Page 29 - 39013

• Εξωδιηγητικός – ομοδιηγητικός: ο αφηγητής που αφηγείται την κύρια ιστο-
ρία (αφηγητής α΄ βαθμού), που είναι η ιστορία του (π.χ. οι αυτοβιογραφικές
αφηγήσεις).
• Ενδοδιηγητικός – ετεροδιηγητικός: ο αφηγητής που είναι πρόσωπο της κύ-
ριας ιστορίας και αφηγείται μια δευτερεύουσα ιστορία (αφηγητής β΄ βαθμού),
στην οποία ο ίδιος δεν συμμετέχει (π.χ. η Σεχραζάντ στις Χίλιες και μια νύχτες).
• Ενδοδιηγητικός – ομοδιηγητικός: ο αφηγητής που είναι πρόσωπο της κύριας
ιστορίας και αφηγείται μια δευτερεύουσα ιστορία (αφηγητής β΄ βαθμού), που
είναι η προσωπική του ιστορία (π.χ. ο Οδυσσέας στην Οδύσσεια, όταν αφηγείται
στους Φαίακες τις περιπέτειές του από τότε που έφυγε από την Τροία μέχρι το
νησί της Καλυψώς).

δ. Εστίαση
Ο όρος εστίαση αναφέρεται στην απόσταση που παίρνει ο αφηγητής από τα πρόσωπα της
αφήγησης. Υπάρχουν τρεις τρόποι εστίασης:
• Αφήγηση χωρίς εστίαση (ή με μηδενική εστίαση): η αφήγηση γίνεται χωρίς συ-
γκεκριμένη οπτική γωνία από έναν παντογνώστη αφηγητή· ο αφηγητής γνωρίζει
περισσότερα από τα πρόσωπα της αφηγούμενης ιστορίας.
Π.χ. Πρόθυμα δέχτηκε τη νέα θέση ο Δαρέζης. Τη θεώρησε μάλιστα πολύ τιμητική γι’
αυτόν. Κι ορκίστηκε να βάλει τα δυνατά του για να το δείξει και σαν έπαρχος,
όπως το είχε δείξει και σα δικαστής.
(Γρ. Ξενόπουλος, Ο τύπος και η ουσία)
• Αφήγηση με εσωτερική εστίαση: η αφήγηση γίνεται από την οπτική γωνία ενός
από τα πρόσωπα της ιστορίας· ο αφηγητής γνωρίζει τόσα όσα και το πρόσωπο από τη
σκοπιά του οποίου αφηγείται.
Π.χ. Ό,τι απ’ όλα μου ’κανε εντύπωση ήταν τα μάτια του, περιγελαστικά, θλιμμένα,
ανήσυχα, όλο φλόγα. Έτσι μου φάνηκαν. Ευτύς ως έσμιξαν οι ματιές μας, θαρρείς
και βεβαιώθηκε πως εγώ ήμουν αυτός που ζητούσε, κι άπλωσε το χέρι αποφασι-
στικά κι άνοιξε την πόρτα.
(Ν. Καζαντζάκης, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά)
Η εσωτερική εστίαση μπορεί να είναι:
– σταθερή: το πρόσωπο από τη σκοπιά του οποίου γίνεται η αφήγηση είναι μόνο ένα
(βλ. το παραπάνω παράδειγμα).
– μεταβλητή: τα πρόσωπα από τη σκοπιά των οποίων γίνεται η αφήγηση εναλλάσ-

σονται.
Π.χ. Στο μυθιστόρημα Στη σκιά του ρολογιού. Ιμαρέτ, του Γ. Καλπούζου, η αφήγηση
γίνεται από τους δύο ήρωες-αφηγητές του έργου, τον Λιόντο και τον Νετζίπ, οι
οποίοι εναλλάσσονται ανά κεφάλαιο.
– πολλαπλή: το ίδιο γεγονός παρουσιάζεται από τη σκοπιά πολλών διαφορετικών
προσώπων.

114

07/09/2020 10:27
05-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 114 07/09/2020 10:27
05-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 114