Page 116 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_20142015

Nederlanden is hiervan de pré carré van Vauban kenmerkend. Een bastide is eveneens
een nederzettingsvorm die zijn oorsprong vindt in de oorlogsvoering. Een bastide is een
volledig geplande nieuwe nederzetting in ontvolkte en betwiste gebieden, ondermeer
terug te vinden de gebieden in zuidwesten van Frankrijk die tijdens de Honderdjarige
Oorlog door Frankrijk en Engeland betwist werden. Deze middeleeuwse nieuwe steden
zijn bijgevolg meestal versterkte dorpen met een uniforme architectuur.
Burgnederzettingen zijn dan weer ronde versterkte steden langs de kustgebieden,
bedoeld als bescherming tegen de invasies door de Vikingen. Terpen zijn
hoogtenederzettingen om het dorp te verdedigen tegen overstromingen.

Benoem in de onderstaande tabel de weergegeven defensieve nederzettingen en noteer
ook telkens een passende plaatsnaam.

Nieuwe nederzettingen ten behoeve van het wonen worden meestal gepland, maar de
uitvoering kan erg chaotisch gebeuren. De meeste geplande vormen zijn de nieuwe
steden of new towns die in het landelijke gebied rond de snelgroeiende grootsteden
ingepland werden in de periodes van wederopbouw na de wereldoorlogen. De
woonverkavelingen in de suburbane gebieden bieden een andere mogelijkheden tot het
uitbreiden van het stedelijke wonen, waar het individuele wonen in open ruimte centraal
staat. Verschillende soorten en generaties van verkavelingen kunnen worden
onderscheiden, zoals tuinwijken en woonlinten.

 Solitaire nederzettingen

Solitaire nederzettingen kunnen zeer verscheiden zijn. Meest opvallen in het agrarische
landschap zijn alleenstaande hoeves die meestal groot en verstrekt zijn. De
vierkanthoeves in Haspengouw zijn hiervan een typisch voorbeeld. Ze waren meestal
bedoeld voor nieuwe landontginningen door kapitaalkrachtige grondeigenaren en komen
dan ook voor aan de randen van territoria van dorpsgemeenschappen of in de woeste
gronden en bossen. Hun architectuur was voorzien op verdediging. Ook in gebieden met
verspreide bebouwing hebben de nederzettingen dikwijls een defensieve structuur; denk
aan de talrijke sites met walgracht in Binnen-Vlaanderen en de mottes met opperhof in
neerhof in de feodale periode. Alleenstaande kasteeldomeinen onderscheiden zich van
burchten en kastelen die in een nederzetting gesitueerd zijn, doordat ze veelal geen

1 AA VS 2 116 © 2014 Arteveldehogeschool