน ๆ

๔.๖ องค์ความรู้ที่ได้จากการวิเคราะห์ข้อมูล

จากการวิจัยเรื่องการวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฏในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหาท า
ให้ได้องค์ความรู้จากการวิเคราะห์ข้อมูลสรุปได้ดังนี้

ุ
๑) มิลินทปัญหา เกิดหลังพทธปรินิพพานแล้ว ๕๐๐ ปี เป็นคัมภีร์ส าคัญคัมภีร์หนึ่งใน
พระพทธศาสนาแต่งโดยพระปิฎกจุฬาเป็นคัมภีร์ที่ช่วยอธิบายพระธรรมวินัย มีลักษณะการโต้ตอบ
ุ
ปัญหาระหว่างกษัตริย์เมนันเดอร์กับพระนาคเสนเกี่ยวกับอพยากตปัญหาที่พระพทธเจ้าไม่ทรง
ั
ุ
พยากรณ์ มีการแบ่งเป็น ๖ หมวด ประกอบด้วย ๑) ปุพพปโยคสถาน ๒) มิลินทปัญหาสถาน ๓)
เมณฑกปัญหาสถาน ๔) อนุมานปัญหาสถาน ๕) ลักขณปัญหาสถาน ๖) อุปมากถาปัญหาสถาน

๒) การถาม-ตอบปัญหานั้นเป็นไปในหลายลักษณะ คือการใช้การอนุมาน (คาดคะเน)

ื่
และอปมา (การเปรียบเทียบ) การใช้วิธีย้อนถามเพอให้ผู้ถามตอบเอง (ปฏิปุจฉาพยากรณียปัญหา)
ุ
การตอบปัญหาแบบวิภัชวาท คือตอบปัญหาแบบแยกแยะประเด็นปัญหาตอบทีละประเด็น ส าหรับ
ตอบแบบวิภัชวาท คือการแยกตอบทีละปัญหา และการตอบปัญหาแบบวิภาษวิธีนั้นเป็นการถามตอบ

แบบย้อนถามผู้ถามปัญหาด้วยเหตุผลจนท าให้ผู้ถามปัญหาจนด้วยเหตุผลที่จะแย้งได้ ซึ่งสามารถน า
วิธีการถาม-ตอบในมิลินทปัญหานี้มาประยุกต์ใช้กับชีวิตประจ าวันได้