Page 112 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪ 112‬شمار ٔههجدهـم | مهݠـرمــاه‪1396‬‬

‫‪....................................................................................................‬‬
‫‪.....................................................................................................‬‬
‫‪.....................................................................................................‬‬

‫مشارکتعمومیوحکمرانی‬
‫محی ‌طزیستیخوب‬

‫مشـارکتعمومـیبـه کار گرفتـهشـوند‪.‬بـرایمثـالدر‬ ‫نویسنده‪:‬‬
‫آفریقـایجنوبـی‪،‬بـااسـتفادهاز کمیت ‌ههاینواحـیدر‬ ‫آ ِنل پ ِلسیس‬
‫دول ‌تهایمحلی‪،‬جلساتعمومی‪،‬اظهارنظرعمومی‬
‫ب ‌هوسیلۀاعلامیههایمطبوعاتیوبرنام ‌هریزیتوسعۀ‬ ‫ترجمه‪:‬‬
‫یکپارچهدرطیف گسترد ‌هایازقوانینوسیاس ‌تهای‬ ‫مهدی مقدری‬ ‫مقدمۀمترجم‬
‫مختلف‪ ،‬قوانین شفافی برای مشارکت عمومی وضع‬ ‫مشـارکت عمومـی بـه ایـن معناسـت‬
‫شـدهاسـت‪.‬‬ ‫پژوهشگرحوزۀ‬ ‫کـه شـهروندان بتواننـد در یـک فراینـد‬
‫ویلکینسـون مشـارکت عمومـی را در سـه دسـتۀ کلـی‬ ‫حکمرانیخوبو‬ ‫برنام ‌هریز ‌یشـدهدرسیاسـ ‌تهایعمومـی‬
‫تفسـی ‌مبندی م ‌یکنـد‪ :‬آموز ‌شوپـرورش‪ -‬اطلاعـات؛‬ ‫عضوشورایشهر‬ ‫کشـوروانتخـابمـدلحکومـتوحاکمـان‬
‫بررسـی‪-‬وا کنش؛وتعامل‪ -‬گف ‌توگو‪. 4‬ایننویسـنده‬ ‫ایفاینقشکنند‪.‬درواقع‪،‬درحکمران ‌یهای‬
‫اسـتدلالم ‌یکنـد کـههرکـدامازایـندسـت ‌ههابخشـی‬ ‫اصفهان‬ ‫خـوب‪،‬مشـارکت‪ ،‬کانـونقدرتشـهروندان‬
‫جدای ‌یناپذیـر از برنام ‌هریـزی و فراینـد تصمی ‌مگیـری‬ ‫محسـوبم ‌یشـودوتأثیـرمتقابـلدرروابـط‬
‫اسـت‪ .‬بـر ایـن اسـاس‪ ،‬سـازوکار مشـارکت ب ‌هتنهایـی‬ ‫مفهوممشارکتعمومی‬ ‫شـهروندان و نهادهـای جامعـۀ مدنـی‬
‫یـک«برنامـۀمشـارکتعمومی»راتشـکیلنم ‌یدهند‬ ‫بـا حکوم ‌تکننـدگان دارد‪ .‬هنگامـی کـه‬
‫و ترکیبـی از هـر سـه سـازوکار بـرای ایـن منظـور مناسـب‬ ‫حقـوق محی ‌طزیسـتی‪ ،‬پرسـ ‌شهایی را بـه وجـود‬ ‫شـهروندان یـک جامعـه در مشـارکت پایـدار‬
‫اسـت‪ .‬ویلکینسـون معتقد اسـت روند در حال توسعۀ‬ ‫مـ ‌یآورد؛مثـلای ‌نکهمشـارکتعمومیبـ ‌هعنوانیکی‬ ‫کشـور سـهیم شـوند و در فعالی ‌تهـای‬
‫مشارکتعمومیبایدب ‌هسویسازوکارهاییپیشبرود‬ ‫از فرایندهـای مهـم تصمی ‌مگیـری در میـان مدیـران‬ ‫مدنـی‪ ،‬گرو ‌ههـایخودیـاریوسـازما ‌نهای‬
‫کهبرایپاس ‌خگوییبهنیازهاییکوضعیتچالشیو‬ ‫دسـتگا ‌ههایاجرایـیدر چـهسـطحیاز اهمیـتقـرار‬ ‫غیردولتـی‪،‬خیریهیااجتماعیحضـورفعال‬
‫بحرانـی لازم اسـت‪.5‬‬ ‫دارد‪ .‬پیکولوتـی‪ 1‬مشـارکت را دخالـت واقعـی تمامـی‬ ‫داشـته باشـند‪ ،‬گا ‌مهـای نخسـتین بـرای‬
‫مفهومدموکراسینمایندگیدرخودشکلیازمشارکت‬ ‫بازیگراناجتماعیدرفرایندهایتصمی ‌مگیریسیاسی‬ ‫توسـعۀاجتماعـیبرداشـتهم ‌یشـود؛زیـرادر‬
‫عمومـیراجـایداده کـهدر آن کسـانی کـهب ‌هصـورت‬ ‫واجتماعـیتعریـفم ‌یکنـد کـهب ‌هطوربالقـوهجوامعی‬ ‫الگـوی جدیـد توسـعه‪ ،‬احتـرام بـه شـرافت‬
‫دموکراتیـک انتخـاب شـد ‌هاند‪ ،‬مقامـات تصمی ‌مگیـر‬ ‫را کـهدرایـنبازیگـراناجتماعیدرآنزندگیم ‌یکنند‪،‬‬ ‫انسـانی‪،‬حقـوقبشـروحقـوقشـهروندیو‬
‫یـا سیاسـتمداران را برم ‌یگزیننـد‪ ،‬هرچنـد هنـوز هـم‪،‬‬ ‫تح ‌تتأثیـرقـرارم ‌یدهـد‪.‬مشـارکتعمومیهمچنین‬ ‫نیـزافزایـشانگیـزۀمـردمبـرایهمـکاریدر‬
‫مشـارکت مسـتقیم شـهروندان بـرای تقویـت مفهـوم‬ ‫بکعربهـهادرر‌مآکنتنادسـوشلمیتتاازو‪:‬نجداوملع ٔتهومجدنامیع ٔگهفم ‌تدنوگیو‪،‬فیربایانز‪،‬دمیشاارکستت‬ ‫کن ‌شهایاجتماعی‪،‬نشان ‌ههایرسیدنبه‬
‫دموکراسینمایندگیموردنیازاست‪.6‬ب ‌هعنوانمثال‪،‬‬ ‫عمومـیواشـترا ‌کگذاریاطلاعـاتراآغاز کنندیابرای‬
‫ای ‌نگونـه نیسـت کـه یـک تصمی ‌مگیرنـده تحـت هـر‬ ‫طراحـی‪ ،‬پیاد ‌هسـازی و ارزیابـی توسـعۀ سیاسـ ‌تها‪،‬‬ ‫اهـداف موردنظـر توسـعه اسـت‪.‬‬
‫شـرایطیبـانیازهـایاجتماعـیواقتصـادیتمـامافراد‬ ‫پروژ ‌ههـا و برنام ‌ههایشـان بـا یکدیگـر تعامـل داشـته‬ ‫ازسـویدیگـر‪،‬تحقـقحکمرانـیخـوببـه‬
‫جامعـه آشـنا باشـد‪ .‬آنچـه در اینجـا اهمیـت دارد ایـن‬ ‫اعتمـادوروابـطمتقابـلبیـندولـتومـردم‬
‫اسـت‌کـه مشـارکت عمومـی در عمـل بایـد بـه یکـی از‬ ‫باشند‪. 2‬‬ ‫بسـتگی دارد‪ .‬ایـن امـر درصـورت اجـرای‬
‫فرایندهایتصمی ‌مسـازیتبدیلشـود‪.‬دربسـیاریاز‬ ‫مشـارکت عمومـی‪ ،‬در نظـر تـودۀ مـردم بـه برقـراری‬ ‫قانوناساسیوحاکمیتقانون‪،‬مسئولیت‬
‫موارد‪،‬اطلاعاتارائ ‌هشدهبهمردمتنهایکطرح کلی‬ ‫ارتبـاط میـان کسـانی اطالق م ‌یشـود کـه دیـدگاه یـا‬ ‫پذیـری‪ ،‬رعایـت شـفافیت و پاسـ ‌خگویی‪،‬‬
‫وسـطحیاز بخشـیاز یـکپـروژهاسـت کـهنهادهـای‬ ‫نگرانـیویژ ‌هایدرموردمسـائلعمومـیدارندیاتحت‬ ‫عمـلبـهتعهـداتقـوایمقننـهومجریـهو‬
‫دویایگــرتن مصومیضـو‌مگعیبرنـعدگضـ ًاا بـنهدرماشخـتاریـکار آت ع‌نهمـاوقمــراری‬ ‫دولتـی یـا‬ ‫تدأثرتیـرصآمنیه‌مگسیــترنید‪3،‬ن‪ .‬اومعـریوزچه‪،‬رمخشـاشربک ‌هتسـعومیوتمـ ِمریکزجزوداایمـیع‬ ‫پذیرشاقتدارمحققخواهدشد‪.‬اینمقاله‬
‫داد ‌هانـد‪7‬‬ ‫در حکمران ‌یهـای محلـی در نظـر گرفتـه م ‌یشـود‪.‬‬ ‫بخشـیازپژوهشـیازپروفسـورآ ِنلپِلسیس‬
‫مردمتعبیرم ‌یشـود‪ ،‬کهبایدبهسـمتاصلاحآن گام‬ ‫رو ‌شهایمشارکتدر کشورهابراساسقوانینخاص‪،‬‬ ‫اسـت کهنقشمشـارکتعمومیراب ‌همثابۀ‬
‫برداشـت‪.‬‬ ‫مقامـاتدولتـیوهمچنیـنسـن ‌تهاوفرهن ‌گهـای‬ ‫بازیگریدردول ‌تهایمحلی‪،‬برایتحقق‬
‫ایـندرحالـیاسـت کـهاغلـبقوانیـنوسیاسـ ‌تهای‬ ‫مختلـفتعییـنم ‌یشـود‪.‬ایـنبـدانمعنـیاسـت کـه‬ ‫محق‌ـیکونـقد‪.‬ماوبحـیرای‌طزینباسـوتراِیسـشـتهکروهنمدایاننبرحرقسـویق‬
‫کشـورهایمختلـفبـرپایـۀتأ کیـدبـرنیـازبـهمشـارکت‬ ‫در مـوارد مشـابه‪ ،‬الگوهـای مختلـف ممکـن اسـت بـا‬ ‫بشـر و محی ‌طزیسـت ارتبـاط وجـود دارد و‬
‫عمومـی اسـتوار اسـت؛ بـدون اینکـه ابـزار یا روشـی قابل‬ ‫ابزارهـا‪،‬رو ‌شهـایاسـازوکارهایمختلفبرایتسـهیل‬ ‫اصـولحقـوقبشـردریـکدامنـۀمحیطـی‬
‫اجـرا یـا فرایندهایـی بـرای دسـتیابی عملـی بـه چنیـن‬ ‫مثلمقابلهباتبعیض‪،‬مشارکتاجتماعی‪،‬‬
‫مشـارکتیبرنام ‌هریزیشـود‪.‬اینبدانمعنیاست که‬ ‫حفاظـتاز گرو ‌ههایآسـی ‌بپذیرو‪...‬منجر‬
‫عمومـی ب ‌هطـور گسـترد ‌های‬ ‫ا گحرماچـیـه متفمهـ‌یوشمـومد‪،‬شـارصکرفـ ًتا‬
‫چنـد دسـتورالعمل اجرایـی‬ ‫بـهبهبـودمحیـطزیسـتشـدهاسـت‪.‬‬

‫‪44. Wilkinson 1976 Natural Resource Journal. Wilkinson P‬‬ ‫‪11. Picolotti and Taillant (eds) Linking Human Rights and the‬‬
‫‪“Public Participation in Environmental Management: A Case‬‬ ‫‪Environment .Picolotti R and Taillant JD (eds) Linking Human‬‬
‫‪Study”16( 1976) Natural Resource Journal 135-117.‬‬ ‫‪Rights and the Environment (University of Arizona Press‬‬
‫‪55. Id at 119.‬‬ ‫‪Tucson Arizona 2003), p 50.‬‬
‫‪66. Scroth 1979-1978 Forum. Scroth PW“Public‬‬ ‫’‪22. With reference to the Organization of American States‬‬
‫‪Participation in Environmental Decision-Making: A‬‬ ‫‪Public Participation Strategy see Pring and Noé supra n 4 at 16.‬‬
‫‪Comparative Perspective”14( 1979-1978) Forum 357.‬‬ ‫‪33. For a historical overview of public participation, see‬‬
‫‪77. Wilkinson supra n 16 at 119.‬‬ ‫‪Pring and Noé supra n 4 at 21-17.‬‬