Page 200 - การจัดการเรียนรู้บูรณาการ ด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
P. 200
9 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน
5. วิธีย้อม
ละลายสีด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำร้อน เติมน้ำเย็นให้ครบตามจำนวน ใส่เกลือแกงโซดาแอช ตามลำดับ
คนสารละลายให้เข้ากัน นำผ้าลงย้อม ใช้เวลาคนผ้ากลับไปกลับมา ประมาณ 20 นาที เพื่อให้ผ้าดูดซึม
สีได้ทั่วแล้วแช่ผ้าต่ออีก 40 นาที หลังจากนั้นจึงนำไปซักน้ำให้สะอาด
6. ขั้นตอนการมัดย้อมผ้า
1. เตรียมสารที่ใช้ย้อม
2. เตรียมวัสดุอุปกรณ์
3. ละลายสีด้วยน้ำอุ่น
4. ใส่เกลือแกงและโซดาแอช
5. ใส่น้ำให้ครบตามจำนวน
6. พักไว้
7. เตรียมผ้าที่มัดไว้แล้วใส่ลงในน้ำย้อม
8. คนพลิกไปพลิกมา
9. แช่ทิ้งไว้ประมาณ 40-50 นาที
10. ล้างน้ำให้สะอาดแล้วแกะเชือกออก
11. ได้ลวดลายตามต้องการ
สรุปแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับโครงงานที่ดำเนินการ
ในการปฏิบัติโครงงาน สมาชิกต้องทำการศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการทำโครงงาน โดยหาข้อมูล
ต่างๆ เกี่ยวกับต้นคราม ทั้งลักษณะทางกายภาพ และสมบัติของอินทรียสารที่อยู่ในใบคราม และการเกิด
ปฏิกิริยา เพื่อนำมาใช้ในการตั้งสมมติฐาน และกำหนดรูปแบบการทดลอง โดยหาข้อมูลจากหนังสือ
ทั้งภาษาไทยและหนังสือภาษาต่างประเทศ พบว่า การผลิตสีครามทั้ง 4 ขั้น เป็นปฏิกิริยาเคมีของสาร
กลูโคไซด์อินดิแคน ในใบครามซึ่งไม่มีสีและไม่ละลายน้ำ กับเอนไซม์ไฮโดรเลสในธรรมชาติ เมื่อแช่
ใบครามสดในน้ำ เอนไซม์จะตัดกลูโคสออก เหลืออินดอกซิลซึ่งละลายในน้ำคราม อินดอกซิลทำปฏิกิริยา
กับออกซิเจนในอากาศอย่างรวดเร็ว เปลี่ยนเป็นอินดิโก สีน้ำเงินไม่ละลายน้ำ จึงตกตะกอนแยกจากน้ำคราม
อินดิโกสีน้ำเงินถูกรีดิวซ์ในน้ำขี้เถ้า เกิดเกลือของอินดิโกซึ่งไม่มีสีและละลายน้ำ เกลือของอินดิโกจึงแทรก
เนื้อฝ้ายขณะย้อม เมื่อบิดฝ้ายให้หมาดจากสีย้อม เกลือของอินดิโกในเนื้อฝ้ายสัมผัสกับออกซิเจนในอากาศ
จะถูกออกซิไดส์ กลับไปเป็นอินดิโกสีเงิน ไม่ละลายน้ำดังเดิม เนื่องจากสมาชิกตระหนักว่า ระยะเวลา
เป็นหนึ่งในปัจจัยที่ส่งผลต่อการทำปฏิกิริยา จึงได้เลือกใช้ระยะเวลาเป็นตัวแปรที่ต้องการศึกษา
หลังจากได้ผลการทดลอง สมาชิกต้องนำผลที่เป็นข้อมูลเชิงคุณภาพมาวิเคราะห์เพื่อให้สามารถนำเสนอ
ได้ในรูปแบบข้อมูลเชิงปริมาณ ซึ่งกระบวนการนี้ สมาชิกต้องหาความรู้เกี่ยวกับระบบวัดค่าสีที่ใช้
กันในคอมพิวเตอร์ เพื่อนำมาใช้อ้างอิงในการนำเสนอต่อไป
