Page 37 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 37
๒๓
เพลโต้ (Plato)กล่าวว่า “ปรัชญา คือการศึกษาหาความรู้เรื่องสิ่งที่เป็นนิรันดรและความ
เป็นจริงของสิ่งเหล่านั้น หรือธรรมชาติที่แท้จริงของสิ่งทั้งหลาย กล่าว คือปรัชญามุ่งที่จะให้รู้สิ่งที่เป็น
นิรันดรและธรรมชาติแท้จริงของสิ่งทั้งหลาย”
้
อริสโตเติ้ล (Aristotle)กล่าวว่า “ปรัชญา เป็นศาสตร์ที่คนคว้าหาความแท้จริงของสิ่งที่มี
อยู่โดยตัวเอง”
ค้านท์ (Immanuel Kant)กล่าวว่า “ปรัชญา คือศาสตร์ที่ว่าด้วยความรู้และการ
วิเคราะห์วิจารณ์หรือการตรวจสอบความรู้”
เจมส์ (William James)กล่าวว่า “ปรัชญา คือหลักการที่ใช้อธิบายความเป็นมาของสิ่ง
ทั้งปวง โดยไม่มีการยกเว้น”
คองท์ (Auguste Comte)นักปรัชญาชาวฝรั่งเศส กล่าวว่า “ปรัชญา คือศาสตร์แห่ง
ศาสตร์ทั้งปวง”
ศรัณย์ วงศ์ค าจันทร์ ให้ข้อจ ากัดความของปรัชญาเอาไว้ว่า “ปรัชญา คือวิชาที่ว่าด้วย
หลักแห่งความรู้และความจริงของสิ่งต่าง ๆ ในโลก พยายามค้นหาเหตุผล ความรู้ที่แท้จริงแน่นอน ที่
สามารถอธิบายสิ่งต่าง ๆ ได้ เป็นวิชาที่แสดงออกให้เห็นถึงความคิดและวิวัฒนาการแห่งความคิดของ
ิ
ี
มนุษย์อกด้วย เพราะนักปรัชญามีอสระที่จะคิด ค้นคว้าสิ่งต่าง ๆ ตามประสบการณ์ ความเชื่อ และ
ความยึดถือของตน”
ผู้ช่วยศาสตราจารย์บุญม แท่นแก้ว และสถาพร มาลีเวชพงศ์ ให้ข้อจ ากัดความของ
ี
ปรัชญาเอาไว้ว่า “ปรัชญา คือวิชาที่คิดหาเหตุผลตามหลักตรรกวิทยาเพื่อเข้าถึงความจริง”
ิ
ในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ให้ข้อจ ากัดความของปรัชญา
เอาไว้ว่า “ปรัชญา คือวิชาที่ว่าด้วยหลักแห่งความรู้และความจริง”
ิ
ในหนังสือสารานุกรมชุดเวลด์บุ๊ค (The World Book Encyclopedia)ได้ให้
ความหมายว่า “ปรัชญา คือการศึกษาเกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์ และสภาวะการด ารงอยู่ของมนุษย์
ในจักรวาล”
จากการนิยามความหมายหรือข้อจ ากัดความเหล่านี้ จะเห็นได้ว่า ปรัชญา คือหลักแห่ง
ความรู้และความจริง หลักแห่งการแสวงหาความรู้ แสวงหาความจริง และหลักแห่งการค้นคว้าหา
เหตุผลและหามาตรการในการตัดสินเกี่ยวกับธรรมชาติ หรือความแท้จริงของสรรพสิ่งในโลก
ปรัชญา จึงมีลักษณะครอบคลุมศาสตร์ทั้งปวง ในปัจจุบันจึงไม่นิยมที่จะให้ค าจ ากัดความ
ของปรัชญา แม้จะมีอยู่ก็มีลักษณะที่กว้างที่สุด เช่น ปรัชญา เป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยหลักการ (Science
