Page 32 - 39013

ΕΚ ΦΡ ΑΣΤΙΚ ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

1 Ύφος
Για το ύφος βλ. σελ. 34-39.

2 Γλώσσα

Αφορά τη γλωσσική μορφή την οποία επιλέγει για το έργο του ο συγγραφέας (καθαρεύουσα,
αρχαΐζουσα, δημοτική, με ιδιωματικά στοιχεία ή με συνδυασμό στοιχείων από διαφορετικές
περιόδους της ελληνικής γλώσσας κ.λπ.). Ορισμένοι λογοτέχνες διαμορφώνουν μια ιδιαίτε-
ρη, εντελώς ξεχωριστή και προσωπική γλώσσα στα έργα τους (π.χ. Καβάφης, Ελύτης).

3 Μοτίβα

Ο όρος μοτίβο δηλώνει ένα συγκεκριμένο θέμα που επαναλαμβάνεται στερεότυπα μέσα
στο ίδιο λογοτεχνικό κείμενο ή σε μια σειρά συγγενικών έργων ή χαρακτηρίζει τη λογοτε-
χνική λαϊκή δημιουργία μιας ευρύτερης περιοχής (π.χ. η παρουσία των πουλιών στα δημο-
τικά τραγούδια ως μαντατοφόρων) είτε ορισμένους στερεότυπα επαναλαμβανόμενους
φραστικούς τρόπους (π.χ. οι τυπικοί στίχοι στα ομηρικά έπη). Ένα μοτίβο που επανέρχεται
συνεχώς σε ένα λογοτεχνικό κείμενο με συγκεκριμένο ρόλο ονομάζεται leitmotiv (= βασικό
μοτίβο). Πρόκειται για γερμανικό όρο προερχόμενο από τη μουσική.

4 Σύμβολα

Η έννοια του συμβόλου (που υπάρχει όχι μόνο στην τέχνη αλλά και στην καθημερινή μας ζωή)
αναφέρεται σ’ ένα συγκεκριμένο στοιχείο (συνήθως υλικό· μπορεί όμως να είναι και πρόσω-
πο) το οποίο εκφράζει και συμβολίζει κατά κανόνα μια αφηρημένη έννοια ή ιδέα. Για παρά-
δειγμα, ο ήλιος αποτελεί κεντρικό σύμβολο της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη, συμβολίζοντας
την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, τη χαρά, τη διαφάνεια, την ψυχική άνωση της ελληνικότητας.
Στη λογοτεχνία η κατανόηση της σημασίας των συμβόλων ενός έργου είναι απαραίτητη για να
αντιληφθούμε το βαθύτερο περιεχόμενο και νόημα του έργου αυτού.
Γενικά η χρήση των συμβόλων στη λογοτεχνία προσδίδει πύκνωση νοημάτων, πρωτοτυ-
πία, υπαινικτικότητα και καθιστά ένα έργο δεκτικό πολλών ερμηνειών.

129

07/09/2020 10:27
05-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 129
05-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 129 07/09/2020 10:27