Page 184 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_20142015

Doordat het om een computerbestand gaat, kunnen deze statistieken nu geproduceerd
worden met relatief bescheiden middelen. Tevens worden de gegevens nu sneller
gepubliceerd. In de praktijk wordt het overgrote deel van de bewegingen geregistreerd
binnen een periode van 4 tot 6 weken. Om de statistiek binnen een redelijke termijn klaar
te krijgen moet men het Rijksregister gebruiken met de inhoud die het op een bepaalde
datum heeft. Als een compromis tussen snelheid en precisie opteert men voor de staat
van het Rijksregister op het einde van de maand maart, volgend op het jaar waarvoor de
loop van de bevolking wordt geanalyseerd. De kwaliteit van het uiteindelijke resultaat is
afhankelijk van die van elke schakel in de ketting: de gemeenteregisters, de overzending
naar het Rijksregister, het beheer bij het Register en de verwerking op het vlak van het
ADSEI. De nauwkeurigheid van de gegevens behoort waarschijnlijk, samen met de
Scandinavische landen, tot de beste ter wereld. Omwille van en vrije verkeer, de vrije
keuze van woonplaats en de afwezigheid van controles en het feit dat er in België dagelijks
ongeveer 1500 inschrijvingen en schrappingen worden verricht, kan men moeilijk
verwachten dat de bevolking nog nauwkeuriger wordt vastgesteld.

In andere landen stelt men zich tevreden met de grote gebeurtenissen in het leven der
individuen in registers in te schrijven. In sommige landen is de meldingsplicht bij de
burgerlijke stand nog nieuw. In Bolivia is ze in 1940 ingesteld. In een groot deel van Afrika
voor de onafhankelijkheid hadden de bevolkingsregisters slechts betrekking op de
Europese bevolking. Migratieregistratie is moeilijk omdat er een verschil bestaat tussen
tijdelijke en definitieve migratie. Ook zijn er heel wat illegale migraties. De grens tussen
transit en immigatie is niet altijd duidelijk.

 Volkstellingen

Geregeld heeft per land een volkstelling plaats. Volkstellingen zijn zo oud als de
beschaving. Het is bekend dat zij al voor het begin van onze jaartelling plaats vonden in
Egypte en in andere landen met een vroege beschaving zoals Japan, China en Perzië. De
meest bekende uit de Oudheid vond plaats bij de geboorte van Christus, in Palestina
onder keizer Augustus. Deze tellingen hadden beperkte doeleinden zoals de telling van
het aantal bewoners, aantal weerbare mannen, de verdeling van grondbezit, e.d. In de
Middeleeuwen ontstond in Engeland een van de belangrijkste statistische documenten
uit de geschiedenis van Europa: het Domesday Book (1086). Willem de Veroveraar
wenste een inventaris van zijn rijk en kwam tot 300.000 gezinshoofden en 1,5 miljoen
inwoners. Middeleeuwse tellingen zijn bijna altijd van beperkte omvang, onvolledig,
gebrekkig uitgevoerd. Mits een kritische verwerking kan men er toch nuttige gegevens
uithalen.

De eerste volkstellingen van het moderne type dateren van het eind van de 18de eeuw.
Het tijdstip waarop de eerste tellingen met nationaal karakter plaatsvonden verschilt van
het ene land tot het andere: Finland (1749), Zweden (1750), Noorwegen en Denemarken
(1769), USA (1790), Engeland en Frankrijk (1801), Nederland (1829). In België werd in
opdracht van de overheid voor het eerst een volkstelling gehouden door het Bureau de
Statistique Générale en de Commission centrale de Statistique in 1846 onder leiding van
Adolphe Quételet. De werkwijze was grotendeels gebaseerd op de telling die in 1829 nog

1 AA VS 2 184 © 2014 Arteveldehogeschool