Page 44 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 44
๓๐
เป็นลักษณะทั่วไปส าหรับสิ่งทุกชนิดที่มีอยู่ ถ้าหากว่ามี อะไร คือลักษณะเหล่านั้น เราจะรู้สึกถึง
๑๓
ลักษณะเหล่านั้นได้อย่างไร และมีวิธีเป็นอยู่ต่าง ๆกันอย่างไร
เจษฎา ทองรุ่งโรจน์, ได้ให้ความหมายไว้ในหนังสือพจนานุกรมปรัชญาว่า อภิปรัชญา
(Mataphysics) ปรัชญาสาขาที่ว่าด้วยการแสวงหาค าอธิบายเกี่ยวกับภาวะ (Be-Ing) และความจริง
หรือสิ่งที่เป็นจริง (Reality) เรียกว่า ภววิทยา (Ontology) และเกี่ยวกับต้นก าเนิดและโครงสร้างของ
เอกภพ เรียกว่า จักรวาลวิทยา (Cosmology) ซึ่งเกี่ยวพันอย่างใกล้ชิดกับการศึกษาเกี่ยวกับธรรมชาติ
ของความรู้ เรียกว่าญาณวิทยา (Epistemology)หรือปรัชญาที่ว่าด้วยสิ่งที่เป็นจริง อาทิ พระเจ้า,โลก,
๑๔
วิญญาณ,เจตจ านงเสรี,สาระ (Sub-Stance)
วิธาน สุชีวคุปต์ได้กล่าวถึงความหมายของอภิปรัชญา สรุปได้ว่า พลตรีพระเจ้าวรวงศ์เธอ
กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพนธ์ (พระองค์วรรณ) ทรงบัญญัติขึ้นใช้แทนค าว่า “Metaphysics” ใน
ั
ภาษาอังกฤษ ซึ่งค านี้เกิดขึ้นโดยบังเอิญจากหนังสือของอริสโตเติล (Aristotle) นักปรัชญาเมธีชาวกรีก
หลังจากที่ท่านได้แปลเรียบเรียงขึ้นเล่มหนึ่งโดยน าเอาเรื่อง “First Philosophy” หรือ “ปฐม
ปรัชญา” (หลักมูลแห่งวิชาความรู้) มาเรียงไว้ตอนท้าย ๆ ต่อจากเรื่อง ฟิสิกส์ (Physics) หรือปรัชญา
ธรรมชาติ (Natural Philosophy)เบื้องแรกนั้นมีความหมายเพยงว่า มาหลังฟสิกส์ หรือล่วงพ้นฟิสิกส์
ิ
ี
(After Physics) คือเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับสิ่งนอกเหนือฟสิกส์ อริสโตเติลเองก็ไม่ได้มีความประสงค์จะ
ิ
เรียกวิชาที่ตนเขียนขึ้นว่า Metaphysics แต่อย่างไร บังเอญว่า นีโคลาอส (Nicolaus) แห่งดามัสกัส
ิ
ุ
(Damascus) เป็นคนแรกที่เรียก First Philosophy ว่า “Ta meta ta physika” ซึ่งเป็นภาษากรีก
ิ
แปลเป็นไทยได้ความว่า หลัง หรือ ภายหลัง Physikaก็ คือ วิชาว่าด้วยเรื่อง ฟสิกส์ แต่ฟสิกส์ของ
ิ
ิ
อริสโตเติล มีความหมายกว้างขว้างกว่าขอบเขตของวิชาฟสิกส์ในปัจจุบันมากซึ่งหมายถึง ธรรมชาติ
ศาสตร์
๑๕
ุ
อดิศักดิ์ ทองบญได้กล่าวถึงความหมายของอภิปรัชญาไว้ในหนังสือ คู่มืออภิปรัชญา สรุป
ความได้ว่า ในพทธศตวรรษที่ ๑๑ นักปรัชญาชาวโรมัน ชื่อ โบเอธิอส (A.M.S. Boethius)
ุ
ุ
ได้เปลี่ยนไปใช้ค าในภาษาละตินว่า Metaphysicaและค าใหม่นี้ได้นิยมแพร่หลายในราว
ี
ุ
พทธศสตวรรษที่ ๑๘ และผู้ที่มีส่วนท าให้ค านี้แพร่หลาย คือ อเวอร์โรอส (Ibn RushdAveroes) นัก
ั
๑๓ จ านงค์ ทองประเสริฐ, ปรชญาตะวันตกสมัยโบราณ,พิมพ์ครั้งที่ ๗, (กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๓), หน้า ๒๙.
ั
๑๔ เจษฎา ทองรุ่งโรจน์, พจนานุกรมปรชญา อังกฤษ-ไทย, (กรุงเทพมหานคร: ส านักพิมพ์โบแดง,
๒๕๕๗), หน้า๑๒๕-๑๒๖.
๑๕ วิธาน สุชีวคุปต์, อภิปรัชญา, (กรุงเทพมหานคร: แสงจันทร์การพิมพ์, ๒๕๒๙), หน้า๑-๒.
