Page 91 - book.sakeao62

เอกสารโครงการพัฒนาการจัดการศึกษาจังหวัดสระแก้ว :

การส่งเสริมสมรรถนะและทักษะสําคัญในศตวรรษที่ 21 หน้า 71

การสอนดนตรีด้วยการเคลื่อนไหว

อาจารย์ณัฐธิดา กิ่งเงิน*
1

การเคลื่อนไหวเป็นสิ่งที่มนุษย์ติดตัวมาตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา ซึ่งอาจเกิดจากการตอบสนองของเด็ก

เอง หรือเกิดจากภาวะทางกายภาพหรือภาวะทางเคมี เมื่อเด็กคลอดออกมาสามารถตอบสนองต่อสิ่งต่าง ๆ

รอบตัวได้ ดนตรีมีองค์ประกอบ ไม่ว่าจะเป็นทํานอง จังหวะ หรือสีสัน จึงเป็นสิ่งเร้าสําคัญที่ทําให้เด็ก

เคลื่อนไหวและแทบจะแยกออกจากกันไม่ได้ (ณรุทธ์ สุทธจิตต์, 2540) ทั้งนี้เป็นเพราะเด็กชอบการเคลื่อนไหว

และเสียงดนตรีก็ช่วยให้สามารถปลดปล่อยพลังงานภายในตัวได้มากขึ้น อีกทั้งแม้ว่าบางครั้งจะไม่มีเสียงดนตรี
เช่น เวลาที่เด็กเล่นสนุกสนาน เด็กก็สามารถเคลื่อนไหวคล้ายกับจังหวะของดนตรีได้ผ่านการกระโดด การวิ่ง

หรือการเดิน นอกจากนี้การรับรู้ทางหู ทางตา และทางร่างกายยังช่วยพัฒนาความสามารถทางดนตรีของเด็ก

ได้ ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่าการเคลื่อนไหวเป็นทักษะสําคัญที่ช่วยพัฒนาความสามารถทางดนตรี (Campbell &

Scott-Kassner, 2002, 209) ซึ่งกิจกรรมการเคลื่อนไหวเป็น 1 ใน 6 ทักษะสําคัญอันได้แก่ การฟัง การร้อง

การเล่นเครื่องดนตรี การเคลื่อนไหว การอ่าน และการสร้างสรรค์ โดยทักษะที่เหมาะสมกับเด็กและควรปฏิบัติ

อย่างสม่ําเสมอในการเรียนดนตรีคือ การเคลื่อนไหว (ณรุทธ์ สุทธจิตต์, 2544) มีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาความ
เชื่อมั่น ความกล้าแสดงออก ความคิดสร้างสรรค์ และพัฒนาความเข้าใจเนื้อหาดนตรีในด้านจังหวะได้อย่าง

สนุกสนาน

จังหวะทําหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนที่ขององค์ประกอบอื่น ๆ ในบทเพลงเช่นทํานอง เสียงประสาน

รูปแบบ (ศักดิ์ชัย หิรัญรักษ์, 2556) เพื่อให้เกิดความสม่ําเสมอและไพเราะ ดังนั้นเด็กจึงควรเรียนรู้จังหวะดนตรี

เป็นพื้นฐานเพื่อนําไปสู่องค์ประกอบดนตรีและสารดนตรีอื่นที่ซับซ้อน จังหวะเป็นพื้นฐานของชีวิต มนุษย์ทุก

คนล้วนมีจังหวะในตัวจากเสียงเต้นของหัวใจ การเดิน การวิ่ง ทุกอย่างล้วนเป็นจังหวะที่ทําให้เกิดความสมดุล
ราบรื่นในการดําเนินชีวิต (ณรุทธ์ สุทธจิตต์, 2554) โดยมากจังหวะมักหมายถึง Rhythm คือการจัดเรียงของ

เสียงหรือความเงียบ ซึ่งมีความสั้นยาวต่อกัน จังหวะเป็นองค์ประกอบทางดนตรีที่ผู้ที่ไม่เคยเรียนดนตรีสามารถ

เข้าถึงได้ง่ายที่สุด ผู้สอนจึงนําจังหวะ ดนตรี การเคลื่อนไหว และอุปกรณ์ที่อยู่รอบตัวที่หาได้ง่ายอย่าง เช่น

แก้วน้ํา มาประยุกต์ใช้เป็นสื่อกลางที่ช่วยให้กระบวนการเรียนการสอนวิชาต่าง ๆ มีความน่าสนใจและพัฒนา

ศักยภาพผู้เรียนในด้านทักษะกระบวนการคิด ความจําอย่างเป็นระบบ การวางแผน เสริมสร้างความมั่นใจได้

* อาจารย์ประจํากลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ