Page 22 - คู่มือนิเทศคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี

18

1. การย้ำนโยบาย

2. การปรับปรุงระบบหรือวิธีการทำงาน
3. การประชุมเกี่ยวกับกระบวนการทำงาน

จะเห็นได้ว่าวงจรคุณภาพ (PDCA) ประกอบด้วย การวางแผน (Plan) การดำเนินตามแผน (Do) การ

ตรวจสอบ (Check) และการปรับปรุงแก้ไข (Act) โดยการวางแผน การลงมือปฏิบัติตามแผนการตรวจสอบ
ผลลัพธ์ที่ได้ และหากไม่ได้ผลลัพธ์ตามที่คาดหมายไว้ จะต้องทำการทบทวนแผนการโดยเริ่มต้นใหม่และทำตาม

ี
วงจรคุณภาพซ้ำอก เมื่อวงจรคุณภาพหมุนซ้ำไปเรื่อยๆ จะทำให้เกิดการปรับปรุงงานและระดับผลลัพธ์ที่สูงขึ้น
ั
เรื่อยๆ ซึ่งหลักการดังกล่าวหากนำมาปรับใช้ให้สอดคล้องกบบริบทของสถานศึกษาจะช่วยพัฒนาบุคลากรและ
นักเรียนให้มีคุณภาพ

สรุปกระบวนการนิเทศดังกล่าวข้างต้นได้ว่า กระบวนการนิเทศการศึกษาทั้งในระดับประถมศึกษา
และระดับก่อนประถมศึกษาจะต้องดำเนินการต่อเนื่องใน 5 ขั้นตอน คือ 1. A (Assessing Need) การศึกษา

สภาพและความต้องการ 2. P (Planning) การวางแผนการนิเทศ 3. I (Informing) การให้ความรู้ก่อนการ
นิเทศ 4. C (Coaching) การนิเทศแบบโค้ช และ 5. E (Evaluating) การประเมินผลการนิเทศ เรียกว่า

กระบวนการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี (APICE Model) โดยมี 5 ขั้นตอน ดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพ และความต้องการ (Assessing Need = A)
การศึกษาสภาพ และความต้องการเป็นสิ่งที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะจะได้ทราบสภาพจริง

และความต้องการในการรับการนิเทศของครูผู้สอนในเรื่องต่าง ๆ เนื่องจากบริบทของแต่ละโรงเรียนไม่

เหมือนกัน มีความแตกต่างกันทั้งในเรื่องของการจัดการเรียนการสอน ความพร้อมของครูและนักเรียน ดังนั้น
ในขั้นตอนนี้จึงมีความสำคัญที่ผู้นิเทศจะต้องมีการศึกษาสภาพจริงที่ครูผู้สอนปฏิบัติ และความต้องการในการ

ช่วยเหลือในการแก้ปัญหาการเรียนการสอน ผู้นิเทศนำแนวคิดมาจากรูปแบบจำลองการออกแบบการสอน
The ADDIE Model ของ : Kevin Kruse (2007 : 1) ที่กล่าวว่า ขั้นตอนที่ 1 เป็นขั้นของการวิเคราะห์ความ

ต้องการจำเป็น และแนวคิดแบบจำลองการออกแบบการสอนเชิงระบบของ Dick et al. (2005 : 1-8) ในการ

วิเคราะห์ ความต้องการจำเป็น การวิเคราะห์การเรียนการสอน การวิเคราะห์นักเรียนและบริบทซึ่งผู้วิจัยได้
ศึกษากระบวนการนิเทศของ Harris et al. (1985 : 13-15) ที่กล่าวว่า การนิเทศการสอนต้องมีการศึกษา

ข้อมูลเบื้องต้น วิเคราะห์ความสัมพันธ์ต่าง ๆ ที่มีอยู่ในองค์กร เพื่อพิจารณาถึงการเปลี่ยนแปลง และเป็นไป
ตามแนวคิดของ Acheson, Keith A. and Gall, Meredith D. (1997 : 90), วัชรา เล่าเรียนดี (2550 : 527-

528) ที่กล่าวว่า ผู้นิเทศต้องวิเคราะห์การสอนของครูผู้สอนและการเรียนของนักเรียน เปิดโอกาสให้ผู้รับการ

นิเทศนำเสนอความต้องการ ประเด็นที่สนใจจะปรับปรุงและพัฒนาและสอดคล้องรูปแบบการนิเทศของเกรียง
ศักดิ์ สังข์ชัย (2552 : 37)

ขั้นตอนที่ 2 วางแผนการนิเทศ (Planning = P)

การวางแผนการนิเทศเป็นขั้นของการเตรียมการในการกำหนดตัวชี้วัดความสำเร็จ สื่อการนิเทศ
เครื่องมือการนิเทศ และปฏิทินการนิเทศการจัดกิจกรรมและประเมินการอ่าน และเขียน ผู้นิเทศได้ศึกษา

แนวคิดเกี่ยวกับกระบวนการนิเทศของ Harris et al. (1985 : 23 อ้างถึงใน วไลรัตน์ บุญสวัสดิ์, 2538 : 40)