Page 24 - ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
P. 24

History of Science                                       23



                     อย่ำงครบถ้วนได้อย่ำงไร
                           กรณีของประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์ก็ประสบปัญหำที่คล้ำยกัน เรำอำจ
                                          ่
                     ตังค�ำถำมได้เหมือนกันว่ำเรืองเล่ำ (narrative) ของประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์
                      ้
                                                         ่
                                    ่
                     สำมำรถบอกเล่ำได้กีแนวทำง และแนวทำงไหนทีช่วยให้เข้ำถึงควำมจริงในอดีต
                                                                 ่
                              ่
                                                                               ่
                     ได้แม่นย�ำทีสุด จะตัดสินได้อย่ำงไรว่ำกำรเล่ำเรื่องแบบใดทีถูกต้องกว่ำแบบอืน
                                           ่
                                  ่
                     ผู้เขียนบำงรำยทีเขียนงำนเกียวกับประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์เลือกเล่ำเฉพำะ
                                ่
                     กำรทดลองทีส�ำคัญและส�ำเร็จ  หรือไม่ก็บอกเล่ำผ่ำนกำรค้นคว้ำของนัก
                     วิทยำศำสตร์หรือนักประดิษฐ์เท่ำนัน  เหมือนกับว่ำกิจกรรมทำงวิทยำศำสตร์
                                                ้
                                                                        ่
                         ้
                                                      ่
                     เกิดขึนโดยไม่มีบริบท  วิทยำศำสตร์เป็นเรืองของปัจเจกชน  เป็นเรืองในห้อง
                            ่
                     ทดลองซึงตัดขำดออกจำกสังคมภำยนอก  จนก่อให้เกิดค�ำถำมว่ำมันเป็นกำร
                     บอกเล่ำประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์ทีสมบูรณ์จริงหรือ เพรำะเรืองเล่ำลักษณะ
                                                                     ่
                                                 ่
                                                                         ่
                      ้
                     นันอำจไม่ช่วยให้เข้ำใจบริบทและสภำพแวดล้อมทำงประวัติศำสตร์ทีส่งผลต่อ
                                                       ้
                                                ่
                                         ้
                     วิทยำศำสตร์ได้เลย มิหน�ำซ�ำวิธีเล่ำเรืองแบบนีอำจส่งผลให้อดีตของวิทยำศำสตร์
                     มีแนวโน้มจะถูกกลืนด้วยประวัติส่วนบุคคลของเหล่ำนักวิทยำศำสตร์
                                                               ่
                           หนังสือเล่มนีตระหนักถึงควำมซับซ้อนของเรืองเล่ำและทรำบดีว่ำ
                                     ้
                                                              ้
                     ประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์ประสบพบเจอกับปัญหำนีไม่น้อยไปกว่ำกำรศึกษำ
                                                                        ้
                                      ่
                     ประวัติศำสตร์แขนงอืนๆ  แต่วัตถุประสงค์หลักของหนังสือเล่มนีคือกำรเล่ำ
                     พัฒนำกำรของวิทยำศำสตร์ผ่ำนกำรคัดสรรข้อมูลและเรียบเรียงในแนวทำงที ่
                     ช่วยให้ผู้อ่ำนเห็นภำพรวมควำมเป็นมำของวิทยำศำสตร์นับแต่อดีตและเข้ำใจ
                     จุดเปลียนทีส�ำคัญ กำรน�ำเสนอเนือหำให้น�ำหนักกับควำมส�ำเร็จในระดับบุคคล
                          ่
                              ่
                                                     ้
                                              ้
                                                                           ่
                     ในบำงกรณี  แต่จะไม่ละเลยบริบทภำยนอกและกำรโยงให้เห็นแง่มุมทีผลงำน
                                            ่
                                                                          ่
                     ควำมคิดทำงวิทยำศำสตร์ไปเชือมโยงกับสังคมในอดีต ถึงแม้จะเป็นหนึงในกำร
                     บอกเล่ำประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์ตำมประวัติศำสตร์กระแสหลัก  แต่ควำม
                     เข้ำใจทีได้จำกหนังสือเล่มนีจะเป็นรำกฐำนให้ผู้อ่ำนน�ำไปศึกษำข้อถกเถียง
                           ่
                                           ้
                                                                               ้
                     (debate)  และกำรตีควำมเกียวกับประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์ในระดับสูงขึน
                                           ่
                     ไปได้
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29