Page 30 - 39013

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Π.χ. Στο μυθιστόρημα Η προφητεία του κόκκινου κρασιού, της Λότης Πέτροβιτς-Αν-
δρουτσοπούλου (εκδ. Πατάκης), υπάρχει μια αφήγηση για το «Κοινόν του Με-
λενίκου» και τη σημασία του, η οποία δίνεται από διαφορετικές οπτικές γωνίες:
α. από τον παντογνώστη αφηγητή:
[…] Και προς αυτή την κατεύθυνση ασφαλώς θα συνέβαλλαν από δω και
πέρα οι πρωτοποριακές –για να μην πούμε επαναστατικές– Διαταγές του
«Κοινού». Διότι καταργούσαν στην ουσία τις κοινωνικές τάξεις –τους
τζορμπατζήδες, δηλαδή τους πατρικίους, και τους προχειρίους, ή πιο
σωστά τους υποχείριους, τους φτωχούς με ταπεινή καταγωγή–, τάξεις
που πιο παλιά είχαν ονομασίες αντίστοιχες μ’ εκείνες της βυζαντινής περιό-
δου, τους Πράσινους και τους Σπανούς. Οι Διαταγές λοιπόν, με την ουσια-
στική κατάργηση των τάξεων στο Μελένικο, έδιναν ώθηση για συνεργα-
σία και συμμετοχή στα κοινά όλων των πολιτών. Επίσης εξασφάλιζαν τη
συλλογική προσπάθεια για την οικονομική ενδυνάμωση και κατοχύρωση
της κοινότητας, ώστε να έχει τη δυνατότητα να δρα αποτελεσματικά στα
θέματα της παιδείας, της υγείας, της περίθαλψης των απόρων.
Χαμογέλασε ικανοποιημένος ο Αναστάσιος. Ναι, το Μελένικο θα μπορούσε
στο εξής να υπερηφανεύεται ότι αποτελεί υπόδειγμα κοινωνικής οργά-
νωσης και συνοχής για τις ελληνικές κοινότητες της Οθωμανικής Αυτο-
κρατορίας.
β. από πρόσωπα του έργου σε ευθύ λόγο:
«Ιδού λοιπόν, αγαπητή μου, που υπογράψαμε ομόφωνα και πανηγυρικά
τις Διαταγές για το “Κοινόν Μελενίκου”!» ανακοίνωσε θριαμβευτικά στην
Αικατερίνη […] «Ιδού που ευοδώθηκαν οι προσπάθειες τόσων μηνών, οι
διαπραγματεύσεις τόσων ημερών και οι πολύωρες συζητήσεις της περασμένης
Κυριακής! Το όραμα πολλών ετών επιτέλους πραγματοποιήθηκε!» «Δώσαμε
όρκο μπροστά στο μητροπολίτη Άνθιμο!» συμπλήρωσε με έξαψη ο αδελφός
του. «Με υψωμένο το χέρι ορκιστήκαμε ότι θα διαφυλάττουμε τις Διαταγές
και θα τις τηρούμε μετ’ ευλαβείας. Απαξάπαντες! Και οι τζορμπατζήδες
και τα ισνάφια –μπογιατζήδες, χρυσοχόοι, γουναράδες, ραπτάδες, παπου-
τζήδες, μπακάληδες– όλοι!»
γ. από την ξεναγό (στη σύγχρονη εποχή, το 2005):
«[…] Η ανάπτυξη αυτή ξεκίνησε από το 18ο αιώνα και συμβάδισε με την
πνευματική καλλιέργεια, τη φιλοπατρία και το υψηλό ήθος των κατοίκων,
στοιχεία που οδήγησαν τους φιλοπρόοδους και ανοιχτόμυαλους Μελενι-
κιώτες να συντάξουν και να υπογράψουν το 1813 το περίφημο “Κοινόν
Μελενίκου”». […]

«Ο κανονισμός του “Κοινού”» συνεχίζει «που έφερε τον τίτλο Σύστημα ή

115

07/09/2020 10:27
05-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 115
05-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 115 07/09/2020 10:27