Page 36 - 39013

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ

• Η διαφηµιστική προπαγάνδα, καθώς η διαφήµιση αποτελεί τον κύριο µηχανισµό προώ-
θησης του καταναλωτισµού και του υλικού ευδαιµονισµού, δηµιουργώντας νέες, τεχνητές
ανάγκες, ερεθίζοντας συνεχώς τις επιθυµίες των ανθρώπων και συνδέοντας τα προϊόντα µε
κοινωνικές αξίες ή δίνοντάς τους ένα συµβολικό περιεχόµενο, που στην πραγµατικότητα
δεν έχουν (π.χ. η αγορά µιας ηλεκτρικής συσκευής συνδέεται µε τη γυναικεία χειραφέτηση,
η αγορά ενός συγκεκριµένου αντρικού αρώµατος µε την αρρενωπότητα και την ερωτική
επιτυχία κ.λπ.).
• Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, που επέτρεψε τη στροφή στην ικανοποίηση δευτερευ-
ουσών αναγκών (αφού οι βασικές βιοτικές ανάγκες καλύπτονταν πλέον).
• Η προώθηση των καταναλωτικών προτύπων από τα ΜΜΕ, τη µόδα και τη µαζική
κουλτούρα.
• Το ανταγωνιστικό και ατοµικιστικό πνεύµα της εποχής µας, που ωθεί τους ανθρώπους
στον καταναλωτισµό, προκειµένου µέσω αυτού να αυτοπροβληθούν και να αυξήσουν το
κοινωνικό τους κύρος (επιδεικτική κατανάλωση).
• Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, µε τον πιεστικό και αγχωτικό ρυθµό του, µε την αποξένωση
του σύγχρονου ανθρώπου από τον συνάνθρωπο αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό, µε
την έκπτωση των ηθικών αξιών, έχει δηµιουργήσει ένα εσωτερικό κενό, που ο άνθρωπος
προσπαθεί να καλύψει µε το ξέφρενο κυνήγι υλικών αγαθών και απολαύσεων.

Συνέπειες του καταναλωτισμού

• Υπερεργασία: Προκειµένου να έχει την οικονοµική δυνατότητα να ανταποκρίνεται στις
ολοένα αυξανόµενες καταναλωτικές του ανάγκες, ο σύγχρονος άνθρωπος αναγκάζεται
να εργάζεται σε πιο εντατικούς ρυθµούς, µε αποτέλεσµα να περιορίζεται στο ελάχιστο ο
ελεύθερος χρόνος του και να φθείρεται η σωµατική και ψυχική του υγεία (π.χ. κόπωση,
άγχος, υπερένταση). Συχνά επίσης αντιµετωπίζει την εργασία µόνο ως µέσο για την από-
κτηση χρηµάτων, που θα του επιτρέψουν να καταναλώνει και να ικανοποιεί όλες του τις
επιθυµίες.
• Οικονοµική επιβάρυνση: Ο καταναλωτισµός οδηγεί σε άσκοπη σπατάλη χρηµάτων για
την απόκτηση περιττών αγαθών και την εξασφάλιση πολυτελών ανέσεων, γεγονός που
επιβαρύνει τον ατοµικό ή οικογενειακό προϋπολογισµό, δυσχεραίνοντας την κάλυψη
άλλων, βασικών αναγκών ή οδηγώντας στον υπερδανεισµό.
• Υποχώρηση της ποιότητας των παραγόµενων αγαθών: Για να διατηρηθεί η κατανά-
λωση σε υψηλά επίπεδα, οι εταιρείες φροντίζουν να υποβαθµίζουν την ποιότητα των
παραγόµενων προϊόντων, τα οποία προορίζονται έτσι να µη διαρκούν πολύ, αλλά να
φθείρονται γρήγορα, ώστε οι καταναλωτές να αναγκάζονται να τα αντικαθιστούν ανά
τακτά χρονικά διαστήµατα.
• Απώλεια της εσωτερικής ελευθερίας: Ο άνθρωπος υποδουλώνεται ψυχικά στα υλικά
αγαθά και τις πλαστές ανάγκες που δηµιουργεί έντεχνα ο καταναλωτισµός µε τους µηχα-

411

07/09/2020 10:54
11-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 411
11-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 411 07/09/2020 10:54