Page 112 - ประวัติศาสตร์การสงคราม

110

จึงได้ดัดแปลงที่มั่นตามไหล่เขา ตามช่องแคบไว้อย่างมั่นคง ทั้งนี้เพราะดอยเหมยเป็นจุดยุทธศาสตรท์ ี่สำคญั
ของชานสเตท ถา้ หากจนี คิดจะต้านทานอยา่ งแตกหักจรงิ ๆ แล้ว กองทัพพายัพจะผา่ นแนวต้านทานแหง่ น้ไี ปได้
โดยยาก นอกจากเส้นทางที่กล่าวนี้มีเส้นทางคนเดินทอดขนานไปทางทิศตะวันตก เส้นทางนี้ลำบากแก่การ
เคลื่อนที่ เพราะต้องเดินตามสนั เขาชนั

การเข้าตีของ พล.3 ใชก้ ำลงั ดังน้ี ร.9 ยึดเมอื งยอง มหี นา้ ทีร่ กั ษาปีกตะวันออก ร. 8 เข้าตีหลักยึดเมือง
เชยี งตงุ และดอยเหมย ร.7 เป็นกองหนุนเคลอื่ นที่ตาม ร.8 ร.8 จดั กำลงั ส่วนหนึง่ เคลือ่ นตามเส้นทางคนเดินทาง
ตะวันตกตามสันเขาซ่ึงขนานกบั เสน้ ทางหลกั เพื่อเป็นการปอ้ งกนั ปกี ตะวันตก

การเข้าตีเพื่อยึดเชียงตงุ เดิมทีเดยี วคาดว่าคงประสบการต้านทานข้าศกึ อย่างเหนียวแนน่ แต่ความเป็น
จรงิ กลบั ตรงขา้ ม ฝ่ายเราไดร้ ับการตา้ นทานของข้าศกึ เพียงเลก็ น้อย ซ่ึงเปน็ การหน่วงเหน่ยี วของกองระวังหลัง
ของข้าศึกเท่านั้น ทั้งนี้เพราะ พล.93 จีนไม่สามารถยึดเชียงตุงไว้ต่อไป โดยถูกกำลังญี่ปุ่นคุกคามทางปีก
ตะวันตก คือ ญี่ปุ่นยดึ เมืองมัลฑะเลย์ จุดยุทธศาสตร์อันสำคัญทางภาคเหนือพม่าได้ใน 4 พ.ค. 2485 ในที่สุด
กำลังของ พล.3 ยดึ เชียงตงุ ได้ใน 26 พ.ค. 2485 และยึดเมอื งยองไดใ้ น 30 พ.ค. 2485 ก่อนถอนตวั พล.93 จนี
ได้เผาผลาญทุกสิ่งทุกอย่างตลอดจนตึกรามบ้านช่องของอังกฤษเพื่อมิให้ เราได้ประโยชน์จากการยึดเชียงตุง
แมว้ า่ กองทัพพายพั สามารถปฏิบตั ิการข้ันท่ี 2 เปน็ ผลสำเร็จก็ตาม แตส่ ภาพของทหารในขณะนี้บอบช้ำเพราะ
ภัยธรรมชาติ ทหารเป็นไข้มาลาเรียทุกคน อาหารเริ่มขาดแคลน ยารักษาโรคไม่เพียงพอ ถ้าพิจารณาถึง
สภาพการณแ์ ลว้ ไม่น่าจะใช้ พล.3 ปฏบิ ัตหิ นา้ ทีใ่ นขัน้ ที่ 3 แตม่ คี วามจำเปน็ บางประการกองพลน้ีจำต้องทำการ
กวาดล้างขา้ ศกึ ใหอ้ อกจากดินแดนชานสเตทซึง่ เป็นการปฏิบัติในขั้นท่ี 3 ตอ่ ไปจนได้

การปฏิบัติงานขั้นท่ี 3 ของกองทัพพายัพเป็นหน้าที่ของ พล.3 ดังได้กล่าวแล้ว กองพลนี้เริ่มปฏิบัติ
8 ม.ิ ย.2485 ใช้กำลงั ดังน้ี

ร.7 กวาดข้าศึกให้ออกจากเขตแดนชานสเตทตั้งแต่เมืองยางถึงเมืองมะ ร.8 เป็นกองหนุนที่เชียงตุง
ร.9 ยดึ รกั ษาเมืองยอง การกวาดลา้ งทางดา้ นเมืองยาง ปรากฏว่าข้าศกึ ชิงถอนตัวเข้าส่แู ควน้ ยูนานเสียก่อน จึง
ไม่มีการต้านทานใด ๆ ส่วนทางด้านเมืองมะนั้น ข้าศึกต้านทานอย่างเข้มแข็ง เพราะเส้นทางนี้มีความสำคัญ
ในทางยุทธศาสตร์ เพราะเส้นทางใหญ่ท่ีทอดไปสู่แคว้นสิบสองปันนา พุ่งเข้าสู่คุนหมิง การป้องกันรักษา
ช่องประตดู ้านน้ขี ้าศกึ ไดเ้ ลือกภูมปิ ระเทศต้านทานได้อย่างดนี า่ ชมเชยคอื วางแนวตา้ นทานไวท้ ีเ่ ขาก่ิวทราย กอ่ น
ถึงเมืองมะประมาณ 20 ก.ม. ดัดแปลงที่มัน่ อยา่ งประณตี และม่ันคงมีเคร่ืองกีดขวางถงึ 5 ชั้น ทางที่จะเข้าสู่ที่
มัน่ แห่งน้มี เี ส้นทางทางเดยี ว ณ ทม่ี น่ั ข้าศกึ อาวธุ ยิงสามารถคุ้มครองพ้นื ท่ีและเส้นทางได้โดยตลอด และอยู่ใน
ระยะยิงท่ีฉกรรจ์ข้าศกึ ใช้กำลังรักษาที่มัน่ แหง่ นีป้ ระมาณ 1 กองพนั นอกจากนอี้ กี ทางหนึ่งท่ีจะพุ่งสู่เมืองมะได้
คือ เสน้ ทางแคบ ๆ ทางตะวนั ออกเป็นทางลัดแตล่ ำบากตอ้ งผ่านเขาชัน เสน้ ทางน้ขี ้าศกึ ปิดเส้นทางด้วยการล้ม
ต้นไม้ทับทางไว้เป็นระยะ ๆ และวางกำลังรักษาเพียงเล็กน้อย การเข้าตีที่มั่นบนเขากิ่วทรายเป็นภาระที่หนกั
ท่สี ุดของ พล.3 ตลอดสงครามครั้งน้ี กำลงั ของ ร.7 ทีใ่ ช้ คือ ร.พนั .20 เข้าตตี รงหนา้ ต่อท่แี นวรกั ษาด่านข้าศึก
ที่ลำน้ำหลวย ตรงข้ามตาปิง ใน 13 มิ.ย. 2485 กำลังส่วนหนึ่งของ ร.พัน.21 เข้าตีปีกซ้ายข้าศึกท่ีท่าข้ามท่ี
ตาลอมภายในวนั นี้เอง ข้าศึกถอนตัวไปต้งั รบั ในแนวทมี่ นั่ ใหญบ่ นเขากวิ่ ทราย ร.พัน.20 พยายามไล่ติดตามและ
เขา้ ตีจนถึงวันที่ 20 ม.ิ ย. 2485 ไม่สำเร็จกลบั เปน็ ฝา่ ยเสยี เปรยี บข้าศึก ตกอยู่ในสภาพอนั ตรายในขณะเดียวกัน