Page 117 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_20142015

verdedigingsfunctie hebben maar louter bedoeld zijn als buitenplaats voor de adel die de
nederzetting wensen te ontvluchten. Tuinen en landschapsparken zijn er belangrijke
elementen. Een analoge uitbouw is ook te zien bij sommige abdijen.

6.3.3 Typologie en morfologie van percelering25

Het land is opgedeeld in percelen of kavels; hun grootte, vorm en de patronen die ze
vormen zijn bijzonder relevant voor het begrijpen van de landschapsontwikkeling, in het
bijzonder van de agrarische geschiedenis. De percelering of kavelstructuur weerspiegelt
dan ook de erfenis van het traditionele landschap en is dus nauw verwant met de
landelijke nederzettingen.

De grootte en vooral de vorm van de kavels is betekenisvol in het historisch-geografisch
onderzoek; ze worden dan ook op formele wijze in verschillende types ingedeeld. Men
onderscheidt hierbij vooreerst regelmatige en onregelmatige kavels. De regelmatige zijn
meestal vierhoekig en worden ingedeeld in blokken, stroken en repels volgens hun
lengte/breedte verhouding. Stroken en repels zijn dikwijls gegroepeerd in kwartieren.
Oude kavelstructuren houden rekening met natuurlijke condities, zoals het reliëf en de
bodemgesteldheid. Gebogen kavels volgen dikwijls de hoogtelijnen op de helling en
kunnen van elkaar gescheiden zijn door taluds. Kavelstructuren hangen ook nauw samen
met het wegennet. Bijzondere aandacht verdient de concordantie of discordantie van
beide structuren; dit laat immers toe de relatieve ouderdom ervan te bepalen.

Figuur 63: Classificatie van percelen naar vorm en grootte

Landinrichting en ruilverkaveling wissen momenteel echter voor een groot deel de
oorspronkelijke perceleringsstructuur uit. Vooral de levende perceelsrandbegroeiing,
zoals hagen, knotbomen, houtkanten en opgaande beplantingen, lijken te verdwijnen ten

25 Naar (Antrop, Perspectieven op het landschap. Achtergronden om landschappen te lezen en te begrijpen, 2007)

1 AA VS 2 117 © 2014 Arteveldehogeschool