Page 48 - РЕЛЕ ҲИМОЯСИ БЎЙИЧА УМУМИЙ ТУШУНЧАЛАР
P. 48
kunda xar bir aloxida shaxs o‘z aql – idrokini o‘z manfaatini xisobga olib amalga
oshirayotgan faoliyati aniq belgilab olishi talab etiladi.
Ekologik, biologik xavfsizlik muammosi allaqachonlar milliy va mintaqaviy
doiradan chiqib, butun insoniyatning umumiy muammosiga aylangan. Tabiat va
inson o‘zaro muayyan qonuniyatlar asosida munosabatda bo‘lar ekan, bu
qonuniyatlarni buzish o‘nglab bo‘lmas falokatlarni insoniyat boshiga solib beradi.
“Hozirgi XXI asr bo‘sag‘asida, fan - texnika taraqqiyoti jadal sur’atlar bilan
rivojlanib bormoqda. Dunyo jug‘rofiy – siyosiy tuzilishi o‘zgarmoqda. Bunday
sharoitda inson tomonidan beosferaga ko‘rsatilayotgan ta’sirini tartibga solish.
Ijtimoiy taraqqiyot bilan qulay tabiiy muhitni saqlab qolishni o‘zaro ta’sirini
uyg‘unlashtirish, inson va tabiatning o‘zaro munosabatlarda muvozanatga erishish
muammolarni borgan sari dolzarb bo‘lib bormoqda. Taraqqiyotning xozirgi
bosqichida inson bilan tabiatning o‘zaro ta’siriga oid bir qator muammolarni xal
etish faqat bir mamlakat doirasida cheklanib qola olmaydi. Ko‘rinib turibdiki,
tabiiy muhitni inson yuritadigan xo‘jalik faoliyatining zarali ta’siridan ximoya
qilish bilan bog‘liq ko‘pligi muammolar keng ko‘lam kasb etadi”.
Prezidentimizning bu fikrdan ko‘rinadiki, murakkablikdan iborat bo‘lgan
tabiat va inson qonuniyatlarni buzish xam, rivojlantirish xam insoniyatning
qo‘lidadir ya’ni, inson xayotida yuksak axamiyatga molik xar qanday muammoyu,
voqeliklarga jahon xamjamiyati xam javobgardir.
Insoniyat yangi ming yillikka turli xil ekalogik muammolar va taxdidlar
kurshovida kirib kelad. Bugungi kunda ayrim ekalogik muammolar malum bir
mintakalar doirasidan chikib, umumjaxon taxdidiga glabal ekalogik xavfga
aylanib ulgiradi.
XX asr insoniyat tarixida fan-texnika inkilobi asri sifatida yuksak tarakkiy
etgan intelektual saloxiyat asri sifatida iz koldiradi. Lekin shuni unutmaslik
kerakki, XX asr bashariyatga sivilizatsiya, tarakiyot xadya etish bilan birga, turli
xil ekalogik mummolarii xam meros tarikasida koldiradi. Bugun dunyoning kaysi
burchagiga nazar tashlamang turli xil ekalogik muammolarga duch kelishi tabiy
xolga aylanib koldi. Xususan, Markaziy Osiyo mintakasini xam ekalogik
50

