Page 46 - Punjab Times November 2018 Edition
P. 46

46
          46
          46  gzikp NkJhwz, f;vBh, Btzpo, f;vBh, Btzpo  2018
          46 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, Btzpo
          46 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, Btzpo, f;vBh, Btzpo
              frnkBh fwjo f;zx
              frnkBh fwjo f;zx
              frnkBh fwjo f;zx
              frnkBh fwjo f;zx
              frnkBh fwjo f;zx
                                                               ;q'wDh Grs Bkw d/t ih
                                                               ;q'wDh Grs Bkw d/t ih
                                                               ;q'wDh Grs Bkw d/t ih
                                                               ;q'wDh Grs Bkw d/t ih
                                                               ;q'wDh Grs Bkw d/t ih
            ;qh r[o{ noiB d/t ih B/ T{u Bhu  (G?oT[ pkDh Bkwd/T[ ihU eh, gzBk  tk;s/ ik ojh ;h. o;s/ ftu Grs  eo? rfizd ;{zv eh u'N.. Bkwk T[po?  ;'funk S'Nk GkJh fes/ bkbu ftu nk
         d/ G/d Gkt B{z fwNk e/ ;qh r[o{ rozE  1163-64)             Bkwd/t ih d/ e'b dh bzx e/ ikDk ;h.  jfo eh UN..           e/ u[Ze Bk bt/. tZv/ B/ g?o Bkb
         ;kfjp ftu fiZE/ ghgk tor/ okik dh  GrtkB d/ doSB j'J/ s/ Bkwd/t  fJ; phph B/ ;'funk ;sh sK j' ikDk j?  gktj[ p/Vh jkEj[ skb.. Bkwk rkt?  rfjfDnK s/ fwZNh gk fdZsh. id B{z S'Nk
         pkDh doz ehsh T[ZE/ BhthA iks d/  ih fgzv n"V d/ BkrBkE d/ wzfdo ftu  nkyoh ;w/A wjkg[oyK s'A n;h; b? iktK.  r[D r'gkb..  GkJh nk frnk s/ efjD bZrk tho fwZNh
         GrsK dh pkDh doi eoe/ pokpo dk  ike/ GiB rkT[D br/. T[Zu iksh d/  fJ; bVeh B/ pkpk Bkwd/t ih d/ uoBK  rzr iw[B iT[ T[bNh pj?.. s[T[ Bkwk  s/ fwZNh feT[A gkJh iKd/ j'. Grs Bkwd/
         doik fdZsk. Grs Bkwd/t ih dh pkDh  g[ikohnK B/ Bkwd/t jZE'A yVskbK y'je/  s/ wZEk N/fenk sK Bkwd/t ih B/  jfo eosk oj?..  t ih s/ GrtkB fJjBK d/ xo ub/ rJ/
         doi eoe/ fJj f;ZX eo fdZsk ''pkDh  wzdo ftu'A pkjo eZY fdZsk, fi;B{z y[d  nShotkd fdsk, 'p[ZY ;[jkrD j't/' sK  ;ks xVh ip phsh ;[Dh. nij{ Bk  T[E/ fJe phph e[M e[ZN ojh ;h. phph B{z
         r[o{ r[o{ j? pkDh ftZu pkDh nzfwqs ;ko/  GrtkB th podkSs Bk eo ;e/.  phph B/ nkfynk w?A sK nkgD/ gsh Bkb  nkfJU fsqGtD XDh..  g[ZfSnk phph fJj eh e[ZN ojh j?A< sK
         ''                            GrtkB B/ dotkz/ dk w{zj T[Xo eo  ;sh j'Dk j? sK Bkwd/t ih B/ gqwkswk  gkyzvs pki pikfJbk.. ro[V uV/  phph B/ itkp fdZsk J/o;e w/tk j?. phph
            r[o{ okwdk; ih B/ nkgDh pkDh  fdZsk fiXo Bkwd/t ih p?m/ ;B L-  dk fXnkB Xoe/ g[ZfSnk sK GrtkB B/  r'fpzd nkfJbk..  B{z g[ZfSnk fJj eh eoBk j?< sK phph B/
         ftZu fbfynk  ''Bkwd/t gqhs brh jo  j;s y/bs s/o/ d/j[o/ nkfJnk..  nkfynk i/ efj fdsk sK fiT[Adk eo  ngD/ Grs gfo eh gqfsgkb.. ro[V  fejk GrtkB dh ewo s/ bkT[Dk j?.
         ;/sh. b'e ;hgk ej/ pbkJ/. ysqh pqjwD  Grfs eos Bkwk gefo T[mkfJnk..  fdT[ sK Bkwd/t ih B/ gkDh dk SZNk  uVQ/ nkJ/ r'gkb..  Bkwd/t ih B/ g[ZfSnk GrtkB B{z eh j'
         fgfm d/ S'v/ jfoBkw d/T[ bhnk w[y bkJ/  jhBVh ikfs w/oh ikfdw okfJnk..  wkfonk. pzdk fiT[Adkj' frnk fJj  efjj sK XofD fJe'vh eoT[..  frnk< phph B/ fejk fJe Grs
         ..'' tkfjr[o{ B/ ysqhnK pqkjwDK tZb  Shg/  e/  iBfw  ekj/  eT[  uouk ;ko/ gk;/ c?b rJh.  ejfj sk b/efo T{gfo XoT[..   Bkwd/t j? T[;dk d/j[ok u[Zfenk ;h Y{zjh
         fgZm eoe/ fJj ShAp/ g[Zso B{z nkgDh  nkfJnk..ojkT[..          T[; tes w[jzwd s[rbe dh rT{   ejfj sK w[Jh rT{ d/T[ ihnkfJ..  s/ orVK g? rJhnK, T[; T[s/ wbDk j?.
         Sksh Bkb brkfJnk. wjkokSNo d/    b? ewbh ufbU gbNkfJ.. d/j[o/ gkS?  wo rJh sK nfjbeko B/ oki/ B{z  ;G e'Jh d/y/ gshnkfJ..  fJj ;[D e/ Bkwd/t ih B/ GrtkB B{z
         ;skok fzbQ/ d/ fgzv Bo;h pkwQDh fty/  p?mk ikfJ..          nkfynk Bkwd/t ih B/ pzdk fiT[Adk eo  Bkwk gqDt? ;/bw ;/b.. rT{ d[jkJh  g[ZfSnk id wZX s/ e?gN okyS B{z
         eZse ;[dh 1328 (;zB 1270) ftZu   fiT[ fiT[ Bkwk jfo r[D T[uo?..  fdsk sK rT{ th fizdk eo dT{ sK Bkwd/  pSok w/fb..    wkfonk ;h T[d'A orV BjhA gJh id Xosh
         wksk r"Bk tkJh fgsk dw/;k ih d/ xo  Grs iBk eT[ d/j[ok fco?..  t ih B{z p[bkfJnk frnk. oki/ B/ nkfynk  (G?oT[ Bkwd/t ih, gzBk 1165)  g[Zmh eo fdZsh ;h T[d'A e'Jh orV BjhA
         iBw fbnk. fJj wjkokSNo d/ gqf;ZX  (G/oT[ okr, gzBk 1164)   rT{ fizdk eo fdT[ sK Bkwd/t ih B/  Bkwd/t ih B/ GrtkB B{z nkfynk  gJh d/j[ok c/oB s/ orVK g? rJhnK.
         Grs ;qh BBJ/;to ih d/ fSS ;B.    j/ gqG{ w?A ShAp/ d/ xo izw fgnk b'e  nkfynk w?A rT{ fizdk BjhA eo ;edk.  f;oc rT{ fizdk eo fdT[. GrtkB B/  GrtkB B/ nkfynk T[j d't/A okyS w/o/
         Bkwd/t ih rqfj;sh g[oS ;B fiBQK dh  w/oh iks B{z pVh BhthA nkyd/ jB. w?A  oki/ nkfynk pzdk th sK fiT[Adk ehsk  Bkwd/t ih dk o{g XkoB eoe/ rT{ fizdk  Bkb :[ZX eo oj/ ;h Xosh g[Zmh eoB t/
         Skdh fJZe tgkoh xokD/ dh bVeh oki  pV/ ukn d/ Bkb s/o/ wzdo ftu nkfJnk  ;h. Bkwd/t ih B/ nkfynk T[j th w?A  eo fdZsh. nkgD/ Grs dh bki pukJh.  b/ th Xosh s/ i[bw j' oj/ ;h. go id
         tkJh Bkb j'Jh fi; s'A 4 g[Zso s/ fJZe  ;h. w?Bz{ Grsh eod/ B{z pkj'A cVe/ wzdo  BjhA ehsk GrtkB B/ jh fiT[Adk ehsk  id Grs ih B/ ;kfonK dh jkioh ftu  s/ok d/j[ok u[fenk T[; t/b/ T[j Grs
         g[Zsoh j'Jh. Grs ih dh wksk r'BkpkJh  ftu'A pkjo eZY fdZsk. w?A nkgDh ezpbh  ;h. w[jzwd s[rbe pkdSkj B/ j[ew  d[ZX u' e/ g/S ehsk sK okik pj[s  th w/ok jh Bkw igd/ ;B. s/oh p/fJish
         s/ fgsk dw/;k ih sK Gkt/A feos wid{oh  b? e/ s[o fgnk wzdo d/ fgSb/ gk;/ ik e/  ikoh ehsk i/ rT{ fizdk BjhA eo ;edk  Sofwzdk j'fJnk. id GrtkB rT{ fizdk  Bk ;jkod/ j'J/ w?A d/j[ok u[Zfenk ;h fJ;
         eoe/ gqtko dh o'ih o'Nh ftu bZr/ ofjzd/  p?m frnk. gqG{ dh n;uoi y/v tosh  sK fJ;bkw ep{b eo fbnk ikt/ go  eo fdsh sK GrtkB B/ Bkwd/t ih B{z  eoe/ d[y j'fJnk.
         ;B go BkB/ dh Grsh mkeo g{ik s/  fiT[ fiT[ Bkwk jo r[D rkT[Adk wzdo  Grs ih B/ nfijk eoB s'A ;kc fJBeko  c[oB/ ftu g[ZfSnk s?Bz{ oki/ B/ fJsB/  Grs Bkwd/t ih ngDh T[wo d/
         ekch ozrs ukVQh. fJe tkoh BkB/ d/  dk w{zj fgSb/ gk;/ tZb fcodk frnk.  eo fdZsk. w?A dhB ep{b BjhA eo ;edk.  d[y fds/ fJj d[y s[;hA u[gukg MZb  nyho ftu shoE :ksok s/ rJ/. eJh
         efjD s/ T[BQK dh r?ojkioh ftu mkeoK  T[E/ d/ t;Bhe ikDd/ ;B Bkwd/t ih  Grs Bkwd/t ih dh wksk B/ nkfynk  bJ/. id wzdo ftu'A eZfYnk ;h pj[s  shoEK s/ ik e/ pknd ftu frnkB d/t
         B{z d[ZX fgbkT[D tk;s/ rJ/. fJsB/ f;de  S{do jB fJ; eoe/ wzdo ftu ikD dh  g[Zso okw th T[jh j? s/ nbkj th T[jh  o"bk g?Adk ;h. Grs ih B/ itkp fdZsk  d/ Bkb gzikp nk rJ/. fibk r[odk;g[o
         ftu mkeoK d/ w{jo/ d[ZX oye/ d[X ghD  nkfrnk BjhA ;h.      j? fco nbkj efjD ftu eh n"yk j?.  fJ; ;ko/ d[y ;oho d/ d[y ;B. T[j iwho  d/ fgzv x[wkD ftu nkyoh 10 ;kb
         dh p/Bsh ehsh. p/BshnK eod/ oj/  d/j[ok fcoB s/ Bkwd/t ih dh wfjwk  nbkj nky e/ nkgDh ikB puk b?  d/ d[y ;B. GrtkB d/ xo'A GrtkB dh  r[iko/ fJE/ jh fgzv x[wkD ofjD bZr/.
         nkyo GrtkB B{z Grs dh rZb g{oh  ;ko/ gk;/ c?b rJh. Bkwd/t ih dh XzB  nbkj efjD ftu eh joi j?.  p/fJish BjhA ;jkoh ik ;edh. fJj rb  fJE/ ;zrsK nkT[D brhnK. i' r[opkDh
         eoB tk;s/ d[ZX ghDk fgnk. g[zvo g[o  XzB j'D bZrh. d/j[ok c/o dhnk. ;qh r[o{  fJ;d/ T[so ftu Bkwd/t ih B/  ;[D e/ GrtkB B/ Bkwd/t ih B{z rb/  ;qh r[o{ rqzE ;kfjp ftu doi ehsh j?
         ftu tkgoh fJ; xNBk B{z Bkwd/t ih  rqzE ;kfjp ftu Grs Bkwd/t ih d/  c[owkfJnk wK s{z w/o/  T[s/ okw B{z SZv e/  Bkb bkfJnk. Bkwd/t ih B/ GrtkB  fJE/ jh fbyh j?. fJE/ pjo' dk; T[jBK
         nkgD/ fJe Spd ftu fbfynk j? L  18 okrK ftu 60 Spd jB.      nbkj efjD bJh i'o gk ojh j? sK fco  B{z nkfynk s[;hA w/o/ d[y ftu ;jkJh j[zd/  dk u/bk pfDnk, r[odk;g[o fiE/ x[wkD
            d{X[ eN'o? rVQt/ gkBh.. egb rkfJ  Bkw/ eh ehofs ojh ;z;kfo.. Grs  s{z fJjh ;wM b? w?A s/ok g[Zso BjhA Bk s{z  j' j[D s[;hA w/o/ gk; jh oj' GrtkB B/  Bkw dk fgzv tZ; frnk. ;zB 1350, 2
         Bkw? d[fjnkBh..               iBk b? T[Xfonk gkfo..        w/oh wK j?AL-                 nkfynk w/o/ j'o Gh Grs jB, fiBQK gk;  wkx ;zws 1408 B{z gqb'e f;Xko rJ/.
            d{X[ ghT[ r'fpzd/ okfJ.. d{X ghT[ w/o'  ;rb eb/; fBzde GfJ nk y/d..  o[dB[ eo? Bkw/ eh wkfJ.. S'fv okw  ikDk g?Adk j? sK Bkwd/t ih B/ nkfynk  fJjBK dk u/bk pjo' dk; rZdh s/ p?mk.
         wB[ gsh nkfJ..                Bkw/ BokfjD BjhA G/d..       ehB Gfij y[dkfJ..             w?Bz{ th T[j Grs fdykT[. GrtkB B/  epho ih fbyd/ bzvk ns/ ibk T[jBK d/
            Bkjh s xo e' pkg[ fo;kfJ..ojkT[..  (G?oT[ Bkwd/t ihT[ ;qh r[o{ rqzE  Bk jT[ s/ok g[zrVk Bk s{z w/oh wkfJ..  fejk ub fdyk fdzd/ jK. GrtkB d/ d'  u/b/ pD/.
            ;'fJB eN'oh nzfwqs Goh b? Bkw? jfo  ;kfjp, gzBk 1166)   fgzv[ gV? sT[ jfo r[B rkfJ..  Grs ;B o?Aek s/ p?ek d't/A GkJh ;h.  r[o gq;kdh i? fdT[ Bkwk.. Grs e?
         nkr? Xoh..                       fJe phph dk gsh ;tortk; j'   id Bkwd/t ih B/ fJ;bkw Xow  id GrtkB s/ Bkwd/t ih G/; pdb e/  gq/w fJB jh j? ikBK..
            J/e[ Grs[ w/o/ fjod/ p;?.. Bkw/ d/fy  frnk, T[; ;w/A bVehnK gsh d/ Bkb  wzBD s'A fJBeko eo fdZsk sK s[rbe  rJ/ d't/A izrb ftu beVhnK fJeZmhnK  (rT{Vh Bkwd/T[ ih, gzBk 330)
         BokfJB[ j;?..                 ;sh j[zdhnK ;B. B"itkB bVeh ;sh  pkdSkj B/ Bkwd/t ih B{z pzBQ e/ jkEh  eo oj/ ;B. id tkfg; ikD br/  i? d/T[ Bkwk fpg ;[dkwk fsB eT[
            d{X ghnkfJ Grs[ xo rfJnk Bkw/  j'D t/b/ ftnkj tork fSzrko eodhnK  d/ w{jo/ ;[ZN fdsk. jkEh Bkwd/t ih s/  GrtkB B/ o;s/ ftu ;'B/ d/ rfjD/ oZy  feogk GJh j? ngko..
         jfo ek do;B[ GfJnk..          ;B. fJj bVeh fSzrko eoe/ ;sh j'D  ;[zv dh u'N eodk j?.     fdZs/ tZvk GkJh w{jo/ ;h. tZv/ GkJh B/  (fpbktb[ epho ih, gzBk 856)


                                                                                                    nk;Nq/bhnk L NoZe B/ 2 ;kbk
                                                                                                    nk;Nq/bhnk L NoZe B/ 2 ;kbk
                                                                                                    nk;Nq/bhnk L NoZe B/ 2 ;kbk
                                                                                                    nk;Nq/bhnk L NoZe B/ 2 ;kbk
            nk;Nq/bhnk                                                                              nk;Nq/bhnk L NoZe B/ 2 ;kbk
            nk;Nq/bhnk  u f;Zy B"itkB u f;Zy B"itkB
             nk;Nq/bhnk 'u f;Zy B"itkB u f;Zy B"itkB 's/s/ s/s/ s/
             nk;Nq/bhnk u f;Zy B"itkB
             nk;Nq/bhnk
                                                                                                  pZu/ B{z wkoh NZeo, jkbs rzGho
                                                                                                  pZu/ B{z wkoh NZeo, jkbs rzGho
                                                                                                  pZu/ B{z wkoh NZeo, jkbs rzGho
                                                                                                  pZu/ B{z wkoh NZeo, jkbs rzGho
                                                                                                  pZu/ B{z wkoh NZeo, jkbs rzGho
                   r'o/ B/ ehsh B;bh fNZgDh
                   r'o/ B/ ehsh B;bh fNZgDh
                   r'o/ B/ ehsh B;bh fNZgDh
                   r'o/ B/ ehsh B;bh fNZgDh
                   r'o/ B/ ehsh B;bh fNZgDh

















                                                                                                     f;vBh (fpT{o') nk;Nq/bhnk ftu fBT{ ;kT{E t/bz d/ e/Adoh e';N y/so d/ fJe
             f;vBh (fpT{o') nk;Nq/bhnk d/ Sfjo  ;Bh f;zx B/ fejk fe T[BQK B{z bZrdk  d/ Sfjo s'A 40 e[ feb'whNo d{o ofjzdk  T[gBro Uohwpkj ftu dodBke jkd;k tkgfonk. fJZE/ e/Adoh e';N ftu xo s'A
          g'oN nr';sk  'u e"A;bo dh u'D bV  j? fe T[j f;Zy jB ns/ fJ;/ ekoB T[BQK  j?. T[BQK dZf;nk fe b'eb GkJhuko/ ns/  E'VQh fijh d{oh 's/ x[zw oj/ 2 ;kbk pZu/ B{z NoZe B/ NZeo wko fdZsh.
          oj/ gzikph B"itkB ;Bh f;zx 's/ B;bh  's/ B;bh fNZgDh ehsh rJh j?. T[BQK  fJZE/ ofj oj/ ;ko/ Gkosh GkJhuko/ B/  ikDekoh w[skpe id'A g?AN/e NoZe Uohwpkj d/ fJe ;oft; ;N/SB s'A pkjo
          fNZgDh ehsh rJh j?. c/;p[Ze 's/ T[BQK  dZf;nk fe T[BQK dk g';No fe;/ yzG/ s'A  T[BQK d/ jZe 'u rZb ehsh j?. pj[s ;ko/  fBeb fojk ;h T[d'A T[; B/ pZu/ B{z NZeo wkoh ;h. pZu/ B{z s[ozs J/no n?Ap{b?A; zohJ/
          B{z fJe nfijh thvhU d/yD B{z fwbh  T[sko e/ fJ; soQK tofsnk frnk. r'o/  b'eK B/ e[w?AN eoe/ T[; ftnesh B{z  i'B jzNo j;gskb fbikfJnk frnk fiZE/ ;ktXkBh d/ s"o 's/ T[; B{z e'wk ftu
          fi; B{z d/y e/ T[BQK d/ Bkb-Bkb Gkosh  dh fJ; xNhnk joes dk Gkosh  cNeko brkJh j? ns/ dZf;nk fe ;zBh  oZfynk frnk.
          GkJhuko/ 'u r[Z;k j?. rqKN w'o'B/ BK d/  GkJhuko/ B/ ;ys SpdK 'u fto'X ehsk  f;zx fJe JhwkBdko ns/ B/e fJB;kB  xNBk d/ pknd NoZe vokJhto T[ZE/ BjhA o[fenk. g[b; dk wzBDk j? fe SkfJd
          r'o/ B/ T[BQK dk tZvk g';No NkfJoK j/m  j?. ;zBh f;zx B/ fejk fe T[j ftnesh  j?. ;zBh f;zx B/ fejk fe j' ;edk j? fe  T[; B{z pZu/ d/ zywh j'D dh ikDekoh BjhA ;h. nfXekohnK B/ vokJhto dh gSkD
          doVfdnK ns/ B;bh fNZgDh eofdnK  T[BQK B{z ikDdk BjhA ns/ T[BQK B{z ;wM  fJj ftnesh T[BQK B{z w[;bwkB ;wM  bJh v?Se?w c[N/i bJh nghb ehsh j?. fBT{ ;kT{E t/bz d/ g[b; p[bko/ B/ dZf;nk
          j'fJnK fJ; dh thvhU pDkJh ns/ fJ;  BjhA nk ojh fe T[; B/ nfijh joes  fojk j't/ go T[BQK B{z ni/ se e[ZM ;wM  fe T[BQK e'b NoZe dk t/otk j? ns/ ;EkBe ezgBhnK dh wdd Bkb T[; pko/
          B{z ;KMk ehsk.               feT[A ehsh. T[BQK dZf;nk fe T[j T[BQK  BjhA nk fojk.       ikDekoh gqkgs eoB dh e'fSS ehsh ik ojh j?.
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51