Page 9 - ประวัติศาสตร์การสงคราม
P. 9
7
3. สมัยสมเด็จพระเจ้าจักรพรรดิ ได้ตั้งเมืองชั้นในเพิ่มขึ้น คือ นนทบุรี สาครบุรี(สมุทรสาคร)
นครไชยศรี สำหรับรวมผูค้ นเวลามศี ึกจะได้เร็วขึ้น และดัดแปลงเรือแซ เป็นเรือไชยและเรอื ศีรษะสัตว์ เพราะ
เรือแซใช้แต่บรรทุกคนและสัมภาระ จึงดัดแปลงใหต้ ิดปืนใหญ่ทำการยิงได้ โดยเสริมการทำแท่นตั้งยิงปืนใหญ่
ขึ้น นอกจากนั้นก็ทำการสะสมยานพาหนะและวิธีเรียกคนมาเป็นทหารโดยขึ้นทะเบียนทหาร ทำบัญชี
สำมะโนครัวแล้วสักเลข
4. สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ได้เลิกมณฑลฝ่ายเหนือ โดยจัดให้หัวเมืองต่างๆ เป็นเมืองขึ้น
กรุงศรีอยุธยาทั้งนั้น แล้วกำหนดหัวเมืองต่างๆ เป็นเมืองชั้นเอก โท ตรี และเมืองชั้นใน เมืองชั้นในขึ้นอยู่กบั
ราชธานีอย่างเดิม เมืองชั้นเอก โท ตรี มีเมืองเล็กๆ ขึ้นอีกชั้นหนึ่ง ในสมัยพระเอกาทศรถ เนื่องจากสมเด็จ
พระนเรศวรทรงทำสงครามไว้มาก จำนวนทหารจึงน้อยลง สมเด็จพระเอกาทศรถต้องรับชาวต่างประเทศ
มาเป็นทหารอาสา เช่น กรมอาสาญี่ปุ่น อาสาจาม การอาศัยทหารอาสานี้ ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์
เกือบจะเสียทีฝรั่ง แตพ่ ระเพทราชารวมกำลังขบั ไล่ออกไปได้
ในสมัยสมเด็จพระนเรศวร ทรงริเริ่มการใช้วิธีรบแบบกองโจร ทรงจัดตั้งหน่วยทหารพิเศษขึ้น 2
หนว่ ย คือ หน่วยทหารราบพเิ ศษ และหนว่ ยทหารมา้ พเิ ศษ
5. สมัยพระเพทราชา ได้จัดให้หัวเมืองฝ่ายเหนือขึ้นกับมหาดไทย หัวเมืองปักษ์ใต้ขึ้นกับกลาโหม
ทำใหก้ ารจัดทหารตอ้ งเปล่ยี นตามไปด้วย
วิวฒั นาการแหง่ การทหาร และศาสตราวธุ ในกองทพั บกไทยสมยั โบราณ
ในสมัยสุโขทัย ยังไม่มีปนื ไฟใช้คงใช้ธนู หน้าไม้ ศร ในเรื่องปนื ไฟ เริ่มใช้ครั้งแรกในสมัยพระราเมศวร
ในสมัยอยุธยา อาวุธของกองทัพบกในสมัยสุโขทัยใช้อาวุธฟันแทง เช่น มีด ง้าว กริช หอก ทวน ดาบ
เม่อื มสี งครามเกดิ ขนึ้ ผู้ถูกเกณฑ์มารบ ตอ้ งนำอาวุธตดิ ตัวมาด้วยทุกคน
อาวุธท่ีใชใ้ นทพั บกไทยสมัยสุโขทยั คือ
อาวุธฟันแทง ใช้ตะลุมบอน ประจัญบาน มีดาบ กระบี่ กั้นหยั่น ทวน หอก ง้าว โตมร แหลน
หลาว ตะบอง มีด กริช
ดาบ มีหลายชนดิ เช่น ดาบสองมอื ดาบเขน ดาบดง้ั ดาบโล่ดาบมีศูนย์น้ำหนกั ค่อนข้างอยู่ทาง
ปลายฝกั ดาบทำด้วยโลหะ หนงั ไม้ ขา้ งในมหี นังหรอื ไมอ้ ่อน
กระบี่ มี 2 คม ใช้แทงมากกว่าฟัน ศูนย์น้ำหนักอยู่ที่ด้าม ไม่ยาวนักค่อนข้างเบา เพื่อใช้ได้
คล่องแคล่ว ฝกั กระบี่เช่นเดียวกับฝักดาบ
กนั้ หยน่ั คือ ดาบจีน เบากวา่ ดาบไทย และมีคมทงั้ สองขา้ ง
หอก เป็นอาวุธทหารราบมีกระบังก็มี ไม่มีก็มี ใช้แทงอย่างเดียว มีเหลี่ยมสี่เหลี่ยม น้ำหนัก
ไม่เกนิ 2 กก. ยาว 2 เมตรขึน้ ไป ศนู ย์น้ำหนักอยู่ชดิ กับมีดปลายแหลมตอ้ งอยู่ตรงแนวแกนทางยาว หอกมีหลาย
ชนิด เช่น หอกใบขา้ ว หอกชดั หอกตำรวจ
ทวน เป็นอาวุธทหารม้า ไม่มีกระบัง แต่ที่คอมีพู่ขนสัตว์ ผูกไว้เป็นพวงใช้แทงอย่างเดียว
ง้าว คล้ายมีดยาว สองเล่มซ้อนกันอยู่ ปลายโค้ง สันหนา ด้ามง้าวเช่นเดียวกับด้ามหอก
สว่ นมากใช้รบหลังช้าง
