Page 7 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 7
5
การจัดทพั ทหารไทย ในสมยั สุโขทัย การจัดทหารไทยสมัยโบราณ เราถือเรือ่ งสกลุ เป็นหลักในการจัด
คือหัวหน้าสกุลสังกัดทหารหมู่ไหน ลูกหลานก็สังกัดหมูน่ ้ัน เมื่อเจ้าเมืองสั่งไปรบนายบ้านกค็ ุมกำลังไปมีอาวธุ
พาหนะ เสบียงพร้อม ถ้ามีชยั ชนะกแ็ บ่งทรพั ย์ แบง่ เชลย ตอ่ มาในสมยั สุโขทัย พ่อขนุ รามคำแหงมหาราช ได้จดั
ระเบยี บการปกครองบ้านเมอื ง โดยแบ่งพื้นทเ่ี ป็น 3 เขต คอื
เขตชั้นใน พระมหากษัตริย์ทรงบังคับบัญชา พระมหากษัตริย์เป็นทั้งเจ้าเมืองและจอมพล
ของทพั หลวง ชายฉกรรจต์ อ้ งเป็นทหารทุกคน ราชการฝ่ายทหาร และพลเรอื นใชท้ หารทำท้ังนั้น
เขตชั้นกลาง พระมหากษัตริยท์ รงแต่งตัง้ เช้ือพระวงศ์ หรือข้าราชการที่มีความชอบไปปกครอง
เมื่อเกิดสงครามขึ้น กำลังพลไหนมากก็ให้เมืองที่มีกำลังน้อยมารวม ณ เมืองนั้นแล้วฟังคำสั่งจะให้ไปสมทบ
ทัพหลวง หรอื อยู่ตามลำพงั
เขตประเทศราช หรือเขตชั้นนอก ยอมให้เจ้านายชนชาติน้ันปกครอง ตามประเพณีของชาตนิ ัน้
เมื่อเกิดสงครามจะให้เกณฑ์กองทัพมาช่วยก็ต่อเมื่อเป็นศึกใหญ่ ปกติเอาไว้ป้องกันชั้นนอก มิให้ชาติอ่ืน
มารุกราน
การจัดทหารสมัยอยุธยา เมื่อ พ.ศ. 1991 ไม่เปลี่ยนแปลงจากสมัยสุโขทัยมากนัก มีการเปลี่ยนแปลงคร้ัง
สำคัญๆ อยู่ 5 ครงั้ คอื
1. สมัยสมเดจ็ พระบรมไตรโลกนารถ
ก. ต้งั ทำเนยี บหน้าที่กระทรวง ทบวง กรม คือแบ่งหนา้ ทร่ี าชการเปน็ ฝา่ ยทหารและพลเรอื น
ฝ่ายพลเรอื น มีอัครมหาเสนาบดี สมุหนายก กรมมหาดไทย เป็นหัวหน้า และมีหัวหน้าชั้นรอง
ลงไปคือเสนาบดีอีก 4 คน เรียก จตสุ ดมภ์ คือ (ทเ่ี รยี กทั่วไปวา่ เวียง วัง คลัง นา)
- พระนครบาล มหี น้าทีบ่ ัญชาการสันตสิ ขุ ในพระนคร
- พระธรรรมาธิกรณ์ มีหนา้ ที่ บญั ชาการในราชสำนกั และการศาลยุติธรรม
- พระโกษาธิบดี มหี นา้ ท่ี บญั ชาการคลัง เก็บส่วย รกั ษาทรัพย์
- พระเกษตราธกิ าร มีหนา้ ท่ี บญั ชาการกสกิ รรม สะสมอาหาร เกบ็ อาหารอนั เกิดแกท่ ด่ี ิน
ฝ่ายทหาร มีอัครมหาเสนาบดีสมุหกลาโหม เป็นหัวหน้า มีเสนาบดีชั้นรอง ได้แก่ แม่ทัพ คือ
ตำแหนง่ สหี ราชเดโช ตำแหนง่ ท้ายนำ้ และมีตำแหนง่ รองลงมาอีก คือ
- นายกองพลทหารช้าง มี ตำแหน่งเพทราชา ตำแหนง่ สรุ นิ ทราชา
- นายกองพลทหารราบ มี ตำแหน่งพิไชยสงคราม ตำแหน่งรามคำแหง ตำแหน่งพิไชย
ชาญฤทธ์ิ ตำแหนง่ วิชติ ณรงค์
สมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ ทรงตั้งบรรดาศักดิ์ข้าราชการตามลำดับสำหรับสามัญชน พ.ศ. 1998
ดังนี้ เจ้าพระยา พระยา พระ หลวง ขุน(สัญญาบัตร) หม่ืน พัน ทนาย ไพร่ (ไพร่สม-ไพรห่ ลวง)
นอกจากน้ัน พ.ศ. 2001 ทรงตัง้ กฎมณเฑียรบาลซงึ่ เปน็ กฎหมายสำหรับการปกครองบ้านเมืองแบ่งเปน็
3 แผนก คอื - พระตำรา ว่าดว้ ย แบบแผน เชน่ การพระราชพธิ ตี า่ ง ๆ
- พระธรรมนญู วา่ ดว้ ย ตำแหน่งหนา้ ที่ราชการ
- พระราชกำหนด เป็นข้อบังคับสำหรบั พระราชสำนกั
