Page 16 - คู่มือนิเทศ การขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.

16
13

ขั้นที่ 2 ขั้นการแสวงหารางวัล (The Instrumental Relativist Orientation)

เด็กเล็กๆ นั้น จะถูกผู้ใหญ่ดุว่า หรือเฆี่ยนตีเพื่อที่จะท าให้ท าให้ถูกหรือกระท าตนเป็นคนดี เมื่อเด็กอายุ
มากขึ้น ระหว่าง 7 -10 ขวบ จะมีความรู้สึกว่าเป็นของธรรมดาส าหรับการกระท าของผู้ใหญ่ เด็กๆ จะค่อยเห็น

ความส าคัญของการได้รับรางวัล หรือค าชมเชย การสัญญาว่าจะให้รางวัลเป็นแรงจูงใจให้เขากระท าความดีได้

ื่
มากกว่าการดุด่าหรือขู่ว่าจะลงโทษ เช่น เด็กหญิงจะช่วยบิดามารดาท าความสะอาดบ้าน เพอว่าจะได้เงิน
รางวัลมากขึ้นและเด็กชายจะช่วยรดน้ าต้นไม้ ก็เพื่อจะได้รับค าชมเชย และเด็กในระยะนี้เริ่มรู้จักแลกเปลี่ยนกัน

ื่
แบบเด็ก ๆ เช่น เมื่อเขาให้ฉันมาฉันก็ต้องตอบแทนเขาไป เริ่มมีความเข้าใจในความคิดของคนอน ระดับตาม
เกณฑ์ หรือระดับท าตามสังคมและประเพณี (Conventional Level) อายุ 10-16 ปี เป็นระดับที่มีในวัยรุ่น

หรือวัยผู้ใหญ่ ส่วนมากในทุกๆ สังคม การต าหนิและการยกย่องชมเชย จากสังคมเป็นสิ่งควบคุมความประพฤติ

ื่
ขั้นที่ 3 ขั้นท าตามผู้อนเห็นชอบ (The Interpersonal or “Good Boy - nice Girl” Orientation)
เป็นเด็กที่ย่างเข้าสู่วัยรุ่นจะให้ความส าคัญแก่กลุ่มเพื่อนมาก เด็กในวัยนี้ส่วนมากจะท า ในสิ่งที่ตนคิด

ื่
ื่
ว่าคนอื่นจะเห็นด้วย เพื่อให้เป็นที่ชอบพอของเพอนฝูงและเป็นที่ยอมรับของกลุ่มเพอน หลักการขั้นนี้จะใช้มาก
ในเด็กอายุประมาณ 13 ปี
ขั้นที่ 4 ขั้นท าตามสังคม (The “Low and order” Orientation)

วัยรุ่นเป็นผู้ที่มีความรู้ ประสบการณ์มากพอที่จะทราบว่า สังคมประกอบด้วยบุคคลต่างๆ แต่ละกลุ่มมี
กฎเกณฑ์ให้สมาชิกยึดถือ บางกลุ่มมีเจ้าหน้าที่รักษากฎเกณฑ์เหล่านั้นด้วย และเขาเข้าใจในหน้าที่ของคนใน

กลุ่มต่างๆ และมีศรัทธาต่อกฎเกณฑ์ของกลุ่มมากพอสมควร เขามีความเข้าใจในบทบาทของคนอนด้วยว่าคน
ื่
นั้น มีต าแหน่งอย่างนั้น การกระท าที่ถูกต้องนั้นจะพจารณาเพอกลุ่มเพอส่วนรวมด้วย ระดับเหนือเกณฑ์ หรือ
ิ
ื่
ื่
ี
ระดับท าตามจริยธรรมของตนเอง (Post conventional Level) วัยผู้ใหญ่เพยงส่วนน้อยเท่านั้นที่มีจริยธรรม
ในขั้นนี้ และมักจะเป็นอายุ 16 ปีขึ้นไป บุคคลระดับเหนือกฎเกณฑ์จะเป็นผู้ซึ่งแยกตน ออกจากกฎเกณฑ์และ
ื่
ความคาดหวังของคนอน และก าหนดค่าของตัวเองในรูปหลักจริยธรรมที่ตนเลือก คนในระดับเหนือกฎเกณฑ์
บางคนจะเข้าใจและยอมรับกฎเกณฑ์ทางสังคม แต่การยอมรับกฎเกณฑ์ทางสังคมจะตั้งอยู่บนพื้นฐานของหลัก

จริยธรรม โดยทั่วไปก าหนดขึ้นอย่างที่เป็นที่ยอมรับและเป็นรากฐานของกฎทางสังคม (Society Rules) หลัก
จริยธรรมเหล่านี้ในบางกรณีจะเกิดขัดแย้งกับกฎเกณฑ์ทางสังคม ซึ่งในกรณีเช่นนี้พวกเหนือกฎเกณฑ์จะ

พิจารณา ตัดสิน โดยใช้หลักจริยธรรมมากกว่า กฎเกณฑ์
ขั้นที่ 5 ขั้นท าตามค ามั่นสัญญา (The Social Contract, Legalistic Orientation)

บุคคลที่ใช้หลักการในขั้นนี้จะมีการกระท าที่หลบหลีก มิให้ถูกตราหน้าว่าเป็นคนขาดเหตุผลเป็นคนไม ่

แน่นอน ใจโลเลไม่มีหลักยึด ไม่มีจุดมุ่งหมายที่แน่นอน ค าว่า หน้าที่ ของบุคลในขั้นนี้หมายถึง การท าตามที่ตก
ลงหรือสัญญาไว้กับผู้อื่น โดยค านึงถึงสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่น เห็นประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าส่วนตน เคารพ

ตนเองและต้องการให้คนอื่นเคารพตนเองด้วย จริยธรรมในขั้นนี้พบมากในผู้ใหญ่หรือวัยรุ่นตอนปลายบางคน

ขั้นที่ 6 ขั้นยึดหลักอุดมคติสากล (The Universal Ethical Principle Orientation)
พัฒนาการทางจริยธรรมขั้นนี้จะพบในผู้ใหญ่ที่มีความเจริญทางสติปัญญาในขั้นสูง มีประสบการณ์หรือ

มีความรู้อย่างกว้างขวาง เกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมของตนเองและของสังคมอื่นๆในโลก บุคคลที่ใช้หลักการ