Page 15 - ชุดกิจกรรมอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

15

กลำยเป็นสำรผลิตภัณฑ์ B กรำฟที่ได้โค้งลง เมื่อเปรียบเทียบอัตรำกำรเกิดปฏิกิริยำของสำรตั้งต้น พบว่ำอัตรำ

ิ
กำรเกิดปฏิกริยำในช่วงแรกจะเร็วมำก และจะลดลงเมื่อเวลำผ่ำนไป กำรเปลี่ยนแปลงดังกล่ำวสังเกตได้จำก
็
ิ
ควำมชันของกรำฟ ถ้ำกรำฟมีควำมชันมำก แสดงว่ำอัตรำกำรเกิดปฏิกริยำจะเรวขึ้น แต่เมื่อพิจำรณำกรำฟของ
สำรผลิตภัณฑ์ (B) พบว่ำ กรำฟจะโค้งขึ้นในช่วงแรก และจะคงที่หรือโค้งน้อยลง เหตุผลที่เป็นเช่นนั้นเพรำะ

อัตรำกำรเกิดปฏิกริยำในช่วงแรกจะเร็วมำก เพรำะมีสำรตั้งต้นอยู่จำนวนมำก โอกำสที่จะสลำยตัวเป็น
ิ
ั
ผลิตภัณฑ์ จะมีมำกกว่ำ แต่จะลดลงหรือคงที่ในช่วงหลงเพรำะสำรตั้งต้นถูกใช้หมด อัตรำกำรเกิดปฏิกริยำจึง
ิ
ื
น้อยลง หรอคงท ี่
ิ
2. ประเภทของอัตราการเกิดปฏกิริยาเคมี
1. อัตรำกำรเกิดปฏิกิริยำเฉลี่ย (Average rate) หมำยถึงปริมำณของสำรผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้น

ิ
ั้
ทั้งหมดหรอปริมำณของสำรตั้งต้นที่ลดลงทั้งหมดต่อเวลำทงหมดที่ใช้ในกำรเกิดปฏิกริยำนั้น
ื
ปริมำณสำรผลตภัณฑ์ที่เกดขึ้นทั้งหมด
ิ
ิ
ิ
ิ
อัตรำกำรเกดปฏิกิรยำ =
เวลำทั้งหมดที่ใช้ในกำรเกดปฏิกิริยำ
ิ
ปริมำณสำรตั้งต้นที่ลดลงทั้งหมด
ิ
อัตรำกำรเกิดปฏิกริยำ =
ิ
เวลำทั้งหมดที่ใช้ในกำรเกดปฏิกิริยำ
2. อัตรำกำรเกิดในปฏิกริยำขณะใดขณะหนึ่ง (Instantaneous rate) หมำยถึง อัตรำกำร
ิ
ื
ิ
ิ
เกิดปฏิกริยำ ณ ช่วงเวลำใดเวลำหนึ่ง หรอ ณ เวลำใดเวลำหนึ่ง อัตรำกำรเกิดปฏิกริยำนี้มีได้หลำยค่ำ ที่เวลำ
ิ
ต่ำงกันจะมีค่ำไม่เท่ำกัน คือ ตอนเริ่มต้นอัตรำกำรเกิดปฏิกิริยำจะมีค่ำมำก เมื่อปฏิกริยำด ำเนินไปอัตรำกำร
ิ
เกิดปฏิกริยำจะลดลงตำมล ำดับเพรำะควำมเข้มข้นของสำรตั้งต้นลดลง อัตรำกำรเกิดปฏิกิริยำประเภทนี้
ค ำนวณได้จำกควำมชันของกรำฟ

กราฟที่ 2 กรำฟแสดงควำมสัมพันธ์ระหว่ำงควำมเข้มข้นของ NO กับเวลำ
2

ิ
ิ
อัตราการเกดปฏิกริยาเคมี