Page 117 - Сборник 2022 КВПТК Book

мен ресурстарын біртұтас бірлікке біріктіреді. Бұл орта дуальді білім беруді дамытудың негізгі
үрдістерін айқындайды.
Аннотация: процесс дуализации образования осуществляется в современных
образовательных средах, для которых характерна тенденция к интеграции под влиянием
информатизации и глобализации, что определяет введение понятия «интегративная макросреда
профессионального образования». Такая макросреда объединяет образовательные ресурсы
общего, профессионального и дополнительного образования. Существующие внутренние связи
объединяют интегративные подсистемы и ресурсы макросреды в единое целое. Это определяет
основные тенденции развития среднего дуального образования.
Abstract: the process of dualization of education is carried out in modern educational
environments, which are characterized by a tendency to integrate under the influence of informatization
and globalization, which determines the introduction of the concept of "integrative macro environment
of vocational education." Such a macro environment combines the educational resources of general,
vocational and additional education. Existing internal connections integrate integrative macro-
environment subsystems and resources into a single unit. This determines the main trends in the
development of secondary dual education.

Оқытуды дуализациялау процестері қазіргі білім беру орталарында жүзеге
асырылады, олар ақпараттандыру мен жаһанданудың әсерінен бірігу тенденцияларымен
сипатталады, бұл "кәсіптік білім берудің интегративті макро ортасы"ұғымын енгізуді
анықтайды. Бұл әр түрлі деңгейдегі білім беру орталарының әр түрлі кәсіби-
дамытушылық ресурстарын және функционалды тиістілігін біріктіру ретінде
ұйымдастырылған орта. Мұндай орталардың көптігі бірыңғай ашық жүйені тудырады
[1-5].
Кәсіптік білім берудің интегративті макроортасының тұжырымдамалық моделі
интеграция деңгейлерін, қоршаған ортаның компоненттері мен қасиеттерін, мұғалімнің
өзін-өзі дамытудағы функцияларын, сондай-ақ өзгермелі кәсіби даму ресурстарын
қамтиды. Қарастырылып отырған тұжырымдамалық модельдің айрықша ерекшелігі
оның әдіснамалық, құрылымдық-функционалдық және мазмұндық деңгейлердегі
деңгейлік интеграциясы идеясы болып табылады.
Кәсіби білім берудің макро ортасын интеграциялаудың әдіснамалық деңгейінің
негізі жүйелік, синергетикалық, экологиялық, жеке белсенділік, экологиялық және
психологиялық, құзыреттілік тәсілдердің синтезі болып табылады. Синтез дегеніміз-
белгіленген әдіснамалық тәсілдердің принциптерін жалпылау және біртұтастандыру.
Құрылымдық функционалдық деңгейдегі кәсіптік білім берудің интегративті макроорта
келесі ішкі жүйелермен ұсынылған:
- жекелеген білім беру ұйымдары мен олардың құрылымдық бөлімшелерінің
микроорталары;
- жалпы, кәсіптік және қосымша білім берудің мезоорталары;
- макро орта ішкі жүйелері өзара әрекеттесетін ашық ғаламдық жүйе ретінде бір-
бірімен ақпарат пен ресурстармен алмасады, интеграциялық процестердің әсерінен
өзгереді.
Қазіргі заманғы макроорта жалпы, кәсіптік және қосымша білім берудің білім беру
ресурстарын біріктіреді. Бөлінген ішкі жүйелер оның функционалды мақсаты аясында.
Қолданыстағы ішкі байланыстар интегративті білім беру ортасының ішкі жүйелері мен
ресурстарын біртұтас тұтастыққа біріктіреді. Интеграцияның мазмұнды деңгейі
өзгермелі кәсіби даму ресурстарының бірлестігі ретінде ұйымдастырылған, олардың
арасындағы қатынастар мен қатынастар кооперативті сипатқа ие. Бұл ресурстар жүйелі
өзгерістер арқылы қалаған дуальді білім алуға мүмкіндік береді. Вариативті жіктеу
кәсіптік білім берудің интегративті макроортасының кәсіби даму ресурстарына
бағдарламалық-техникалық, ақпараттық білім беру, әлеуметтік-коммуникативтік және

116