Page 69 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_1920

3.3.2 Andere landschappen met basisindustrie
Naast het Ruhrgebied dienen ook de volgende industriegebieden met basisindustrie
vermeld te worden: Midden-Engeland, het landschap rondom Katowice in Opper-Silezië
en Donbass. De analyse van deze gebieden is gelijklopend aan het Ruhrgebied; het zijn
immers allen industrielandschappen met basisindustrie die verbonden kunnen worden
aan de eerste industriële revolutie, en dus aan de staalindustrie, en aan de
ertsvindplaatsen, met name aan steenkoolmijnen. Ook net zoals het Ruhrgebied zijn deze
regio’s door de veroudering van de industrie en door concurrentie met de lageloonlanden,
momenteel onderhevig aan grote veranderingen, en wordt er noodgedwongen
overgeschakeld op verwerkende industrie en de dienstensector. Ook in de scheepsbouw
en de textielindustrie wordt de concurrentie steeds groter, met ook sluitingen en
werkeloosheid tot gevolg. In Noord-Europa is de basisindustrie wel nog steeds succesvol:
de ijzerertsmijnen van Kiruna in het Zweedse lapland produceren hoogwaardige ijzererts.

3.3.3 Landschappen met verwerkende industrie
De landschappen met verwerkende industrie in België en Europa worden gekenmerkt
door bedrijventerreinen gelokaliseerd langs transportassen. Dit heeft o.a. te maken met
de flexibele productie, zoals het just in time-principe van aanvoer en afvoer van
producten. De industriële gebouwen zijn minder kenmerkend, de gebruikte technologie
is niet zichtbaar in het landschap. Sommige spreken van ‘schoendoos’-bedrijven, vooral
bij de verwerkende industrie verbonden aan de tweede industriële revolutie. Dit isi
ondermeer het geval bij de Midlands in Engeland, waar het verlies aan jobs in de
mijnbouw en de basisindustrie deels werd opgevangen door over te schakelen op de
verwerkende metaalindustrie en de elektrotechniek. Ook aan de oostkust van Engeland
ste
en Schotland ontwikkelende er zich in de tweede helft van de 20 eeuw nieuwe
industrieën, door de exploitatie van aardgas en aardolie op de Noordzee. Elektronica-
bedrijven produceren er voor gans Europa. Verder merk je vooral dienstverlenende
bedrijven, die zich bijvoorbeeld bezighouden met het onderhoud van vrachtwagens en
transportbedrijven op terreinen met veel groen en parkeerruimte. Vele hightechbedrijven
waar men bijvoorbeeld computeronderdelen en medicijnen maakt, vormen dergelijke
moderne industrielandschappen. Ze komen meestal samen voor op zogenaamde
bedrijventerreinen, die je vooral naast de autosnelwegen aantreft. Waar veel onderzoek
naar nieuwe producten gebeurt, spreekt men van wetenschapsparken. Dit is dan vooral
de verwerkende industrie die verbonden is aan de derde industriële revolutie.

3.3.4 Havenlandschappen

Daarnaast komen er in Europa ook industrielandschappen voor die verbonden zijn aan de
grote Europese havens, zoals Antwerpen, Rotterdam, Hamburg, Bremen, Duinkerke, Le
Havre en de Beneden-Seine, en Marseille.

3.3.5 Conclusie: de industriekaart van Europa

Op de Europese industriekaart herkent men het oude industriële kerngebied van West-
Europa. Men noemt het de Blauwe Banaan. Deze Blauwe Banaan begint bij de oude
agglomeraties Birmingham en Manchester in de Midlands, gaat over de Waals industrie-
as en het Ruhrgebied richting de Alpen en eindigt bij Milaan en Turijn in de Povlakte.

1 AA VS 2 69 © 2019 Arteveldehogeschool