Page 17 - ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
P. 17
16 ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
เมือเรืองรำวเหล่ำนีตระหนักรู้ได้ง่ำยขึนในสังคมก็มักส่งผลให้มิติทำง
้
่
่
้
่
้
ประวัติศำสตร์ของมันถูกมองข้ำมไป เช่น เรำอำจไม่สนใจจะตังค�ำถำมเกียวกับ
่
อำรยธรรมโบรำณเป็นพันๆ ปี หรือไม่ทรำบว่ำเรืองโลกโคจรรอบดวงอำทิตย์
่
้
นันจะก�ำหนดเรืองระยะเวลำหนึงปีปฏิทินอย่ำงไร อำศัยเพียงสังเกตกำร
่
่
่
้
เปลียนแปลงของฤดูกำลเท่ำนันหรือไม่ ในทำงประวัติศำสตร์ ไม่ใช่เรืองง่ำยนัก
ทีจะเสนอค�ำอธิบำยใดๆ ซึงค้ำนกับสำยตำและประสำทสัมผัส กว่ำจะสถำปนำ
่
่
ควำมรู้บำงชุดอย่ำงโลกโคจรรอบดวงอำทิตย์ หรือโลหิตในร่ำงกำยมีกำรไหล
เวียนได้นัน ต้องผ่ำนกำรโค่นล้มและหักล้ำงกับกรอบควำมคิดเดิมในอดีตอย่ำง
้
ยำกล�ำบำก
่
้
้
ดังนัน กำรศึกษำกำรเปลียนโลกทัศน์ครังส�ำคัญในประวัติศำสตร์ของ
่
มนุษยชำติถือเป็นอีกประเด็นหนึงทีอยู่ในควำมสนใจของประวัติศำสตร์
่
้
่
ุ
วิทยำศำสตร์ โดยม่งท�ำควำมเข้ำใจว่ำกำรเปลียนแปลงทำงควำมคิดพวกนีมำ
่
้
จำกกำรค้นพบหรือวิธีแสวงหำค�ำตอบทีต่ำงไปจำกแนวคิดดังเดิมอย่ำงไร กำร
่
่
ยอมรับควำมคิดใหม่ๆ มีเงือนไขอะไรเกียวข้องบ้ำง เหล่ำนักคิดซึงมีประสำท
่
สัมผัสเหมือนกับคนทัวไปกลับรังสรรค์ทฤษฎีทีขัดแย้งกับประสำทสัมผัสและ
่
่
กำรรับรู้ของตนขึนมำได้อย่ำงไร และทีส�ำคัญทีสุดคือพัฒนำกำรขององค์ควำมรู้
่
่
้
่
่
ตลอดจนวิธีแสวงหำควำมจริงในประเด็นไหนบ้ำงทีนับเป็นจุดเปลียนในแวดวง
วิทยำศำสตร์
้
่
ค�ำถำมทียกมำเป็นประเด็นนีต้องกำรทีจะกระตุ้นควำมคิดและควำม
่
่
สงสัยเพือเปิดประเด็นว่ำสิงทีควรคิด ควรถำม และควรแสวงหำค�ำตอบจำก
่
่
่
่
เรืองรำวของประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์มีอะไรบ้ำง เมือขบคิดทังจำกแนวค�ำถำม
้
่
่
้
่
่
ทีผ่ำนมำและจำกข้อถกเถียงอืนๆ ทีเกียวข้อง เรำอำจตังเป็นประเด็นหลักได้ 4
่
ประเด็น นันก็คือ
1) วิทยำศำสตร์สัมพันธ์กับเทคโนโลยีอย่ำงไร โดยเฉพำะในมิติทำง
ประวัติศำสตร์ กำรศึกษำประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์จะมองเห็น
บทบำทของเทคโนโลยีแทรกอยู่ตรงไหนบ้ำง
2) ค�ำว่ำวิทยำศำสตร์เป็นผลผลิตในสมัยหลังแล้ว เมือศึกษำผ่ำน
่
้
พัฒนำกำรตังแต่อดีต กิจกรรมและส�ำนึกทำงควำมคิดแบบไหนบ้ำง
