Page 51 - РЕЛЕ ҲИМОЯСИ БЎЙИЧА УМУМИЙ ТУШУНЧАЛАР

balki dunyo axolisi xayotiga xavf – taxdid solib turgan global ekologik

muammolar va ularning echimi keng qamrovda, ilmiy asosda isbotlab berildi. Ular

turli xil ekologik muammolar va taxdidlarni bartaraf etishda qo‘l kelib dastur ul

amal vazifasini bajarmoqda.

Demak yuqoridagi fikrlardan kelib chiqqan xolda meni bitirayotgan

malakaviy bitiruv ishim mavzusi va uning atrof muhitga ta’siri uncha katta

bo‘lmasada, ammo atrof muhitni sog‘lomlashtirish maqsadida qo‘yidagi chora

tadbirdarni kiritdim. Ya’ni elektr maydon saqlanish uchun maxsus himoya

vositalarini tashkil etish o‘z vaqtida profilaktika ishlarini olib borish, bu atrof

muhit muhofazasi bo‘yicha loyixamga kiritgan atrof muhitni va sog‘lomlashtirish

xam ekologik ahamiyat kasb etadi.

Energetika tizimi. Keyingi yillarda energetika jadal sur’atlar bilan

rivojlanmoqda va yaqin kelajakda uning rivojlanish sur’atlarini yanada yuksaltirish

nazarda tutilmoqda. Energiya resurslaridan foydalanish ortgan sari uning turlari

ko‘payib bormoqda. Yadro yoqilg‘isining hissasi tez ortib bormoqda. Umuman

dunyo bo‘yicha energiya resurslaridan foydalanish va ishlab chiqarish 2000 yilda

20 milliard tonna shartli yoqilg‘i miqdorigacha ortdi, bunda yadro yoqilg‘i umumiy

yoqilg‘i balansining 1/5 qismini tashkil etadi. Quruqlikdagi organik yoqilg‘i

konlari bilan bir qatorda dunyoning qurg‘oqchil iqlimli rayonlarida neft va gaz
qazib chiqarish rivojlandi, shuningdek bitumli qum va slanetslardan, shamol,

quyosh va boshqa bir qancha noodatiy energiya resurslaridan foydalanishga keng
imkoniyatlar yaratilmoqda. Issiqlik elektr stansiyalari qazib chiqaradigan

yoqilg‘ining taxminan uchdan bir qismini sarf etadi. Mazkur rayondagi atrof
muhitga ham, biosferani umumiy holatiga ham katta zararli ta’sir ko‘rsatishi

mumkin. Hozirgi bosqichda energetika bilan atrof muhitning o‘zaro ta’siri muhim

masala bo‘lib, ilmiy-texnikaviy tafakkurning asosi hisoblanadi va aloxida e’tibor

berishni talab qiladi.

Energetikaning rivojlanishi va turli tipdagi energetik qurilmalarning o‘zaro

atrof-muhitdagi barcha komponentalari bilan ta’sirining elementar jarayonlari

haqida ma’lumotlar turli xil o‘zaro ta’sirlarni baholash uchun xizmat qiladi.

53