Page 158 - physics6

144 ฟิสิกส์ เล่ม 6 ฟิสิกส์ เล่ม 6 บทที่ 20 | ฟิสิกส์นิวเคลียร์และฟิสิกส์อนุภาค 145

2. ถ้ามีการสาธิต การใช้เครื่องนับไกเกอร์ ให้เตรียมวัสดุอุปกรณ์ดังนี้
2.1 เครื่องนับไกเกอร์

2.2 ตัวอย่างวัตถุที่มีกัมมันตภาพรังสีต่ำา เช่น ลวดเชื่อมทังสเตน ไส้ตะเกียงเจ้าพายุ ลวด
ี
ื
ื
ี
เช่อมทังสเตนท่มีทอเรียม-232 เกลือบางย่ห้อ ก้อนหินบางชนิด จานกระเบ้อง
สีส้มบางชนิด
3. วัสดุและอุปกรณ์สำาหรับกิจกรรม 20.1
3.1 กล่องใส่ลูกบาศก์ 1 กล่อง
3.2 ลูกบาศก์ 6 หน้า แต้มสี 1 หน้า 50 ลูก
3.3 ถาดหรือภาชนะรองรับลูกบาศก์ 1 อัน

แนวการจัดการเรียนรู้
ครูชี้แจงจุดประสงค์การเรียนรู้ข้อที่ 9 ของหัวข้อ 20.2 ตามหนังสือเรียน
ครูนาเข้าส่หัวข้อ 20.2.4 ทบทวนความร้เก่ยวกับ กัมมันตภาพรังส รังส และ การสลาย โดยนา
ี
ู
ำ
ู
ี
ำ
ี
่
ู
ู
ั
ำ
อภิปรายหรือจัดกิจกรรมเสนอแนะสาหรับคร เกมจับค หรือ เกมใบ้คา จากน้น ครูต้งคาถามว่า ธาตุและ
ำ
ำ
ั
ไอโซโทปกัมมันตรังสีมีการแผ่รังสีออกมามากน้อยแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร และถ้าจะทำาการวัดปริมาณ
รังสีท่แผ่ออกมา จะมีวิธีการอย่างไร โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ ไม ่
ี
คาดหวังคำาตอบที่ถูกต้อง
ครูนาอภิปรายจนสรุปได้ว่า ธาตุและไอโซโทปกัมมันตรังสีมีการแผ่รังสีออกมาแตกต่างกัน
ำ
ำ
โดยอัตราการแผ่รังสีในขณะหน่ง เรียกว่า กัมมันตภาพ (activity) ซ่งการวัดกัมมันตภาพ ทาได้ด้วยการ
ึ
ึ
อาศัยเครื่องมือหลายชนิด โดยหนึ่งในเครื่องมือที่นิยมใช้คือ เครื่องนับรังสีแบบไกเกอร์มึลเลอร์
ำ
ครูอาจสาธิตหรือนาเสนอคลิปวีดิทัศน์เก่ยวกับการใช้เคร่องนับรังสีแบบไกเกอร์มึลเลอร์วัดรังสีจาก
ื
ี
ี
ื
ั
ี
วัตถุท่มีอัตราการแผ่รังสีน้อย เช่น ตะก่วบัดกร ก้อนหินบางชนิด หรือ จานกระเบ้องบางใบ โดยในการสาธิต
ี
ี
ี
หรือชมคลิปวีดิทัศน ครูเน้นให้นักเรียนสังเกตเสียงท่ได้ยินจากเคร่องนับรังส แล้วอภิปรายร่วมกันเก่ยวกับ
์
ื
ึ
ึ
ลักษณะของเสียงท่ได้ยิน ซ่งควรสรุปได้ว่า เสียงท่ได้ยินเกิดข้นไม่สมาเสมอ แสดงว่า การสลายของนิวเคลียส
ี
ี
่
ำ
ของธาตุและไอโซโทปกัมมันตรังสีเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นแบบสุ่ม
ข้อเสนอแนะการทำากิจกรรม
ุ
่
ี
่
ั
ี
ุ
้
ี
ั
็
ี
ั
่
้
ั
ำ
∙ ในการทากจกรรมสาธตการวดรงสดวยเครองนบไกเกอร วตถทใชควรเปนวตถทมอตราการแผ ่
ิ
ิ
ั
์
ั
ื
รังสีน้อย เพราะ ถ้าวัตถุอัตราการแผ่รังสีมากเกินไป จานวนคร้งท่ได้ยินเสียงจากเคร่องนับต่อวินาทีจะถ ่ ี
ี
ำ
ั
ื
มาก จนทำาให้สังเกตหรือนับได้ยาก อีกทั้ง วัตถุที่มีอัตราการแผ่รังสีมากอาจเป็นอันตรายกับนักเรียน
∙ เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อน ครูควรอธิบายว่า ความถี่ของจำานวนครั้งที่ได้ยินเสียงจาก
เคร่องนับไกเกอร์ต่อหน่งหน่วยเวลาสามารถใช้บอกได้ว่า ปริมาณรังสีท่แผ่ออกมาจากวัตถุท่วัดมีมากหรือ
ี
ึ
ื
ี
น้อย แต่ไม่สามารถระบุค่ากัมมันตภาพจากความถี่ของจำานวนครั้งที่ได้ยินเสียงจากเครื่องนับไกเกอร์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี