Page 29 - ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
P. 29
28 ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
2.1 มนุษย์กับธรรมชาติในสังคมบุพกาล
่
อย่ำงทีได้กล่ำวไว้ว่ำในโลกก่อนสมัยใหม่ยังไม่มีกิจกรรมทีสำมำรถนิยำมว่ำเป็น
่
่
วิทยำศำสตร์ได้อย่ำงสมบูรณ์ตำมนิยำมปัจจุบัน เมือมองจำกมำตรฐำนของโลก
สมัยใหม่ กิจกรรมหลำยอย่ำงจึงดูเหมือนกิจกรรมทำงศำสนำ จิตวิญญำณ หรือ
เป็นไสยศำสตร์ กำรประเมินอดีตในเรืองนีอย่ำงเหมำะสมต้องตีควำมว่ำ บำง
้
่
กิจกรรมมีข้อคล้ำยคลึงกับวิทยำศำสตร์ตรงทีพยำยำมเข้ำใจปรำกฏกำรณ์
่
้
ธรรมชำติว่ำมีปัจจัยใดควบคุมหรือก�ำกับอยู่เบืองหลัง หำกท�ำควำมเข้ำใจได้ก็
่
จะคลีคลำยปัญหำทีเกียวข้องกับธรรมชำติได้
่
่
ุ
้
วิทยำศำสตร์และเทคโนโลยีต่ำงมีส่วนผลักดันอำรยธรรมมนษย์ตังแต่
่
เริมต้น กำรสร้ำงสังคมทียังชีพด้วยเกษตรกรรมหมำยถึงกำรขยำยกิจกรรมเชิง
่
วิทยำศำสตร์และเทคโนโลยีไปสู่วิถีชีวิต ในแง่เทคโนโลยี มนุษย์ต้องพัฒนำ
่
เครืองมือกำรล่ำ กำรเกษตร และเทคโนโลยีกำรจัดกำรน�ำ เช่นอำรยธรรมลุ่ม
้
่
่
่
ู
้
แม่น�ำต่ำงๆ ซึงมักเริมต้นจำกกำรเพำะปลกบริเวณดินดอนสำมเหลียมปำกแม่น�ำ ้
่
ทีมีควำมอุดมสมบูรณ์สูง แต่กำรใช้ประโยชน์จำกธรรมชำติในเรืองนีมำพร้อม
่
้
กับกำรสร้ำงระบบชลประทำน กำรระบำยน�ำเมือน�ำขึน จำกเครืองมือทีเคยใช้
้
่
้
่
่
้
ล่ำสัตว์แบบเร่ร่อนต้องเพิมเติมด้วยเครืองมือเกษตรและภำชนะซึงใช้งำนกับ
่
่
่
วิถีชีวิตแบบลงหลักปักฐำน
ส่วนในด้ำนวิทยำศำสตร์คงไม่อำจคำดหวังว่ำจะมีกำรค้นพบทฤษฎีใดๆ
แต่ภำยใต้บริบทกำรสร้ำงสังคมเกษตรกรรม เป็นเรืองแน่นอนทีมนุษย์ต้องใช้
่
่
้
พืนฐำนกำรสังเกตและท�ำควำมเข้ำใจวัฏจักรธรรมชำติ ได้แก่ กำรเริ่มนับเวลำ
่
รอบวัน รอบเดือนของดวงจันทร์ ท�ำควำมเข้ำใจรอบปีผ่ำนกำรเปลียนฤดูกำล
ฤดูแล้ง ฤดูน�ำหลำก กำรสังเกตน�ำขึนน�ำลง กำรสังเกตทิศทำงของลม กำร
้
้
้
้
่
สังเกตกระบวนกำรเติบโตของพืชเพือน�ำมำขยำยพันธุ์ กำรสังเกตธรรมชำติของ
่
่
พืชทีสำมำรถน�ำมำใช้ประโยชน์ด้ำนต่ำงๆ ฯลฯ สิงเหล่ำนีมีส่วนก�ำหนดควำม
้
เป็นไปของวิถีชีวิตสมัยบุพกำล หรืออีกนัยหนึงมนุษย์ต้องสังเกตและท�ำควำม
่
้
เข้ำใจปรำกฏกำรณ์เหล่ำนีเนืองจำกส่งผลต่อกำรด�ำรงชีวิตของตน เพรำะฉะนัน
้
่
่
อย่ำงน้อยสังคมทีก้ำวสู่กำรเกษตรจะตระหนักรู้เรืองฤดูกำล มีกำรจดจ�ำเกียว
่
่
