Page 187 - E-book การประชุมวิชาการครั้งที่ 36

แนวการดูแลรักษา
่
ประเด็นที่จะกลาวถึงประกอบด้วย การให้คำแนะนำปรึกษา การดูแลรักษาในช่วงก่อนคลอด ระยะคลอด
และหลังคลอด ดังนี้

I. การให้คำแนะนำปรึกษา
แนวทางการให้คำแนะนำปรึกษา แตกต่างกันไปขึ้นกับแต่ละบุคคล ข้อมูลรายละเอียด สรุป

ประเด็นสำคัญได้ดังนี้

1. มารดาที่มีก้อนเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูกเพียงก้อนเดียว ขนาดเล็ก เป็นชนิด subserous
ก้อนไม่ได้อยู่ในตำแหน่ง lower segment มีโอกาสเกิดอาการและภาวะแทรกซ้อนทาง

สูติศาสตร์ต่ำ
(1)
2. มารดาที่มีก้อนเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูกหลายก้อน ก้อนขนาดใหญ่ (> 5 เซนติเมตร) เนื้องอก
เป็นชนิด submucous ก้อนอยู่ในตำแหน่ง lower segment ของมดลูก หรือรกเกาะใน

ตำแหน่งที่มีเนื้องอก โอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนจะสูงขึ้น เช่น การแท้ง การคลอดก่อนกำหนด

ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด การคลอดติดขัด (obstructed labor) ทารกมีส่วนนำผิดปกต ิ
(malpresentation) และตกเลือดหลังคลอด เป็นต้น (1, 10)

3. ในช่วงระหว่างตั้งครรภ์ เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูกส่วนใหญ่ขนาดเท่าเดิม (เปลี่ยนแปลงน้อยกว่า

ร้อยละ 10) โดยพบประมาณร้อยละ 50-60 ส่วนกลุ่มที่มีขนาดโตขึ้น พบร้อยละ 22-32 หรือ
ประมาณ 1/3 และบางกลุ่มอาจมีขนาดเล็กลง ซึ่งพบร้อยละ 8-27 (11 - 13) เนื้องอกกล้ามเนื้อ

(4)
มดลูกที่มีขนาดใหญ่ มีโอกาสโตขึ้นในช่วงตั้งครรภ์ มากกว่ากลุ่มที่มีขนาดเล็ก ค่าเฉลี่ยของ
การเปลี่ยนแปลงของปริมาตรก้อนที่โตขึ้น ประมาณร้อยละ 12 และโอกาสที่ปริมาตรก้อน
เพิ่มขึ้นมากกว่าร้อยละ 25 พบน้อยมาก (12, 13)

่
4. ในกรณีที่เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูกโตขึ้น ส่วนใหญ่จะโตในช่วงไตรมาสแรก โดยเฉพาะในชวง
10 สัปดาห์แรก ส่วนไตรมาสที่สองและสาม ขนาดก้อนมักจะไม่เปลี่ยนแปลง หรืออาจมีขนาด
(9)
เล็กลงได้ในไตรมาสที่สาม
ั
5. มารดาที่เคยไดรับการผ่าตดเนื้องอกกลามเนื้อมดลกมาก่อนตั้งครรภ์ จะมีความเสยงตอมดลก
ี่
ู
้
้
่
ู
(14)
แตกได้ โดยกรณีที่ผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง อัตราการเกิดมดลูกแตกพบร้อยละ 0.4 ส่วนการ
ผ่าตัดผ่านกล้อง (laparoscopic myomectomy) อัตราการเกิดมดลูกแตกสูงกว่า โดยพบ
ั้
้
่
่
ั
ประมาณร้อยละ 1.2–6.8 (15, 16) ทั้งนี้เชื่อว่าการผาตดผานกล้องนั้น การเย็บซ่อมชนกลามเนื้อ
มดลูกทำได้ยากกว่าและการใช้จี้ไฟฟ้าทำให้เกิดความร้อนสูงมาก ส่งผลให้เนื้อเยื่อบริเวณ
รอบ ๆ อ่อนแอ
(14)

Management of Myoma Uteri in Pregnancy 171