Page 276 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_20142015

ook duidelijk maken dat het onmogelijk is om de mensheid op te delen in een discreet
aantal zuivere en onveranderlijke rassen, mengrassen en subrassen in plaats van het nog
steeds te hebben over blanken, zwarten, gelen, zambo’s en mulatten. Enkel in de context
van xenofobie en racisme kan het over dergelijke groepen gaan. Dat er geen natuurlijke
grond is om te spreken van rassen, betekent immers nog niet dat de begrippen geen
sociale betekenis kunnen hebben.

 Geven van genuanceerde informatie

Als je als leerkracht bijvoorbeeld spreekt over kleding of woningen van andere volkeren,
spreek je beter over de kleding die nu dagelijks door de mensen wordt gedragen en over
de woningen zoals die er nu uitzien, eerder dan over hoe deze er vroeger uitzagen. Louter
en alleen de meest armzalige toestanden beschrijven is onvolledige informatie geven.
Bovendien hebben kleding en woning in veel andere landen een totaal andere functie dan
bij ons. Vergelijken van onze situatie met de situatie in die andere landen is niet zinvol
zonder verwijzing naar die andere functie. Doorheen alle inhouden zou deze rode draad
moeten lopen: in de kennismaking met het dagelijks leven van de mensen merken we dat
daar ook geleefd, gefeest, gegeten, e.d. wordt. Het accent wordt niet gelegd op alles wat
er niet is, op alles wat fout is. Het is immers ook de bedoeling dat kinderen/jongeren zich
eens kunnen inleven in die wereld want dan pas wordt dit heel erg duidelijk. Voor de
leerkracht die informatie doorgeeft aan een groep zijn volgende criteria waardevol:

- Zorg er op de eerste plaats voor dat de informatie juist en precies is (ze mag dus
bijgevolg niet gebaseerd zijn op mythen).

- De gevonden informatie dient actueel te zijn. Dus informatie zoals Indianen met
veren, een inwoner uit Kongo met een strooien rokje is verouderd.

- De gegeven informatie moet zo volledig mogelijk zijn (naast arme mensen, heb je
ook een middenklasse en rijke mensen).

- Probeer aandacht te hebben voor het gewone. Vb. polygamie is eerder
uitzondering dan regel, dus kan je daar beter de nadruk niet op leggen.

- Besteed aandacht aan de maatschappelijke context. Een cultuurelement staat
niet op zich, maar staat in verband met een ruimere sociale context.

- Onverantwoord veralgemenen is niet zinvol. Elke cultuur heeft haar specificiteit.
- Probeer de leerlingen tot een kritische houding te brengen, zelf een oordeel te

leren vellen, zonder te moraliseren.
- Praat niet enkel over de problemen. Mensen uit Afrika, Latijns-Amerika zijn niet

enkel slachtoffers.
- Wijs tenslotte op een aantal oorzaken van die wantoestanden.

 Correct taalgebruik

Omdat het woordgebruik vaak een houding weerspiegelt is letten op het taalgebruik
evenzeer belangrijk:

- Het gebruik van verkleinwoorden houdt onderwaardering in, bv. arme zwartjes.
- Beladen termen worden beter vermeden en vervangen door de juiste, bv. gebruik

liever dorpschef in de plaats van opperhoofd.

1 AA VS 2 276 © 2014 Arteveldehogeschool