Page 44 - นาวิกศาสตร์ เดือน สิงหาคม ๒๕๕๔
P. 44
ปีมะเส็ง เดือน ๑๒ พ.ศ.๒๑๒๔ พระเจ้าบุเรงนอง ตัวแทนไป เช่น สมเด็จพระมหาธรรมราชา ก็โปรดให้
สิ้นพระชนม์แบบกะทันหัน (สมัยปัจจุบันเรียกว่า สมเด็จพระนเรศวร ไปแทน มีประเทศราชที่ไม่ยอม
หัวใจล้มเหลว) เมื่อพระชนม์ ๖๖ พรรษา ครองราชย์ ไปเฝ้าเพียงเมืองเดียว คือ เจ้าฟ้าไทยใหญ่เมืองคัง
สมบัติกรุงหงสาวดี ๓๑ ปี นักประวัติศาสตร์ รุ่นใหม่ พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง ที่ขึ้นครองราชย์ใหม่ ๆ
ของโลกบางท่าน กล่าวว่า การสิ้นพระชนม์ของ จึงจำเป็นจะต้องแสดงแสนยานุภาพ จัดกองทัพไป
พระเจ้าบุเรงนอง มีเบื้องหน้าเบื้องหลัง พระมหา ปราบเมืองคัง มิให้เมืองอื่นเอาเป็นเยี่ยงอย่าง
อุปราชมังชัยสิงห์ ขึ้นครองราชย์สมบัติต่อ ทรงพระนาม แต่เนื่องจากเมืองคังเป็นเมืองเล็ก มีพระราชประสงค์
ว่าพระเจ้านันทบุเรง ตั้งมังกยอชวา หรือมังสามเกียด ให้มังสามเกียด ราชโอรสซึ่งเพิ่งเป็นพระมหาอุปราชา
(ไทยเรียก) ราชโอรสองค์ใหญ่เป็นพระมหาอุปราชา แสดงพระเกียรติยศ (แสดงฝีมือ) จึงตรัสแก่พวก
พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง เรียกเจ้าเมือง ประเทศราชว่า เจ้านายชั้นผู้ใหญ่นั้น ได้เคยทำศึก
ประเทศราชต่าง ๆ ไปเฝ้าแสดงความจงรักภักดีถือ สงครามมามากแล้ว คราวนี้ควรจะให้เจ้านายชั้น
น้ำพิพัฒน์สัตยาที่กรุงหงสาวดี ตามประเพณีการ หนุ่ม ๆ ไปตีเมืองคัง ให้เคยสงครามกันเสียบ้าง
เปลี่ยนแผ่นดิน เจ้าเมืองใดไม่ไปถือว่าแข็งเมือง จึงให้จัดทัพจาก ๓ เมือง ไปตีเมืองคัง คือ
เป็นขบถ สมเด็จพระนเรศวร พระชนมายุ ๒๖ - พระมหาอุปราชา คุมพลชาวกรุงหงสาวดี
พรรษา เสด็จไปแทนสมเด็จพระมหาธรรมราชา ทัพหนึ่ง
พระราชบิดา ซึ่งมีพระชนมายุมากแล้ว - พระสังกะทัต (นัดจิงหน่อง) ราชบุตรพระเจ้า
ประเทศราชของกรุงหงสาวดีในเวลานั้นมีทั้งที่ ตองอู คุมพลชาวเมืองตองอู ทัพหนึ่ง
เป็นพม่า และที่เป็นชาติอื่น ที่เป็นพม่ามีอยู่ - สมเด็จพระนเรศวร คุมพลชาวกรุงศรีอยุธยา
๔ เมือง คือ ทัพหนึ่ง
- พระเจ้าตองอู เป็นโอรสพระเจ้าตองอูองค์แรก เจ้านายทั้ง ๓ พระองค์นี้ ต่างคุ้นเคยกันเป็น
ที่เป็นอนุชาของพระเจ้าบุเรงนอง อย่างดี เนื่องจากเคยประทับอยู่ด้วยกันในราชสำนัก
- พระเจ้าแปร เป็นโอรสของพระเจ้าแปรองค์แรก พระเจ้าบุเรงนอง สมัยที่ยังทรงพระเยาว์อยู่ ต่าง
ที่เป็นอนุชาของพระเจ้าบุเรงนอง ยินดีจัดรี้พลไปตามรับสั่ง
- พระเจ้าเชียงใหม่ (มังนรธาช่อ) เป็นราชบุตร เมืองคังตั้งอยู่บนที่สูง ภูมิประเทศได้เปรียบ
องค์เล็กของพระเจ้าบุเรงนอง ข้าศึกจะรุกขึ้นไปตีเมืองคังจะต้องผ่านช่องแคบ
- พระเจ้าอังวะ เป็นราชบุตรเขยของพระเจ้า ไม่สามารถใช้กำลังขนาดใหญ่ได้อย่างเต็มที่ จึงสามารถ
บุเรงนอง ใช้คนน้อยป้องกันรักษาเมืองได้
ที่เป็นชาติอื่น มี ๓ องค์ กับเจ้าฟ้าไทยใหญ่อีก เมื่อกองทัพทั้ง ๓ ยกไปถึงเมืองคัง ได้เห็น
๑๙ อาณาเขต ภูมิประเทศที่จำกัดเส้นทางเข้าสู่ตัวเมืองแล้ว จึงได้
- พระเจ้ามินประลอง ครองเมืองยะไข่ ตกลงผลัดเปลี่ยนกันเข้าโจมตีเมืองคัง กองทัพละวัน
- พระเจ้าหน่อเมือง ครองเมืองลานช้าง เพราะไม่มีประโยชน์ที่จะรวมพลเข้าตีกันพร้อมกัน
- พระมหาธรรมราชา ครองกรุงศรีอยุธยา ทั้ง ๓ กองทัพ ซึ่งจะกลายเป็นเป้าใหญ่ให้ทหาร
- เจ้าฟ้าไทยใหญ่ อีก ๑๙ อาณาเขต หรือเรียกว่า เมืองคัง ทำลายได้ง่าย
๑๙ รัฐเจ้าฟ้าไทยใหญ่ กองทัพเมืองหงสาวดีของพระมหาอุปราชา
ปรากฏว่าในการผลัดเปลี่ยนแผ่นดินคราวนี้ เป็นกองทัพเข้าตีก่อน ได้เข้าตีปล้นเมืองคังในเวลา
ประเทศราชทุกประเทศต่างไปเฝ้าพระเจ้าหงสาวดี กลางคืน พวกชาวเมืองคังต่อสู้รักษาทางขึ้นเขา
นันทบุเรงหรือถ้าเสด็จไปเองไม่ได้ ก็โปรดให้มี เป็นสามารถ รบกันจนรุ่งสว่างก็เข้าเมืองไม่ได้
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๔ ๐43
