Page 141 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪141‬‬

‫‪ {..........................................................................‬موس ݫݬ ݫىݔقــــیݡ }‬

‫‪..........................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬
‫‪.............................................................................‬‬

‫‪MUSIC‬‬

‫اخلاقوموسیقیدانبزرگ‪،‬ناصرفرهن ‌گفر‪16‬بازمی‌كند‪.‬‬ ‫«بـه جرئـت م ‌یتونـم بگـم اولیـن عشـقی كـه فهمیـدم‬
‫محبـیهـرآنچـه ازفرهنـگفـرمـی گوید‪،‬سراسـرعشـقو‬ ‫موسیقی بود‪ ،‬اسم خودم را درست بلد نبودم ولی ساز تار‬
‫احترامبهاستادشاست‪ .‬كلمه"استاد"ازدهانجمشید‬ ‫اراهخـلومحبل ٔمهن‌یاژشـواناناختصفم‪.‬ه»اناسـت؛امادر كودكیبهمحله‬
‫بما ‌غسـهاجدیسسـریسدبنزق‪.‬ـملحمبـكیاپندر‪،‬مـكایرمكننـددا‪.‬دارٔخهانـدار‌هاایییبدرودمهیـوابهن‬
‫محبینم ‌یافتد‪.‬‬ ‫پیشه گل‌كاریهممشغول‪.‬تاریمینواختهازسرذوق‪.‬‬
‫«منتاقبلازاینكهخدمتاستادفرهن ‌گفربرم‪،‬تمبك‬ ‫هـردوشـنبهاهـلهنـررابـهمنـزلخـوددعـوتمی‌كـردهو‬
‫راخـودممـ ‌یزدم‪.‬ولـیاز اونزمـان كـهنـزدایشـونرفتـم‪،‬‬ ‫جمشـیدپسـر ازا كبرخـاننـوروزی‪،1‬میـرزاسـروری‪،2‬علـی‬
‫به همراه حسن کسایی و تاج اصفهانی‬ ‫سعی كردمتمامیاونچهیاد گرفتهبودمرافراموش كنم»‪.‬‬ ‫«سماغورسییق‪3‬ویرجالدیرایلشنهمناحزا‪4‬فنالممم ‌ی‌یبشرندیوادزمع‪.‬عشلاققٔكهوواقدكع ‌یایمش‪:‬ن‬
‫به همراه پرویز مشکاتیان‪ ،‬محمد موسوی و محمدرضا شجریان‬ ‫بهساز تار بودو گاهیدر عالمبچگیباتار بازیمی‌كردم‪،‬‬
‫سازفرهن ‌گفرجادوییبود‪:‬‬ ‫بهتـر اسـت بگویـم بعـد از عشـق بـه تـار هیـ ‌چگاه عاشـق‬
‫به همراه ناصر فرهن ‌گفر‬ ‫«تمبـكاززبـانفرهن ‌گفـرمثلیكملـودیبود كهوقتی‬ ‫نشدم‪».‬‬
‫به همراه پرویز مشکاتیان‬ ‫تپمشبتواكن ٔراهتدلراابتشداوبپاتشعتلیكامرافرتدکویتاواهمستدعتدامدعلذاتمویوسنپیزتأسثبیره‬
‫م ‌یشـنویشدرذهنـتم ‌یمونه»‪.‬‬ ‫از تمبكنوازانمطرحآنزماندر برنام ‌ههایرادیوییبه‬
‫فرهن ‌گفربسیارمهما ‌ننوازبودومنزلاوهمیشهمحفل‬ ‫صورتخودآموزفرام ‌یگیرد‪.‬بهجاییم ‌یرسد كه كلاسی‬
‫هنرمندانبنامزمانهواینخودغنیمتیبسـیار باارزش‬ ‫دایـر وشـا گردانیتربیـتمی‌كنـدوبرنام ‌ههـایتخصصی‬
‫تمبكترتیبم ‌یدهد‪.‬‬
‫برای جوانی باشور و انرژی جمشید محبی‪.‬‬ ‫مثا ًل‬ ‫می‌كـردم‪،‬‬ ‫اجـرا‬ ‫متعـددی‬ ‫«در اصفهـان برنام ‌ههـای‬
‫«هفتـ ‌هایدوسـهروز‪،‬لطفـی‪،17‬علیـزاده‪ 18‬ومشـكاتیان‪19‬‬ ‫برنام ‌هایداشتمتحتعنوان"ارز ‌شهایعلمیوعملی‬
‫ومابقـیبچ ‌ههـایموسـیقیآنجابودند‪ ،‬كلـیازهمتأثیر‬ ‫تمبـك"‪،‬شـا گردانزیـادیداشـتمورویهـمرفتـهبسـیار‬
‫م ‌یگرفتند‪.‬یادمم ‌ییادیكروزاستادفرهنگفر داشتند‬ ‫فعال بـودم»‪.‬‬
‫سـازم ‌یزدنـد‪،‬اسـتادمشـكاتیانتـویآشـپزخانهبـود‪،‬یه‬ ‫كار بـه جایـی م ‌یرسـد كـه محبـی‪ ،‬میزبـان هنرمنـدان‬
‫لحظـه گفتنـد‪":‬ناصـرایـنجملـهرادوبـارهبـزن‪،‬ملـودی‬ ‫پایتخـت نشـین در شـهر زنـد ‌هرود م ‌یشـود‪.‬‬
‫«برنام ‌هایبودبهنام"جوانانطرفدار موسیقی"‪ ،‬گروهی‬
‫خوبـیمیشـهروشسـاخت"»‪.‬‬ ‫ازتهـرانآمـدهبودنـدآقـای كیانینژاد‪،5‬مجتبیمیـرزاده‪6‬‬
‫آشناییمحبیبااستادفرهن ‌گفرداستانجالبیدارد‪:‬‬ ‫کـهسرپرسـت گـروهبـود‪،‬بهمـنرجبـی‪،7‬جلیلعندلیبی‬
‫«آشنایی من با استاد بسیار جالب بود‪ .‬من در مركز حفظ‬ ‫‪8‬وشـهریارفریوسـفی‪،9‬فكـر كنـمحـدودسـال‪1353‬بود‪.‬‬
‫واشـاعهدرسمـ ‌یدادم‪.‬یـكروز واردمركـزشـدم‪،‬صـدای‬ ‫اونشـباسـتادكیانینـژادسـازیزد كـهبـهقـولمعـروف‬
‫موسـیقیم ‌یاومـد‪،‬فكـرمی‌كنـم"بیـداد"بـود‪ ،‬گرو ‌ههـای‬ ‫منپاهامچسبیدبهزمین!این گروهتاوقتی كهاصفهان‬
‫فعـالاونزمـان گـروهشـیدابـهسرپرسـتیاسـتادلطفـی‬ ‫بودنـد غیـر از آقـای رجبی مهمان مـن بودند»‪.‬‬
‫بـود كـهتمبكـشراازارژنـگ كامـكارمـ ‌یزد‪ .‬گروهعـارفبه‬ ‫مكـحهبـمهدتعلهـرایكنیبـانرویندژوادبخـهودجرامبـشهیمددمیـحربمركیـپزیحشفـنهاظدوامشـ‌یكانع ٔهد‬
‫سرپرستیاستادمشكاتیان كهتمبكشراناصرفرهن ‌گفر‬ ‫موسـیقی‪،‬دكتـرداریـوشصفـوتمعرفـی كنـد‪.‬‬
‫م ‌یزدویك گروهیبعدهادرستشدتحتعنوانعارف‬ ‫«وقتیرفتمآقایموسـوی‪ 10‬از منامتحان گرفتندوبعد‬
‫وشـیدا كهاسـتادعلیزادهسرپرسـتیمی كردند كهواسـه‬ ‫از اوندكترصفوت‪11‬سازمراشنیدند‪ .‬گفتندساز زدنترا‬
‫تمبكـشمـراانتخـاب كـردهبودند‪،‬همینجور كهداشـتم‬ ‫دوستدارم‪،‬اماسعی كناینتكنی ‌كهای گرفته كهپیرو‬
‫موسـیقی را گـوش می‌كـردم بـی اختیـار روی پل ‌ههـای‬ ‫شیوهجهانگیرملكهسترا كمتربزنی؛ولیدرهرصورت‬
‫مركـز نشسـتم و بـه تمبـك‌كار دقـت بیشـتری كـردم و از‬ ‫قبولـم كردنـدوبـهعنوانمـدرسواردمركزحفظواشـاعه‬
‫ایـنصـدایملكوتـیبهوجـداومـدم‪.‬ازپل ‌ههابـالا رفتمو‬ ‫شدموحدود‪ 25‬سالاینمسئلهتداومپیدا كرد»‪.‬‬
‫دیـدمدرباتاقـی كـهمخصوص كلاساسـتادفرهن ‌گفر‬ ‫«خدمتی كهدكترصفوتبهموسیقی كرد‪،‬بینظیربود‪.‬‬
‫بـود‪،‬بـازه‪.‬تـاحـدودیباهاشـونسالموعلیكیداشـتم‪،‬‬ ‫عتیق ‌ههایموسیقیرابهچهدردسریجمع كرد‪ .‬كسی‬
‫وارد كلاسشـدمدیدماسـتادپاهاشـونرا گذاشـتنروی‬ ‫اینآد ‌مهارانم ‌یشناخت‪.‬استادانبرومند‪،12‬هرمزی‪،13‬‬
‫صندلـیودارنـدخـطم ‌ینویسـند‪.‬سالمی كردمواسـتاد‬ ‫فروتـن‪،14‬بهـاری‪15‬و‪...‬مناعتقادماینه كهدكترصفوت‪،‬‬
‫خیلـیمعمولـیجـوابدادنـد‪.‬در همیـنحیـنسـرایدار‬ ‫موسیقیراعلمی كردوبهدانشگاه كشید»‬
‫نبچاویـدنـیآد‪.‬ورهدف‪،‬اتـ ٔسـهبتاعـدیدیـ ‌كکكمـسـیمغارورزددرواجزهكیـیفیكـویتكچفانیجـراوضنوی‬ ‫ورودمحبـیبـهمركـزحفـظواشـاعه كـهم ‌یتـواناز آنبـه‬
‫چاییوپولكیاعلاازاصفهانبراشونخریدم‪.‬وقتیبردم‬ ‫عنوانتخصص ‌یترینمركزدرزمینهموسیقیدستگاهی‬
‫واسشـون گفتـن"داسـتانچیـه؟" گفتـممـنوقتـیمیام‬ ‫ایـران (در آن زمـان) نـام بـرد‪ ،‬بـاب آشـنایی وی را بـا اسـتاد‬
‫اینجـام واسـه خـودم چایـی دم می‌كنـم‪ ،‬بـرای شـما هـم‬
‫آوردم‪.‬اسـتادخیلیخوشـحالشدندواینبابآشنایی‬

‫ما باهم بـود»‪.‬‬
‫دوران همنشـینی بـا بـزرگان‪ ،‬از شـیرین تریـن دوران در‬
‫زندگـی جمشـید محبـی اسـت‪ ،‬چـه در هنـر و چـه در دیگر‬

‫امـور ‪:‬‬
‫«یكـیاز افـرادی كـهبـهتشـكیلخانـوادهبسـیار اهمیـت‬
‫مـ ‌یداد‪،‬اسـتادشـجریان‪ 20‬بـود‪.‬ا گـرصحب ‌تهـایاسـتاد‬

‫نبـود‪ ،‬شـاید هی ‌چوقـت ازدواج نمـی كـردم»‪.‬‬

‫ینپعمحالروسوحعسصسییییرازمفدمفدصنررفغههشعرررلنضكوبمیاتالززتهاای‌گنطردافی‪،‬فره‪،‬رن‪،،‬یر‪،‬د‪،‬ییممد‪،‬نیموووموا‌فسسزو‌فنسدییادیسققاد ٔیقنهق‌‌یین‪،‬ك‌ی‪،‬ندداا‌نیدموااوادزانانننزن‪،،‬ن‪،‬چننند ٔن‪،‬دووهٔهاانوه‪،‬ززاننوزسانسزصددن‌هٔٔاتد‌هههٔتادهتتٔحرااهرمرتسبابنرتكشوریو ٔه نوازندگی‬ ‫‪.13‬‬ ‫‪ 2 ،1‬و ‪3‬و ‪ .4‬نوازنده و موسیق ‌یدان‬
‫‪.14‬‬ ‫ممحجتمبدیعلمییرزکایدانه‪‌ ،‬ینمژوادس‪،‬یقمو‌یسدایقن‪‌،‬یندواازنن‪،‬د ٔنهواوزینولدهننویکمانچه‬ ‫‪.5‬‬
‫‪.15‬‬ ‫‪.6‬‬
‫‪.16‬‬ ‫‪ .7‬بهمن رجبی‪ ،‬نوازندۀ تنبک‪ ،‬محقق‬
‫به همراه محمدرضا شجریان‬ ‫‪.17‬‬ ‫‪ .8‬جلیل عندلیبی‪ ،‬آهنگساز‪ ،‬نوازندۀ سنتور‬
‫‪.18‬‬
‫‪.19‬‬ ‫‪ .9‬شهریار فریوسفی‪ ،‬نوازندۀ تار‬
‫‪ .10‬محمد موسوی‪ ،‬نوازندۀ نی‬
‫‪ .20‬محمدرضا شجریان‪ ،‬خواننده‪ ،‬موسیق ‌یدان‬ ‫‪ .11‬داریوش صفوت‪ ،‬موسیق ‌یدان‪ ،‬ردی ‌فدان‬
‫‪ .12‬نورعلی برومند‪ ،‬موسیق ‌یدان ‪ ،‬ردی ‌فدان‬