Page 9 - การสวนปัสสาวะ3

6

ไขสันหลังกระตุ9นระบบประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic) ทำให9กล9ามเนื้อเรียบกระเพาะปIสสาวะคลายตัว

กล9ามเนื้อหูรูดชั้นในจะหดตัวกลั้นปIสสาวะไว9 ทำให9กลั้นปIสสาวะไว9ได9

การประเมินการขับถCายป(สสาวะ

1. แบบแผนการขับถCายป(สสาวะ แบบแผนการขับถGายปIสสาวะในแตGละคนจะแตกตGางกัน โดยทั่วไป
ใหญGจะถGาย 4-6 ครั้งตGอวัน ในเวลากลางคืนไตจะทำหน9าที่ลดลงประมาณ 1 ใน 3 ของกลางวัน ทำให9ไมGถGาย

ปIสสาวะหรืออาจถGายประมาณ 1 ครั้งในเวลากลางคืน ในวัยผู9ใหญGจำนวนปIสสาวะในหนึ่งวันประมาณ 1,200 -
1,500 มล. ความแตกตGางขึ้นอยูGกับจำนวนน้ำที่ได9รับ การขับน้ำออกจากรGางกายออกทางอื่นๆ และการทำ

หน9าที่ของไต โดยเฉลี่ยถGายปIสสาวะครั้งละประมาณ 250-400 มิลลิลิตร ปIสสาวะไหลพุGงออกเปnนสาย ไมGมี

อาการปวดขณะถGายปIสสาวะ

2. ลักษณะและสCวนประกอบของป(สสาวะ

2.1 สี ปIสสาวะปกติมีสีเหลืองอGอน สีปIสสาวะจะสัมพันธjกับจำนวนน้ำที่รGางกายได9รับ ถ9า

ได9รับน้ำจำนวนมากปIสสาวะจะมีสีเหลืองอGอนใสหรือไมGมีสี หากได9รับน้ำจำนวนน9อยหรือมีการขับน้ำ

ออกจากรGางกายทางอื่นมาก เชGน เหงื่อออกมาก ท9องเสีย ปIสสาวะจะมีสีเหลืองเข9ม อาหาร ยา และ

สารสีตGางๆ มีผลให9สีปIสสาวะเปลี่ยนไป

2.2 ความใส ปกติปIสสาวะมีความใส ไมGมีตะกอน แตGหากทิ้งไว9นานสGวนประกอบที่เจือปนจะ

ตกตะกอนขุGนได9 นอกจากนี้อาจมีแบคที่เรียเจริญเติบโตอยGางรวดเร็วทำให9ปIสสาวะขุGนได9

2.3 กลิ่น ปIสสาวะจะมีกลิ่นอGอนๆ หากทิ้งไว9นานจะมีกลิ่นของแอมโมเนีย

2.4 สGวนประกอบ ปIสสาวะประกอบด9วยน้ำร9อยละ 90-95 ที่เหลือประกอบด9วยของเสีย
สารอินทรียj และเกลือแรGที่ขับออกมาจากไต ได9แกG สารในโตรเจน ยูเรีย ครีเอตินีน กรดยูริค โซเดียม

แมกนีเซียม แอมโมเนีย และสิ่งเจือปนเล็กน9อย ได9แกG เซลลjเยื่อบุผิว และผลึกของเกลือ

3. ความถCวงจำเพาะ คGาปกติอยูGระหวGาง 1.003-1.030 เปnนการวัดความสามารถของไตในการ
ควบคุมความเข9นข9นและสGวนประกอบของของเหลวในรGางกายให9คงที่ คGาความถGวงจำเพาะสูงแสดงวGาปIสสาวะ

เข9มข9น อาจเกิดจากการดื่มน้ำน9อยหรือเสียน้ำมาก คGาความถGวงจำเพาะต่ำแสดงวGาปIสสาวะเจือจาง อาจเกิด

จากการดื่มน้ำมากหรือเปnนโรคที่ทำให9ปIสสาวะออกมากผิดปกติ เชGน โรคเบาจืด

4. ความเปqนกรด-ดCาง (pH) น้ำปIสสาวะมีสภาพเปnนกรดอGอนๆ pH ประมาณ 4.5-6 คGาความเปnน

กรดดGางของปIสสาวะเปลี่ยนแปลงตามการเผาผลาญอาหาร ชนิดของอาหาร โรค และยา อาหารประเภทเนื้อ

ทำให9ปIสสาวะมีฤทธิ์เปnนกรด ผัก ผลไม9 ทำให9ปIสสาะมีฤทธิ์เปnนดGาง