Page 114 - หนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย ม.ปลาย

104

คณะนี้ลวนเปน โอรสเจานาย และลูกขุนนางมหาดเล็กในสมเด็จพระบรมโอรสาธราช ทงสิ้น
ั้

ิ
ั
ั
ุ
ู
ตางเขามาฝกหัดโขนดวยความสมครใจ พระบาทสมเด็จพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงปรับปรุงบท

โขน และทรงควบคุมฝกซอมบางครั้งก็ทรงแสดงดวยพระองคเอง โขนสมัครเลนโรงนี้ มีชื่อเสียงวาแสดง
ี่
ไดดีและเคยแสดงในงานสําคัญ ๆ สมัยปลายรัชกาลท 5 หลายครั้ง
โขนยุคที่ 2
ั
ื่

ั
เมอพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยหว เสด็จขึ้นครองราชยสมบติแลว
ู
ั
ี่
จึงโปรดใหตั้งกรมมหรสพขึ้น และปรับปรุงกรม กอง ตลอดจนการบริหารงานตาง ๆ เกยวกบการ


ํ
ํ

มหรสพใหดีขึ้น ทรงทานุบารุงสงเสริม ศิลปะ และฐานะของศิลปนใหเจริญกาวหนาถึงขีดสุด


็


ื

ทรงพระราชทานบรรดาศักดิ์แกศิลปนโขนผูมีฝมอ แมแตเจาหนาทผูรักษาเครื่องโขนกโปรดใหม ี
ี่
บรรดาศักดิ์ดวย นอกจากนี้โปรดใหตั้งโรงเรียนฝกหัดศิลปะการแสดงโขนละคร ดนตรีปพาทยขึ้นใน
กรมมหรสพเรียกวา โรงเรียนพรานหลวง โขนยุคที่ 2 ของกรุงรัตนโกสินทร นับเปนยคทเจริญรุงเรือง

ุ
ี่
ถึงขีดสุดทั้งศิลปะและฐานะของศิลปน
โขนยุคที่ 3
โขนยุคที่ 3 เปนยุคเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราช มาสู
ระบอบประชาธิปไตย เริ่มตั้งแตเมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยหว เสด็จสวรรคต โขนก ็
ั
ู
ตกต่ําลงทันท รัชกาลที่ 7 โปรดใหยุบกรมมหรสพ เพราะทรงเห็นวา เปนการสิ้นเปลืองพระราชทรัพย 
ี
จํานวนมาก มีการดุลยภาพขาราชการออกจากราชการ รวมทงขาราชการกรมมหรสพดวย แตใน
ั้
เวลาตอมา พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว ก็โปรดใหขาราชการกรมมหรสพทมีความสามารถ
ี่
ั
ี
ั
รวมกันแลวตั้งเปนกอง เรียกวา กองมหรสพ สังกดกระทรวงวัง มีการฝกหดโขนขึ้นอกครั้งหนึ่ง
โขนหลวง กระทรวงวัง สามารถออกโรงแสดงตอนรับแขกเมืองในงานสําคัญ ๆ หลายงาน
3) ละคร
ตั้งแตการสถาปนากรุงรัตนโกสินทรเปนราชธานีไทย เมื่อ พ.ศ. 2325 จนถึงปจจุบัน

(พ.ศ. 2542) เปนเวลา 217 ป กวีไทยไดสรางสรรควรรณคดีทสมควรรักษาเปนมรดกไทยไวจํานวนมาก

ี่
ซึ่งเปนวรรณกรรมทั้งดานรอยแกว ไดแก สามกก โคลนติดลอ และ ดานรอยกรอง ไดแก บทละคร


ี่
เรื่องรามเกยรติ์ พระราชนิพนธในรัชกาลท 1 บทละครเรื่องอเหนา พระราชนิพนธในรัชกาลท 2
ี

ี่
ิ
บทเสภาเรื่องขุนชางขุนแผน ลิลิตตะเลงพาย เปนตน
4) รําและระบํา
ี
สมัยรัตนโกสินทร ระบํา และรํา มีความสําคัญตอราชพิธีตาง ๆ ในรูปแบบของพิธกรรม
ี่
ี่
โดยถือปฏิบัติเปนกฎมณเฑียรบาลมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทรตอนตน (สมัยรัชกาลท 1 - รัชกาลท 4)
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลก โปรดรวบรวมตําราฟอนรํา และ
เขียนภาพทารําแมบทบันทึกไวเปนหลักฐาน มการพัฒนาโขนเปนรูปแบบละครใน มการปรับปรุง
ี
ี