Page 111 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 111
109
เป็นที่ทราบโดยทั่วกนั ว่าเส้นทางต่างๆ ตลอดจนลักษณะภูมิประเทศทีท่ ำการรบกันอยู่น้ี ในฤดูฝนยากลำบาก
เพียงใด เสน้ ทางต่าง ๆ ยานพาหนะเดินไม่ได้ ไข้มาลาเรยี ระบาดไดโ้ ดยง่าย ตลอดจนโรคภัยอน่ื ๆ ยอ่ มเกิดขึ้น
โดยงา่ ยในฤดนู ี้ เราทำสัญญาร่วมรบกับญี่ปนุ่ ใน ธ.ค. 2484 แต่เปิดการเขา้ ตีใน พ.ค. 2485 ซึ่งเป็นระยะเวลา
ห่างกันประมาณห้าเดอื น คงจะมีเหตุการณ์ทางการเมืองบางประการทีบ่ ีบบังคบั ให้ทางการทหารกระทำการ
ยทุ ธในฤดกู าลอนั ไม่เหมาะสมเชน่ น้นั
ทางด้านของ พล.4 พบการต้านทานของข้าศกึ ตลอดเปน็ ระยะ ๆ ตามลำดับตง้ั แตเ่ มอื งเลน – เมืองโก
– เมอื งพยาค เมื่อพจิ ารณกำลงั และลกั ษณะการตา้ นทานของขา้ ศกึ แลว้ รสู้ กึ วา่ มคี วามมงุ่ หมายเพยี งจะเหนี่ยวร้ัง
การรุกของกองทัพพายัพให้ช้าลงมิได้มุ่งที่จะต้านทานอย่างแตกหัก แม้กระนั้นก็ดีลักษณะภูมิประเทศ
อันทรุ กนั ดาร เสน้ ทางจำกัดย่อมอำนวยประโยชน์อย่างสงู ให้แก่ฝ่ายตัง้ รับ และฝา่ ยข้าศึกได้เลือกแนวต้านทาน
แต่ละแหง่ ไดเ้ หมาะสมอย่างยง่ิ เพราะเลือกตรงตำบลภูมิประเทศคบั ขนั ทง้ั ส้นิ แม้ข้าศกึ จะมกี ำลงั ต้านทานเพียง
เล็กนอ้ ย กส็ ามารถยบั ย้ังการเคล่ือนทข่ี องฝา่ ยเราไว้เปน็ เวลานาน กวา่ จะขบั ไล่ขา้ ศกึ ออกจากจุดต้านทานแต่ละ
แห่งต้องใช้กำลังมากกว่าข้าศึกหลายเท่าและเสียเวลาไปเป็นอันมาก อนึ่ง ปืนใหญ่ไมส่ ามารถจะติดตามทหาร
ราบได้อยา่ งเต็มท่ีเพราะเส้นทางเต็มไปด้วยโคลน ถงึ แมจ้ ะตดิ ตามไปได้กไ็ ม่สามารถจะสนับสนุนได้อย่างเต็มท่ี
ทงั้ นี้เพราะปืนใหญ่เป็นกระสุนวิถรี าบ จึงแทบกล่าวไดว้ ่าปนื ใหญ่เท่าทีม่ อี ย่ไู ม่สามารถชว่ ยทหารราบได้ เฉพาะ
ทหารราบเอง กำลังยิงของตนเองก็ไม่คอ่ ยจะสมบูรณน์ กั เพราะมีแต่อาวธุ กระสุนวิถรี าบเปน็ ส่วนใหญ่ ฉะนนั้ ทำ
ให้การเข้าตจี ุดต้านทานของข้าศกึ เปน็ ไปด้วยความลำบากยงิ่
การเขา้ ตที างด้าน พล.2 ซง่ึ เปน็ ดา้ นเข้าตรี องคงปะทะขา้ ศกึ กำลังเพียงเล็กนอ้ ยความลำบากใน
เรื่องภูมิประเทศยิ่งกว่าทางด้านเข้าตีหลัก การเคลื่อนที่จึงล่าช้าเพราะการส่งกำลังบำรุงมักจะขัดข้องเสมอ
เมอ่ื พล.4 ยดึ เมืองพยาคได้แล้ว พล.2 จงึ ถอนตัวกลับมายงั ชายเขตแดน
หลังจาก พล.4 เริ่มเคลื่อนท่ีเขา้ ตีได้ประมาณหนึ่งสัปดาห์ ก็สามารถยึดเมืองพยาค เมืองเชียง
ลับ ซึ่งเป็นท่ีหมายขน้ั ทห่ี นงึ่ ไวไ้ ด้ พล.3 ซง่ึ เปน็ พลหนนุ เคล่ือนทต่ี าม พล.4 อยา่ งกระชั้นชดิ สภาพของทหารใน
ขณะน้ันบอบช้ำมากเนือ่ งจากฝนตกทุกวนั เครื่องน่งุ ห่มและอุปกรณ์กันฝนกไ็ มม่ ี การลำเลียงทำไม่สะดวกเพราะ
ลำเลียงด้วยรถยนต์ใช้ไม่ได้ทางเป็นหล่มโคลนรถยนต์ที่ใช้ลำเลียงติดหล่มตามทางนับเป็นจำนวนร้อย ๆ คัน
ทหารเริ่มเป็นไข้มาลาเรีย ยาไม่มีพอบำบัดเฉพาะ พล.3 ซึ่งเป็นกองหนุนเพียงเคลื่อนที่ติดตาม พล.4 จำนวน
ทหารป่วยเกินกว่าร้อยละ 50 แต่ขวญั ของทหารยงั อย่ใู นระดับท่ีพอทำการรบต่อไปได้
ประมาณ 20 พ.ค. 2485 พล.3 ถึงเมืองพยาค การปฏิบัติขั้นต่อไปคือขั้นที่ 2 เป็นหน้าที่ของ พล.3,
พล.4 ทำหน้าที่เป็นกองหนุน การปฏิบัติในขั้นนี้นับว่าสำคัญ เพราะจะต้องเข้าตีและยึดเมืองเชียงตุง ซึ่งเป็น
เมืองหลวงของชานสเตทไว้ให้ได้ ขณะนั้นกำลัง พล.93 ของจีน ได้ถอนตัวไปทางเหนือตามลำดับ วางกำลัง
ตา้ นทานไวเ้ ปน็ ข้ัน ๆ ตามลำดบั เพื่อหน่วงเหนี่ยวการเคลื่อนทีข่ องกองทัพพายพั
จากเมืองพยาคไปเชียงตุง เสน้ ทางที่สะดวกมีเพียงเสน้ ทางเดียวซง่ึ ถอื เป็นเสน้ ทางหลกั ตามเส้นทางน้ี
ก่อนจะถึงตัวเมืองเชียงตุงประมาณ 30 ก.ม. มีเส้นทางแยกขึ้นเขา “ดอยเหมย” ซึ่งอยู่ทางตะวนั ตกใต้เชียงตุง
จากเขาลูกนี้ลงไปสู่เชียงตุงเช่นเดียวกนั บนดอยเหมยสูงกว่าระดบั น้ำทะเลหลายพันฟตุ ในยามปกติเป็นที่ตง้ั
ของกองทพั อังกฤษซ่งึ รกั ษาชานสเตท ต่อมาภายหลงั เปน็ ที่ตง้ั กำลงั ส่วนใหญ่ของ พล.93 จนี ฉะนัน้ พล.93 จีน
